RUMELİ VİLAYETLERİ ÖRNEĞİNDE OSMANLI DEVLETİ’NİN ÇATIŞMA ÇÖZÜM POLİTİKALARI

1878 Berlin Antlaşması ile birlikte Rumeli'de gerekli ıslahatları yapacağını taahhüt eden Osmanlı Devleti, bölgede oluşturulan Rumeli Müfettişliği vasıtasıyla sosyal refahın arttırılmasına çalışmıştır. Müfettişliğe bağlı olarak kurulan ve faaliyet gösteren dem komisyonları halkın tanıdığı ve itimat ettiği üyelerinin gayretleriyle barış yolunda çok güzel sonuçlara ulaşmıştır. Yerel uygulamaların da dikkate alındığı barış faaliyetlerine halk tarafından ciddi bir temayül oluşmuş, komisyonlar ahaliden gelen talepleri karşılamada yetersiz kamıştır. Kimi dönemlerde faaliyet süresi uzatılan komisyonlarda yer yer vuku bulan usulsüzlüklere neticelendirilmiştir. Bu çalışmada Osmanlı Devletinin XIX. yüzyılın sonları ile XX. Yüzyılın başlarında Rumeli'de uyguladığı çatışma çözüm politikaları ele alınmıştır. Kan davalarının çokça yaşandığı bu coğrafyada davalılar arasındaki ihtilafların giderilmesi, hak sahiplerine haklarının iadesi ve bu vesilelerle sosyal ve adli nizamın tesis edilmesi gibi süreçlere odaklanılmıştır. 1908'den sonra girilen meşrutiyet döneminde söz konusu barış politikalarının aldığı şekil de keza incelemeye tabi tutulmuştur. Barış sürecinin unsurları arasında sayılabilecek, Dukakin Kanunları ve Musalaha-i Dem Komisyonları arşiv belgeleri ışığında tahlil edilmiştir. Böylece resmi Osmanlı kayıtları ve kronoloji de göz önünde bulundurularak olaylar üzerinden, barışı tesis etme adına yürütülen devlet politikalarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaçla başta Rumeli Müfettişliği evrakı olmak üzere çeşitli arşiv fonları incelemeye tabi tutularak farklı zaman ve zeminlerde icra edilen çatışma çözüm uygulamaları değerlendirilmiştir

OTTOMAN POLICIES ON RESOLVING THE CONFLICTS WITH THE EXAMPLES OF RUMELIA PROVINCES

Ottoman State that had commited to realize the necessary improvements in Rumelia with The Treaty of Berlin in 1878, had tried to increase the social wealth by The Rumelia Inspectorate which had constituted in the region. Blood Commissions those had consisted of confidential and well known members had reached to very well results on the peace way under the authority of the Inspectorate. Remarkable tendencies had occured by the public on reconciliation by considering the local values and the Commisions had been insufficient to answer all demands on peace. Altough some improprieties the tenure of commissions had occasionally been postponed and lots of cases had been concluded by peace. In this study conflict resolution policies of Ottoman State in Rumelia in the late 19th and the early 20th century has been handled. It has been focused on some processes such as removing the controversies between the defendants and claimants, providing the rights to owners and establishing the social and jurisdical regulation in the region where blood feuds were mostly seen. Transformation of peace policies has been also investigated in constitutional period after 1908. Rules of Dukakin and Peace Commisions those can be accepted as an elements of peace process have been analysed under the light of archive documents. Thus exposing the peace constructing policies of state has been aimed by considering the official Ottoman records and chronology. With this purpose applications for resolving the conflicts of different regions and dates have been evaluated by regarding the records of Rumelia Inspectorate and some other cathalogs of Ottoman Archives

PDF

___

AHMETİ, Zef, “The Criminal Law in the "Kanun of Lekë Dukagjini"”, http://www.shkoder.net/en/kanun_en.htm. ET:01.06.2014.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi (2010), İstanbul: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
DUGUID, Stephen, “The Politics of Unity: Hamidian Policy in Eastern Anatolia”, Middle Eastern Studies, 9/2, May 1973, London, pp. 139-157.
ERİM, Nihat (1953), Devletlerarası Hukuku ve Siyasi Tarih Metinleri, Ankara: TTK Yayınları.
FİNDLEY, Carter V. (2014), Osmanlı İmparatorluğu’nda Bürokratik Reform-Babıali (1789- 1922), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
İMAMOĞLU, Hüseyin V., Önder Deniz, “Şark Meselesinin Sultan Abdülhamid Döneminde Gayri Müslim Osmanlı Tebaası Üzerindeki İdari Açıdan Sonuçları”, ”, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, Volume 9/4, Spring 2014, p. 577-595.
KARATAŞ, Yakup (2014), “Peaceful Efforts of Ottoman State Among the East and Southeast Anatolian Nomadic Tribes”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, Volume 9/1, Doi Number:10.7827/TurkishStudies.6371, pp. 221-234.
KÖSE, Osman (2006), “Balkanlarda Rus Konsolosluklarının Kuruluşu ve Faaliyetleri”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, Volume 1/2 Fall, Doi Number: 10.7827/TurkishStudies., 20pp. 153-171.
KUZUCU, Kemalettin(2012), “Layihalar Işığında Bağımsızlık Sürecinde Arnavutluk’un Sosyal ve Siyasal Durumu (1860-1908)”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, XII/2, ss. 309-332.
KÜLÇE, Süleyman (2013), Firzovik Toplantısı ve Meşrutiyet, (Haz. İsmail Dervişoğlu, İsmail Küçükkılınç), İstanbul.
ORTAYLI, İlber (2008), Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Ankara: Cedit Yayınevi.
ÖZCAN, Uğur (2012), II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye (1327), Dersaadet: Selanik Matbaası
SAYGILI, Hasip “20. Yüzyılın Başlangıcından Günümüze Arnavutlarda Osmanlı ve Türkiye Algısı”, Bilge Strateji, C. 6, S. 10, s. 38.
TÜRKGELDİ, Ali Fuat (1987), Mesail-i Mühimme-i Siyasiyye, (Yay. Haz. Bekir Sıtkı Baykal), Ankara: TTK Yayınları, C. I-III.
ÜNLÜ, Mucize (2014), Kosova Vilayeti, Ankara: Gece Kitaplığı.
ZEYREK, Suat (2013), Meşrutiyet-Osmanlı’da Birlikte Yaşamak veya Birlikte Dağılmak, İstanbul: Kitabevi.