ÖMER SEYFETTİN’İN FALAKA HİKÂYESİNİN TÜRKÇEEĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Ana dili eğitiminin kapsamlı becerisini(okuma, dinleme, konuşma, yazma) planlı bir öğretim programı çerçevesinde geliştirmektir. Ana dili eğitimi ve öğretimi sürecinde en önemli araçlar ise metinlerdir. Metinlerin sahip oldukları özellikler söz konusu sürecin niteliğini belirler. Genel itibariyle ders kitaplarında edebî, üretilmiş, özgün ve özel metinlere yer verilmektedir. Bunlar arasında edebî metinler, dilin en doğru, en güzel kullanıldığı ve sanat değeri taşıyan eserlerdir. Sanatsal yönüyle öne çıkan bu metinler ait olduğu toplumun sosyo-kültürel durumunu, yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmakla birlikte ana dilinin seçkin temsilcileridirler. Bu metinler arasında çocukların erken yaşta karşılaştıkları ve severek okudukları türlerden biri de hikâyelerdir. Bu sebeple hikâyeler Türkçe dersinin önemli materyalleri arasındadır. Türk edebiyatında hikâye türünün en önemli temsilcilerinden biri olan Ömer Seyfettin'in hikâyeleri yazıldığı günden bu yana beğenilerek ve çokça okunmuştur. Bu çalışmada Ömer Seyfettin'in en çok okunan hikâyelerinden biri olan Falaka adlı metnin Türkçe eğitimi açısından kullanılabilirliği değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmada Ömer Seyfettin'in Falaka isimli hikâyesinin Türkçe eğitimi açısından nasıl bir işlevi olacağı düşüncesinden hareketle nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Metin, Türkçe programının genel amaçlarına uygunluk, söz varlığı, cümle yapısı, okunabilirlik, tutarlılık ve hikâye haritası bakımından incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Falaka hikâyesinin söz konusu unsurlar açısından Türkçe eğitiminde yararlı olabilecek bir metin olduğu kanaatine varılmıştır

AN EXAMINATION OF THE STORY FALAKA WRITTEN BY ÖMER SEYFETTIN IN TERMS OF TURKISH INSTRUCTION

The comprehensive purpose of mother tongue instruction is to develop four basic linguistic skills (reading, listening, speaking, and writing) within a planned curriculum. The most important tools in the process of mother tongue instruction and teaching are the texts. The characteristics of texts determine the quality of the mentioned process. Literary, generated, original and special texts are included in course books in general. Among these texts, literary texts are the works in which language is used most correctly and beautifully, and which have artistic value. These texts having artistic quality reflect the sociocultural situation of a society that they belong to, the features of the era in which they are composed, and they are also the outstanding representatives of the mother tongue. One of these texts is the story which children encounter at an early age and read willingly. Therefore, these stories are among the important materials for Turkish lesson. The stories of Ömer Seyfettin, who is one the most important representatives of story writing in Turkish literature, have been read admiringly by many people since the period that they were written. In this study, the utility of the text entitled Falaka, which is one of the most read stories of Ömer Seyfettin, was evaluated in terms of Turkish instruction. Considering the notion that what function the story, entitled Falaka, written by Ömer Seyfettin would undertake in terms of Turkish instruction, the document review method, which is one of the qualitative research methods, was employed in the research. The text was examined in the sense of appropriateness to the general objectives of Turkish curriculum, vocabulary, sentence structure, readability, consistency and story map. In consequence of obtained results, it is believed that the story Falaka is a text that can be employed in Turkish instruction in terms of the mentioned factors

PDF

___

AKYOL, H. (1999). Hikâye Haritası Yöntemiyle Metin Öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, 142, 55-57. Arseven, T. (2005). Mesaj Açısından Çocuk Kitapları. Hece Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, S:104-105.
BAĞCI, H. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Atasözleri ve Deyimleri Algılama Düzeyi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 17, 91-110.
BAŞ, B. (2002). Türkçe Temel Dil Becerilerinin Öğretiminde Atasözlerinin Kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 60-68.
ÇEÇEN, M. A. (2011). Çocuk Edebiyatı Ürünlerinin Türkçe Eğitimi Açısından İncelenmesi. Edebî Metinlerle Çocuk Edebiyatı (ed.: Şener DEMİREL). 121-140.
ÇEÇEN, M.A. (2008). Yedinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Öyküleyici Metinler Üzerine Tutarlılık Bakımından Bir Araştırma. 22. Ulusal Dilbilim Kurultayı Bildirileri, 8-9 Mayıs 2008, 12-19.
ÇETİNKAYA, G (2010). Türkçe Metinlerin Okunabilirlik Düzeylerinin Tanımlanması ve Sınıflandırılması. Yayımlanmış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
DEMİR, T. (2012). “ İlköğretim Sekizinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Hikâye Metinlerinde Yer Alan Değer Unsurlarının Eşdizimsel Örüntülemeler Açısından Görünümleri / Analysis Of Value Elements In Stories In Eight Grade Turkish Course Books With Regard To Collocation Patterns”, ”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof.Dr. Coşkun Ak Armağanı), Volume 7/2 Spring 2012, www.turkishstudies.net, DOI Number : http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3200, p. 1063-1078.
DUMAN, A (2003). Türk soylulara Türkiye Türkçesi Öğretiminde Metin Seçimi. TÜBAR, 13, 151- 154.
DUMAN, A (2010). Türkçe Eğitiminde Metne Müdahale Sorunu. TÜBAR, 27, 285-295.
EDİSKUN, H., Dürder, B (1988). Bizim dilbilgisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
GEÇGEL, H. &SARIÇAN, E.(2011). Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Çocuk ve Eğitim Teması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4/2. 176-187.
GENCAN, T.N. (1960). Dilbilgisi. İstanbul: Kanaat Yayınları.
GENCAN, T. N. (1981). Dilbilgisi orta-3. İstanbul: Ülkü Basım.
GÖKÇE B. ve SİS N. (2011). “Gülten Dayıoğlu’nun Çocuk Öykülerinin ‘Hikâye Haritası’ Yöntemine Göre İncelenmesi ve Genel Bir Değerlendirme / Examination Of Gulten Dayıoglu’s Children According To The “Story Map” And A General Evaluation. TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof.Dr. Ramazan Korkmaz Armağanı), Volume 6/3 2011, www.turkishstudies.net, DOI Number : http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.2601, p. 1925-1949.
GÜNAY, D.(2001). Metin Bilgisi. İstanbul:Multilingual.
GÜNEŞ, F.(2013a). Türkçede Metin Öğretimi Yerine Metinle Öğrenme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11, 603-637.
GÜNEŞ, F.(2013b). Türkçe Öğretiminde Metin Seçimi. Ana Dili Dergisi, 1, 1-12.
GÜVEN, A.Z. (2014). “7. Sınıf Türkçe Ders Kitabında Yer Alan Metinlerin Metinsellik Ölçütlerine Göre Değerlendirilmesi / Evaluation The Texts In 7th Level Turkish Coursebooks According To The Textuality Criteria”, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, Volume 9/8, Summer 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number : http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7327, p.517-535.
HATİPOĞLU, V. (1971); Türk Dilinde İkileme, Ankara: TDK Yayınları.
İNCE SAMUR, Ö. (2011). Edebiyatın Tanıklığında. Prof. Dr. Cahit KAVCAR Türkçe Eğitimi Çalıştayı (Bildiri, Anı, Görüş ve İzlenimler), 13-15 Mayıs 2010, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, s. 531-552.
İŞCAN, A., EFENDİOĞLU, S. & ADA, A. (2007). Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Edebî Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 1-16.
KABAKLI, A.(2006). Türk Edebiyatı. C.III. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
KARAHAN, L (2004). Türkçede Söz Dizimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
KOLAÇ, E (2012). Öğretmen Adaylarının Dil Eğitiminde Çocuk Edebiyatı Metinlerinin Kullanımına Yönelik Görüşleri, TSA, 16(1), 195-212.
LÜLE Mert, E. (2011). Türkçenin Söz Varlığı Açısından 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Öyküleyici Metinler. Prof. Dr. Cahit KAVCAR Türkçe Eğitimi Çalıştayı (Bildiri, Anı, Görüş ve İzlenimler), 13-15 Mayıs 2010, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, s. 235-248.
LÜLE MERT, E. (2012). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Öykülerin Çocuk Yazınının Temel İlkeleri Bağlamında İİncelenmesi, Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 73-93.
MEB (2006). İlköğretim Türkçe dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
ÖZKAN, N. &YILMAZ, B.( 2001). Çocuk Kitaplarında Dil Sorunu. Bilgi Dünyası. S.2, s147-168.
PEHLİVAN, A (2003). Türkçe Kitaplarında Sözcük Dağarcığını Geliştirme Sorunu ve Çözüm Yolları. Dil Dergisi, 122, 84-94.
ŞİRİN, M. R. (2000). Çocuk Edebiyatı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
TEMUR, T. (2006). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Yazı Dilindeki Kelime Hazinelerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara. Türk Dil Kurumu (2009). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
UYGUNER, M. (1990). Ömer Seyfettin, Yaşamı-Sanatı-Yapıtlarından Seçmeler, C. 1, s. 65-74.
YALÇIN, A. ve AYTAŞ, G. (2008). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Seçkin Yayıncılık.
ZORBAZ, K.Z (2007). Türkçe Ders Kitaplarındaki Masalların Kelime- Cümle Uzunlukları ve Okunabilirlik Düzeyleri Üzerine Bir Değerlendirme, Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 3(1), 87-101.