ÖRGÜTSEL DEDİKODU ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bu araştırmanın amacı, kamu ilkokullarında görevli ilkokul öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak eğitim örgütleri için bir “Örgütsel Dedikodu Ölçeği” geliştirmektir. Örgütsel dedikodu, örgüt çalışanları arasında dolaşan ve genellikle ortamda hazır olmayan bir kişi hakkındaki informal değerlendirici konuşmalar olarak tanımlanabilir. Örgütsel dedikoduların belirlenip örgütsel amaçlar doğrultusunda kullanılması örgüt yönetimi açısından oldukça önemli görülmektedir. Araştırma kapsamında ölçek geliştirme süreçleri takip edilerek öncelikle alanyazın taraması yapılarak kuramsal bilgilere dayalı olarak dedikoduların örgütsel etkilerini ortaya koyan ifadelerden oluşan bir madde havuzu oluşturulmuştur. Daha sonra eğitim bilimleri alanındaki uzmanların ve uygulama içerisindeki öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak maddeler gözden geçirilmiştir. Ön uygulama için 24 maddeden oluşan ölçek formu Diyarbakır il merkezindeki 25 ilkokulda çalışan toplam 307 öğretmene uygulanmıştır. Elde edilen verilerle ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri için anti-imaj korelasyon matrisi, madde toplam korelasyonu, açımlayıcı faktör analizi, iç tutarlılığa dair güvenirlik analizi, boyutlar arası korelasyon ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Geçerlik ve güvenirlik analizi sonuçlarında ölçeğe ilişkin değerlerin alanyazında kabul edilebilir aralıklar içerisinde ve yeterli düzeyde olduğu görülmüştür. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliğini test etmek için yapılan analizler dikkate alındığında veri toplama aracının geçerli ve güvenilir ölçme yaptığına karar verilmiştir. Böylece “Örgütsel Dedikodu Ölçeği” son haliyle üç boyut (haberdar olma, ilişkileri geliştirme ve örgütsel zarar) ve toplam 24 maddeden oluşmaktadır.

ORGANIZATIONAL GOSSIP SCALE: VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

The aim of this research is to develop an "Organizational GossipScale" for educational organizations based on teachers' views related toorganizational gossips in schools. During the research, the scaledevelopment phases were followed, first, the literature was reviewed andtheoretical information related to effects of gossip in organizations wasitemized, and then the items were revised based on the opinions ofexperts in the field of educational sciences and the teachers. The final24-item scale form was applied to a study group consisting of 307teachers working in 25 primary schools in Diyarbakır, Turkey. Forvalidity and reliability analyzes; anti-image correlation matrix, item totalcorrelation, explanatory factor analysis, reliability analysis of internalconsistency, correlation between dimensions and confirmatory factoranalysis were performed. The values in the findings of the scale arewithin the acceptable limits and competent according to the acceptedcriteria in the literature. Taking into account the validity and reliabilityanalysis of the scale, it has been decided that this data collection tool isa valid and reliable scale in assessing the gossips among teachers. As aresult, the scale consists of three dimensions (having information,developing relations and organizational harm) and a total of 24 items.

PDF

___

Adkins, K. (2017). Gossip, epistemology and power. Springer International Publishing AG, Gewerbestrasse 11, 6330 Cham, Switzerland. ISBN 978-3-319-47840-1 (eBook).
Arabacı, İ. B., Sünkür, M., & Şimşek, F. Z. (2012). Öğretmenlerin dedikodu ve söylenti mekanizmasına ilişkin görüşleri: Nitel bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(2), 171-190.
Aydın, M. (2014). Eğitim yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
Bahar, E. (2016). İletişim. Ankara: Detay Yayıncılık.
Başaran, İ. E. (1996). Eğitim yönetimi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
Baumeister, R. F., Zhang, L. & Vohs, K. D. (2004). Gossip as cultural learning. Review of General Psychology. Vol. 8, No. 2, 111–121.
Bektaş, M. & Erdem, R. (2015). Örgütlerde informal iletişim süreci: Kavramsal bir çerçeve. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 125-139.
Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31(1), 419-456.
Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588.
Berkos, K. M. (2003). The effects of message direction and sex differences on the interpretation of workplace gossip. PhD Dissertation, Graduate Faculty of the Louisiana State University, USA.
Brondino, N., Fusar-Poli, L. & Politi, P. (2016). Something to talk about: Gossip increases oxytocin levels in a near real-life situation. Psychoneuroendocrinology. http://dx.doi.org/10.1016/j.psyneuen.2016.12.014.
Büyüköztürk, Ş. ( 2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Byrne, B. M. & Campbell, T. L. (1999). Cross-cultural comparisons and the presumption of equıvalent measurement and theoretical structure: A look beneath the surface. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30, 555-574.
Çağlar, Ç., Uğurlu, C. T. & Güneş, H. (2013). Teachers’ views concerning the function of gossips in primary schools. Electronic Journal of Social Sciences. Spring-2013 Volume:12 Issue: 45.
Çalıkuşu, E., Öz, M., Göral, B. B., Bozoğlu, A. & Ateş, İ. (2013). İnformal iletişimin “dedikodu- söylenti” örgüt içi rolü: Bir yükseköğretim kurumunda yapılan çalışma. ICQH 2013 Proceedings Book, Sakarya.
Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Çelik, H. E. & Yılmaz, V. (2013). Yapısal eşitlik modellemesi temel kavramlar uygulamalar programlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem A Yayınları.
Comfrey, A. L. & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
DiFonzo, N. & Bordia, P. (2007). Rumor psychology: Social and organizational approaches. American Psychological Association, 750 First Street, NE Washington, DC.
Ditmarsch, H., Van Eijck, J., Pardo, P., Ramezanian, R., & Schwarzentruber, F. (2017). Epistemic protocols for dynamic gossip. Journal of Applied Logic. 20, 1-31.
Doll, W. J., Xia, W. & Torzadeh, G. ( 1994). A confirmatory factor analysis of theend-user computing satisfaction instrument. MİS Quarterly. 18 (4), 453-461
Dunbar, R. I. M. (2004). Gossip in evolutionary perspective. Review of General Psychology. 8(2), 100.
Ellwardt, L., Labianca, G. J. & Wittek, R. (2012). Who are the objects of positive and negative gossip at work?: A social network perspective on workplace gossip. Social Networks. 34(2), 193-205.
Erol, Y. & Akyüz, M. (2015). Dünyanın en eski medyası: dedikodunun örgüt düzeyindeki işlevleri ve algılanışı: Sağlık örgütlerinde bir alan araştırması. Journal of World of Turks, 7(2), 149-166.,
Eşkin-Bacaksız, F. & Yıldırım, A. (2013). Dedikodu ve söylenti tutumu ölçeğinin geliştirilmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2013;16:1.
Foster, E. K. (2004). Research on gossip: Taxonomy, methods, and future directions. Review of General Psychology. 8(2), 78.
Gabriels, K. & Backer, C. J. (2016). Virtual gossip: How gossip regulates moral life in virtual worlds. Computers in Human Behavior. 63, 683-693.
Georganta, K., Panagopoulou, E. & Montgomery, A. (2014). Talking behind their backs: Negative gossip and burnout in Hospitals. Burnout Research. 1(2), 76-81.
Gluckman, M. (1963). Gossip and scandal. Current Anthropology. Vol. 4, No. 3 pp. 307-316. Stable URL: http://www.jstor.org/stable/2739613
Grosser, T. J., Lopez-Kidwell, V. & Labianca, G. (2010). A social network analysis of positive and negative gossip in organizational life. Group & Organization Management. 35(2) 177–212. DOI: 10.1177/1059601109360391
Guerin, B. & Miyazaki, Y. (2006). Analyzing rumors, gossip, and urban legends through their conversational properties. Psychological Record. 56(1), 23.
Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. R. (2008). Structural equation modelling: Guidelines for determining model fit. The Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1), 53 –60.
Houmanfar, R. & Johnson, R. (2004). Organizational implications of gossip and rumor. Journal of Organizational Behavior Management. 23(2-3), 117-138.
Kieffer, C. C. (2013). Rumors and gossip as forms of bullying: Sticks and stones?. Psychoanalytic Inquiry. 33: 90–104.
Kniffin, K. V. & Wilson, D. S. (2005). Utilities of gossip across organizational levels. Human Nature. Vol. 16, No. 3, pp. 278-292.
Koçel, T. (2015). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Basım Yayıncılık.
Kurland, N. B. ve Pelled, L. H. (2000). Passing the word: Toward a model of gossip and power in the workplace. The Academy of Management Review; Apr 2000; 25, 2; ProQuest Central pg. 428.
Leblebici, D.N., Yıldız, H.H. & Karasoy, A. (2009). Örgütsel yaşamda dedikodunun algılanışı ve araçsallığı. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12: 18, 561-574.
Memişoğlu, S. P. (2013). “Okulda yönetim süreçleri”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. (Ed. Niyazi CAN). Ankara: Pegem Akademi.
Mengi, A. (2017). Sınıf içi etik dışı davranış düzeyi belirleme ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 12(25) p. 535-560.
Meydan, C. H. & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık
Michelson, G., & Mouly, S. V. (2004). Do loose lips sink ships? The meaning, antecedents and consequences of rumor and gossip in organizations. Corporate Communications: An International Journal. 9(3), 189-201.
Mills, C. (2010). Experiencing gossip: The foundations for a theory of embedded organizational gossip. Group & Organization Management. XX(X) 1–28. DOI: 10.1177/1059601109360392.
Noon, M. & Delbridge, R. (1993). News from behind my hand: Gossip in organizations. Organization Studies. 14(1), 23-36.
Osborne, J. W. & Costello, A. B. (2004). Sample size and subject to item ratio in principal components analysis. Practical Assessment, Research & Evaluation, 9(11).
Özer, O., & Kılıç, F. (2017). Mobil öğrenme araçlarını kabul ölçeği: Geçerlik güvenirlik çalışması. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 12(25) p. 577-588.
Pallant, J. (2005). SPSS Survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for windows. Australia: Australian Copyright.
Şahin, C. (2013). “Bir eğitim örgütü olarak okulun yapısı ve işleyişi”. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. (Ed. Niyazi CAN). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Schein, E. H. (1978). Örgüt psikolojisi (Çev. Mustafa Tosun). Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
Segars, A. H. & Grover, V. (1993). Re-examining perceived ease of use and usefulness: A confirmatory factor analysis. MIS Quarterly, 17 (4), 517-525.
Şen, R. & Yılmaz, V. (2013). Model belirlemesi, örneklem hacmi ve tahmin yönteminin yapısal eşitlik modelleri uyum ölçütlerine etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 38, 239- 252.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş (Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları). Ankara: Ekinoks Yayınları.
Solmaz, B. (2004). Kurumsal söylenti ve dedikodu: Türkiye’deki işletmeler üzerine bir uygulama. Konya: Tablet Yayınları.
Solmaz, B. (2006). Dedikodu ve söylenti yönetimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 563-575.
Solove, D. J. (2007). The future of reputation: Gossip, rumor, and privacy on the internet. Yale University Press.
Steiger, J. H. (2007). Understanding the limitations of global fit assessment in structural equation modeling. Personality and Individual Differences, 42 (5), 893-898.
Stewart, P. J. & Strathern, A. (2004). Witchcraft, sorcery, rumors, and gossip. Cambridge University Press.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
TDK (2017). Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğü. http://www.tdk.gov.tr.
Thomas, S.A & Rozell, E. J. (2007). Gossip and nurses: Malady or remedy?. Health Care Management. 26 (2): 111-5.
Waddington, K. (2005). Using diaries to explore the characteristics of work-related gossip: Methodological considerations from exploratory multimethod research. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 78, 221–236
Yurdugül, H. (2005a). Davranış bilimlerinde ölçek geliştirme çalışmaları için bazı ayrıntılar. http://yunus.hacettepe.edu.tr/ yurdugul/3/indir/FA OrneklemGenislikleri ET: 27.06.2017.
Yurdugül, H. (2005b). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1, 771-774.