ÖZKAN SAPSAĞLAM

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMLARINDA YER ALAN HEDEFLERİN DEĞERLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Okul öncesi dönem insan yaşamında ilk öğrenmelerin gerçekleştiği, hayata dair ilk deneyimlerin kazanıldığı oldukça önemli bir süreçtir. Bireyin bilgi, beceri ve değer kazanmaya başladığı bu süreçte ilk öğrenme kaynağı ailedir. Çocuk için ailede başlayan değer edinme süreci, okul, toplum ve kültürün de etkisiyle devam etmektedir. Çocuğun değer edinme sürecinde okul, değer kazandıran bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk Milli Eğitim sisteminin temel amaçlarından biri de milli, kültürel, ahlaki, insani ve manevi değerlerin çocuklara kazandırılmasıdır (MEB, 1973). Okulun değer kazandırma işlevini yerine getirmesinde en etkili araçlardan biri eğitim programıdır. Bu çalışmada Türkiye'de uygulanan okul öncesi eğitim programlarının (1994, 2002, 2006 ve 2013) hedef, amaç ve kazanımları referans değerler açısından incelenmiştir. Çalışma kapsamında eğitim programlarının hedef, amaç ve kazanımları Rokeach Value Survey (RVS), Living Values Education Program (LVEP) ve MEB 2010/53 sayılı "İlk Ders" genelgesinde belirtilen değerler açıcından incelenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımında gerçekleştirilen çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda; 1994, 2002, 2006 ve 2013 okul öncesi eğitim programlarında; RVS, LVEP ve 2010/53 sayılı genelgede belirtilen değerlere yönelik farklı sayıda hedef, amaç ve kazanımın yer aldığı görülmüştür. MEB 1994 okul öncesi eğitim programında referans değerlere yönelik 8 hedef, 2002 programında 9 hedef, 2006 programında 11 amaç ve 2013 programında 19 kazanım belirlenmiştir. Hedef, amaç ve kazanımların daha çok sorumluluk, temizlik, kendini kontrol etme, sevgi, saygı, hoşgörü ve duyarlı olma gibi değerlere yönelik olduğu, buna karşın yardımseverlik, işbirliği, arkadaşlık, paylaşma ve dürüstlük gibi okul öncesi dönemde çocuklara kazandırılabilecek değerlere yönelik eğitim programlarında herhangi bir hedef, amaç ve kazanımın yer almadığı belirlenmiştir

EXAMINATION OF TARGETS IN PRESCHOOL EDUCATION PROGRAMS IN TERMS OF VALUES

Pre-school learning is a very important process in an individual's life. In this period, individuals learn things and experience life for the first time in their lives. They gain abilities, acquire knowledge and learn values. The first source of knowledge is the family. The process of learning the values starts in the family and continues under the influence of school, society and culture. Schools are institutions that play an important role in the value teaching process. One of the main objectives of Turkish National Education system is to provide the children the national, cultural, moral, human and spiritual values (MEB, 1973). Educational programs are important tools schools use to teach children about the values. This study examines the targets, objectives and achievements of the pre-school education programs implemented in Turkey (1994, 2002, 2006 and 2013) in terms of the reference values indicated in Rokeach Value Survey (RVS), Living Values Education Program (LVEP) and the 2010/53 numbered mandate of the Ministry of Education. This is a qualitative research that uses the document analysis method.Research results showed that in 1994, 2002, 2006 and 2013 pre-school education programs, there are a number of different targets, objectives and achievements related to the values specified in RVS, LVEP and Circular No. 2010/53.In the MEB 1994 pre-school education program, 8 targets were specified with regard to the reference values; in the 2002 program there were 9 targets; in the 2006 program 11 objectives were identified; and in the 2013 program, 19 achievements were specified. Results indicate that targets, objectives, and achievements are mostly related to responsibilities, hygiene, self-control, love, respect, tolerance, sensitivity. On the other hand, results show that there were no targets, objectives or achievements related to values like helpfulness, cooperation, friendship, sharing and honesty that could be thought of children in the pre-school period were defined. Some suggestions have been made to educators and researchers in line with the survey results

PDF

___

Alpöge, G. (2011). Okulöncesinde değerler eğitimi. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
Aydın, Z.M. & Gürler Ş.A. (2013). Okulda değerler eğitimi: yöntemler-etkinlikler-kaynaklar. Ankara: Nobel.
Boyacı, M., (2016). “Psikoeğitsel Müdahale Programının Okul Öncesi (60-72 Ay) Çocukların Saldırgan Davranışlarına Etkisi / Effect of the Psychoeducational Intervention Program on Aggressive Behaviors of Preschool Children (60-72 Month)”, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/3 Winter 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9065, p. 573-588.
Cooper, D. (2014). Character education: astudy of an elementary school leadership academy. Doctoral Thesis, Wilmington University, USA.
Darling-Hammond, L., & Youngs, P. (2002). Defining "Highly Qualified Teachers": What does "Scientifically-Based Research" actually tell us? Educational Researcher, 31(9), 13-25.
Davidov, E. (2010). Testing for comparability of human values a cross countries and time with the third round of the european social survey. International Journal of Comparative Sociology, 51, 171–191. doi 10.1177/0020715210363534 CrossRef.
Demirel, Ö. (2006). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme (9. Baskı). Ankara: PegemAYayıncılık.
Dinç, B. (2011). Okulöncesi dönemde değerler eğitiminin yeri ve önemi (Editör: Arzu Arıkan). Okulöncesi Dönemde Değerler Eğitimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisi, 149-164.
Doğan Temur, Ö. & Kılınç, S. (2016). “Okul Öncesi ve Sınıf Öğretmenlerinin Matematik Öğretimi ve Öğrenimi Hakkındaki İnanışları / Preschool and Primary School Teachers’ Beliefs about Mathematic Teaching and Learning”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. Hayati Akyol Armağanı), Volume 11/3 Winter 2016, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9382, p. 2557-2570.
Döring, A. K. (2010). Assessing children’s values: An exploratory study. Journal of Psycho educational Assessment, 28(6) 564–577.
Duman, G. (2014). Evaluation of Turkish preschool curriculum objectives in terms of values education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 152, p. 978 – 983.
El Hassan, K. & Kâhil, R. (2005). The effect of “living values: an educational program” on behaviors and attitudies of elemantary students in a private school in Lebanon. Early Childhood Education Journal, (33), 81-90.
Elias, M.J., Parker, S.J., Kash, V.M. & Dunkeblau, E. (2007). Social-emotional learning and character and moral education in children synergy or fundamental divergence in our schools? Journal of Research in Character Education, 5(2), 167–181.
Erden, M. & Fidan, N. (1998). Eğitime giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
Greenberg, M. T., Weissberg, R. P., Zins, J. E., Fredericks, L., Resnik., H., & Ellias, M. J. (2003). Enhancing school-based prevention and youth development through coordinated social, emotional, and academic learning. American Psychologist, 58 (6/7), 466-474.
Halstead, J.M., & Pike, M.A. (2006). Citizenship and moral education: Values in action. Cornwall: Routledge.
Hiçyilmaz, Y., Inci, M.A., Seven, S., (2015). “7-10 Yaş Grubu Çocukların Şiddet Algılarının Resimler Aracılığı İle Sosyal Güçler Bağlamında İncelenmesi / Examining The Perception Of Violence Of The Children Between 7-10 Ages Through The Paintings In The Context Of Social Forces”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), Volume 10/15 Fall 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8535, p. 503-518.
Lovat, T., & Toomey, R. (Eds.). (2009). Values education and quality teaching: The double helix effect. Netherlands: Springer.
Lovat, T. (2011). Values education and holistic learning: Updated research perspectives. International Journal of Educational Research, 50 (3), 148-152.
MEB (1973). Milli eğitim temel kanunu. Ankara.
MEB (1994). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara.
MEB (2002). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara.
MEB (2006). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara.
MEB (2010). 2010/53 sayılı ilk ders genelgesi . Ankara.
MEB (2013). Okul öncesi eğitimi programı. Ankara.
Mencious, L. (1997). Moral education: A comparative study of the Confucian Plutonic and Kohlbergian approaches. Michigan: UMI Dissertation Services.
Ogelman, G. H. & Sarıkaya, E. H. (2015). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenlerinin Değerler Eğitimi Konusundaki Görüşleri: Denizli İli Örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi; (29), s. 81-100.
Öz, E. D. (2015). Okul öncesi eğitim programı kazanımlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. II. Uluslararası Katılımlı Değerler Eğitimi Kongresi, 2-5 Kasım, Kırıkkale.
Pagani, L. S., Jalbert, J. & Girard, A. (2005). Does preschool enrichment of precursors to arithmetic influence intuitive knowledge of number in low income children? Early Childhood Education Journal, 34, (2), 134-146.
Ravinger, R. (2006). Value-based education for human development-Eritrean perspective. USA: Essays in Education.
Rokeach, M. (1973). The nature of human values. New York: Free Pres.
Sagiv, L. (2002). Vocational interests and basic values. Journal Of Career Assessment, 10 (2), s. 233–257.
Samur, Ö. A. (2011). Değerler eğitimi programının 6 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimlerine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Sapsağlam, Ö. (2015). Anasınıfına devam eden çocuklara uygulanan sosyal değerler eğitimi programının sosyal beceri kazanımına etkisinin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Schaefer, M.P. (2012). Determining methods for teaching character education in elementary schools. Doctoral Thesis, Northcentral University, Arizona.
Schwartz, S. H. (1994). Are there universal aspects in the structure and content of human values? Journal of Social Issues, 50 (4), 19-45.
Schwartz, S. H. (2012). Studying values: personal adventure, future directions. Journal of CrossCultural Psychology, 42(2), 307–319.
Simon, S.B., Howe, L.B. & Kirschenbaum, H. (1978). Values clarification: A handbook of practical strategies for teachers and students. New York: A&W Publishers.
Singh, A. (2011). Evaluating the impacts of value education: Some case studies. International Journal of Educational Planning & Administration, 1, (1), p. 1-8.
Sönmez, V. (2007). Program geliştirmede öğretmen elkitabı (13. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Thompson, M. (2011). Developing moral values in children: observations from a preschool. Ife PsychologIA; 19(2), 2011, 394-411.
Tillman, D. (2000). Living values: An educational program: Ages 8– 14. Deerfield Beach, FL: Health Communications, Inc.
Tuğrul, B. (2005). Çocuğun gelişiminde anaokulu eğitiminin önemi. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, (S.) 62, 1-3.
Walker, S., Brownlee, J., Whiteford, C., Cobb-Moore, C., Johansson, E., Ailwood, J. & G. Boulton-Lewis (2012). Early years teachers’ epistemic beliefs and beliefs about children’s moral learning. Teachers and Teaching, 18(2), 263-275.
Warneken, F. & Tomasello, M. (2007). Helping and cooperation at 14 months of age. Infancy, 11 (3), p. 271-294.