196127

DÜNYADA LİSANS DERECESİ DÜZEYİNDE AFET EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ YAPAN PROGRAMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Bu araştırma, dünyada "acil durum/yardım ve afet eğitimi" konusunda ilgili üniversitelerin lisans derecesi düzeyindeki programlarının ve Türkiye'de ilk defa 2005 yılında kurulan "Acil Yardım ve Afet Yönetimi" lisans programının değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Türkiye ile dünyada lisans derecesi düzeyinde acil durum/yardım ve afet eğitimi veren programların tespitini, bu programların kendi içinde gruplanmasını, ülke ve kıta özelinde sayılarının verilerek karşılaştırmalı çözümlemesinin yapılmasını ve Türkiye örneği olan programın incelenmesini amaçladığı için tarama modelindedir. Araştırmada kullanılan yöntem, doküman analizidir. Araştırma verileri, Google Arama Motoru üzerinden İngilizce "emergency managemet, emergency relief/aid and disaster management" ve Türkçe "acil durum yönetimi, acil yardım ve afet yönetimi" anahtar kelimeleri ile 10.09.2014-20.09.2015 tarihleri arasında tarama yapılarak ve FEMA tarafından sitesinde yayınlanan The College List listesinden elde edilmiştir. Elde edilen veriler arasından, acil durum/yardım ve afet yönetimi konusunda lisans düzeyinde derece veren programlar araştırmaya kabul edilmiştir. Böylece araştırmanın evrenini, anahtar kelimeler doğrultusunda tüm lisans programları oluşturmaktadır. Bu araştırmada kullanılan dokümanlar, resmi web sitelerinden elde edildiği için verilerin geçerliliği ve güvenirliliği için yüksektir denilebilir. Araştırmada, dünya üzerinde acil durum/ yardım ve afet eğitimi konusunda doksan üç tane lisans düzeyinde program bulunmuştur. Bu programların %80,6'sını acil durum/yardım ve/veya afet yönetimi, %10,8'ini milli güvenlik/savunma, terörizm ve acil durumlar, %7,5'ini halk sağlığı ve tıbbi durumlar ve %1,1'ini uluslararası kurtarma ve afet yardımları/insani yardımlar programları oluşturmaktadır. Sonuç olarak, dünya üzerinde acil durum/yardım ve afet eğitimi alanında Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Bangladeş, İngiltere, İspanya, Kanada, Kenya, Yeni Zelanda ve Zimbabve ülkeleri farklı programlar altında lisans düzeyinde insan gücü yetiştirmektedir. Türkiye ise lisans derecesi düzeyinde bu alandaki nitelikli insan gücünü, "Acil Yardım ve Afet Yönetimi" programı üzerinden sağlamaktadır.

EVALUATING DISASTER EDUCATION AND TRAINING PROGRAMS AT THE LEVEL OF UNDERGRADUATE DEGREE IN THE WORLD AND TURKEY SAMPLE

This research has been conducted in order to evaluate the emergency relief/aid and disaster undergraduate education programs at higher education level in the world and the “Emergency and Disaster Management” undergraduate program which was founded in 2005 for the first time in Turkey. Since the study aims at evaluating the emergency relief/aid and disaster education programs at higher education level in the world and in Turkey along with grouping these programs in their own right, making a comparative analysis by giving their numbers across countries and continents and examining the Turkish programs, the study is in scanning model. The method used in this research is the document analysis. The research data were obtained from the Google Search Engine through the key words which are in English “emergency managemet, emergency relief/aid and disaster management” and in Turkish “emergency management, emergency relief/aid and disaster management” along with “The College List” which are published on FEMA between the dates of 10.09.201420.09.2015. In the study, graduate level degree-granting programs related to emergency relief and disaster management were included. Thus, the entire degree programs in accordance with the keywords constitute the scope of the investigation. Since the documents have been obtained from the official websites in this study, the validity and the reliability of the data are said to be high. In this study, all over the world, ninety-three graduate-level program related to disaster and emergency assistance were found. Of all those, 80,6% is in the emergency relief/aid and/or disaster management, 10,8% is internal security/defense, terrorism and emergency situations, 7.5% is public health, medical conditions and 1,1% is the international rescue and disaster relief/humanitarian assistance programs. As a conclusion, in the field of the emergency relief/aid and disaster management around the world, United States American, Australia, Bangladesh, England, Spain, Canada, Kenya, New Zealand and Zimbabwe train labor force under the different programs at the level of undergraduate. Turkey provide qualified labor force in this field through the emergency relief/aid and disaster management training at the degree of undergraduate

PDF

___

AB.(1991). Council decision of 29 July 1991 on the introduction of a single European emergency call number (Report No. 91/396/EEC).
ADAYDER. (t.y.). Bölümün tarihçesi. URL: http://www.adayder.com/ (Erişim: 01.01.2015).
ADAYDER. (2012). Acil durum ve afet yönetimi derneği faaliyet raporu: 2011-2012 yılı. URL: http://www.adayder.com/wp-content/uploads/2013/06/ADAYDER-2011-2012- FAAL%C4%B0YET-RAPORU.pdf (Erişim tarihi: 01.01.2015).
AFAD.(2011). İlk 72 saat. İstanbul.
AFAD. (2014). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. URL:http://www.afad.gov.tr
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun 5902. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. RG. Sayı: 27261, Tarih: 17/6/2009.
Alexander, D.(2002).Principles of emergency planning and management. New York: Oxford University Press.
Allen, G.(2016). Introduction to the department of homeland security. Allen, G., Derr, R. (Eds), Threat assessment and risk analysis içinde, (s.1-8). Elsevier.
Altıntaş, K.H. (2013). Afet ve afet tıbbi ile ilgili temel kavramlar. Altıntaş, K.H., Bayraktar, N., Erden, Z., Koçer, B. ve Demiröz, F. (Eds.), HAMER Acil ve afet durumlarında sağlık yönetimi içinde (s. 23). Ankara: Hacettepe Üniversitesi yayınları.
AMU.(t.y.).Emergency and disaster management, American Military University. URL: http://www.amu.apus.edu (Erişim: 01 Ocak 2015).
Aslan, R., Akdağ, G., Yalçın, E., ve Çalışkan, C. (2013). Türkiye’nin ulusal öneme sahip afetleri: Epidemiyolojik bir analiz 1900-2013. Ulusal Afet ve Afet Eğitimi Kongresi, Antalya.
Aydın, F. (2010). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin “deprem” kavramını algılamaları: Fenomenografik bir analiz. Turkish Studies, 5(3), 801-817.
Bradt, D., Abraham, K. ve Franks, R. (2003). A strategic plan for disaster medicine in Australasia. Emerg Med., 15, 271-282.
Brewster, PW. (2010). Disaster education and training: Linking individual and organizational learning and performance. Koening, K. L. ve Schultz, C. H. (Eds.), Disaster medicine: comprehensive principles and practices. Cambridge University Press.
BU.(t.y.).Applied disaster and emergency studies, Brandon University. URL:http://www.brandonu.ca/ades/ (Erişim: 18 Kasım 2014).
CBU. (t.y.) Bachelor of technology in emergency management, Cape Breton University. https://training.fema.gov (Erişim: 19 Kasım 2014).
Coppola, D.P. (2011). Introduction to international disaster management. (pp.xvii). Burlington: Elsevier.
CREDa. (t.y.). Natural disasters trends (world 1975-2011). URL: http://www.emdat.be (Erişim:11 Kasım 2014).
CREDb. (t.y.).Techonological disasters trends. URL: http://www.emdat.be (Erişim: 11 Kasım 2014).
CU. (t.y.). Disaster management and emergency planning BSc (Hons), Coventry University. URL: http://www. coventry.ac.uk/ (Erişim: 19 Kasım 2014).
CUF. (t.y.). Bachelor of arts in geography: GIS and emergency management concentration – 120 credits, California Univetsity of Pennsylvania. URL: http://www.calu.edu (Erişim: 19 Kasım 2014).
Çalışkan, C. ve Özcebe, H. (2013). Epidemics of infectious diseases in disasters and control measures of them. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(5), 583-588. Doi: 10.5455/pmb.1-1344684524.
Çalışkan, C., Algan, A., Koçak, H., Biçer, B.K., Sengelen, M. ve Cakır, B. (2014). Preparations for severe winter conditions by emergency health personnel in Turkey. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 8, 170-173.
ÇOMÜ. (t.y.). Occupational profile of graduates, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. URL: http://ebs.comu.edu.tr/Istihdam_Olanaklari.aspx?bno=1468&bot=1984(Erişim: 25 Kasım 2014).
Değerliyurt, M. ve Aksu, R. (2013). İskenderun kentindeki (Hatay) acil durum ünitelerinin ulaşabilirlik özelliklerinin analizi. Turkish Studies. 8(6), 111-121.
Erdem, G. ve Hüşan U.H. (t.y.). Ülkemizde bir ilk: Acil yardım ve afet yönetimi lisans programı. URL: http://www.emu.edu.tr/aelci/yvkb06/ulkemizde-bir-ilk.doc (Erişim: 09.10.2015).
Erman, Ç. (2013). Türkiye’de afet eğitiminde üniversitelerin rolü: Mevcut durum analizi, sorunları ve çözüm önerileri. Türkiye’nin Afet Risk Yönetimi Onbeşinci Yuvarlak Masa Toplantısı. ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Ankara.
FEMA.(2013).Alphabetical listing of emergency management, homeland security, and international disaster management and humanitarian assistance, and related higher education programs in the US, last modified: May 17. URL: http://www.training.fema.gov (Erişim: 20.11.2013).
Guha-Sapir, D., Hoyois, Ph. ve Below, R. (2014). Annual disaster statistical review 2013: Thenumbers and trends. Brussels: CRED, 2014.
Haddow, G.D., Bullock, J.A. ve Coppola, P. (2008). Introduction to emergency management (Third Edition). USA Burlington: Elsevier.
IDNDR (International Decade for Natural Disaster Reduction). (1992). International glossary.
IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). (2013). Climate change 2013: The physical science basis. URL: http://www.ipcc.ch/report/ar5/wg1/ (Erişim: 15 Ekim 2014).
JSU.(t.y.).JSU’s emergency management program, Jacksonville State University. URL: http://www.jsu.edu/iep/index.html# (Erişim: 13 Kasım 2014).
Kapucu, N. (2011). Developing competency based emergency management degree programs in public affairs and administration. Journal of Public Affairs Education, 17(4), 501-521.
Kapucu, N. ve Van Wart, M. (2006). The evolving role of the public sector in managing extreme events: Lessons learned. Administration and Society, 38(3), 279-308.
Kapucu, N. ve Özgür, H. (2013). Afet ve kriz durumlarında yönetişim: Amerikan ulusal mücadele planları. Çukurçayır, M.A., Tuğba Efeoğlu, H. ve Eşki Uğuz, H. (Eds), Yönetişim. içinde (s. 169-179). Konya: Çizgi kitabevi yayınları.
Koçak, H., Yavuz, Ö., Çalışkan, C. ve Altıntaş, K.H. (2013). Türkiye'deki üniversiteler bünyesinde bulunan afet uygulama ve araştırma merkezlerinin değerlendirilmesi. V. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi. Tam Metin Bildiriler Kitabı (s. 2573-2580), Çanakkale.
Koçak, H. ve Çalışkan, C.(2014). Türkiye’de afetlerde sağlık hizmetleri yapılanması içerisindekibazı sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Afet 14 Kongresi, İstanbul.
Koçak, H., Çalışkan, C., Kaya, E., Yavuz, Ö. ve Altıntaş, K. H. (2015). Determination of individual preparation behaviors of emergency health services personnel towards disasters. Journal of Acute Disease, 4, 180-185.
LSU. (t.y.). Disaster science & management, Louisiana State University. URL: http://dsm.lsu.edu (Erişim: 20 Kasım 2014).
Maya, İ. (2011). Eğitim kurumlarında risk yönetimi. Ankara: Anı yayıncılık.
Maya, İ. (2013). PISA Sonuçları açısından ülkelerin eğitimli olmayan nüfus yapısının analizi: Uluslararası bir perspektif. Turkish Studies, 8(8), 911-927.
MEB.(2011).Acil sağlık hizmetlerinin yapısı (Rapor No:720S00013). URL: http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul (Erişim: 15 Mart 2015).
Murray, V., Clifford, J., Seynaeve, G. ve Fisher, J. (2006). Disaster health education and training: A pilot questionnaire to understand current status. Prehosp Disaster Med., 21(3), 156–167.
NDSU.(t.y.).History of emergency management, North Dakota State University. URL:http://www.ndsu.edu (Erişim: 20 Kasım 2013).
ÖSYS.(2015).Yükseköğretim programları ve kontenjanları kılavuzu. URL: http://dokuman.osym.gov.tr (Erişim: 09 Mart 2016).
Rega, P. (2000). Disaster medical education for all physicians and physician extenders. Annuals of Emergency Medicine, 35(3), 314-315. Doi: 10.1067/mem.2000.104533.
Sinha, R., Mahendale, V., Singh, Y. K. ve Hedge, G. (2007). Disaster education. Building research institute, national graduate institute for policy studies, 1-22. URL: http://www.preventionweb.net/files/3442_DisasterEducation.pdf
Şahin, N.(2009). Afet yönetimi ve acil yardım planları (s.131-142). TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, İzmir.
Tanrıverdi, H. ve Köksal, G. (2012). 112 Acil sağlık hizmetleri yönetimi. İstanbul: Beta yayıncılık.
The World Bank. (t.y.). Country and lending groups. URL: http://data.worldbank.org (Erişim: 10 Ekim 2014).
UCa.(t.y.).Hazard and disaster management, University of Canterbury. URL: http://www.geol.canterbury.ac.nz/hdm.shtml (Erişim: 19 Kasım 2014).
UCb(t.y.).International rescue and relief program, Union College. URL: https://www.ucollege.edu/international-rescue-and-relief-program (Erişim: 12 Haziran 2014).
UCM.(t.y.).Crisis and disaster management, University of Central Missouri. URL: http://www.ucmo.edu/majors/print/4yearplan.cfm?ftd=275 (Erişim: 20 Kasım 2014).
UF. (t.y.). Environmental, safety & occupational health management degree, University of Findlay. URL:http://www.findlay.edu/academics/sciences/environmental/Pages/default.aspx (Erişim: 20 Kasım 2014).
UN/ISDR.(2006a). Newsletter ISDR inform-latin american and the caribbean (No.13). URL: http://www.eird.org/eng/revista/no_13_2006/art7.htm (Erişim: 28 Eylül 2014).
UN/ISDR.(2006b). Disaster risk reduction begins at school: World disaster reduction campaign.URL:http://www.unisdr.org/eng/public_aware/world_camp/2006-2007/pdf/ WDRC-2006-2007-English-fullversion.pdf (Erişim: 28 Eylül 2014).
UNT.(t.y.).Emergency administration and planning, University of North Texas. URL: http://www.unt.edu/majors/ueadp.htm (Erişim: 20 Kasım 2014).
Wiedemann, L.A. (2010). Homeland security act, patriot act, freedom of information act, and HIM (Updated). http://library.ahima.org (Erişim: 11.6.2014).
Wise, C.R. (2002). Organizing for homeland security. Public Administration Review, 62(2), 131- 144.
WU.(t.y.).Disaster and emergency management specialization – BS in public health, Walden University.URL:http://www.waldenu.edu/bachelors/bs-in-healthstudies?tab=curriculum&subtab=disaster-and-emergency-management#tabs (Erişim: 12.06.2014).
Wyatt, J. (2008). Introduction to homeland security, J.A. book reviews et all. Journal of Forensic and Legal Medicine (15), 129–130. Doi: 10.1016/j.jflm.2006.12.006.
Yavuz, Ö.(2014). Afetler sonrası yapılan sosyal yardımlar ve hizmetler. İstanbul: İdeal kültür yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.