MÜRŞET ÇAKMAK, Reşit ÇAKMAK, Giray TOPAL

ÖĞRETMEN ADAYLARININ SU HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİ VE KAVRAM YANILGILARI

Bu çalışma, öğretmen adaylarının cinsiyete, okudukları bölüme, öğrenim gördükleri sınıfa göre ve su hakkındaki bilgi düzeyleri ile kavram yanılgılarını incelemek amacı ile yapılmıştır. Çalışma, 2018 yılında Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi’nde okuyan fen bilgisi ve kimya öğretmen adayları (N=87) ile yapılmıştır. Bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Su Bilgisi Testi (SBT) kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından hazırlanan bu test, suyun fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri ile ilgili toplam 57 madde olarak yazılmış ve geliştirilmiştir. Geliştirilen testin geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Testin madde güçlük ve ayırt edicilik indisleri hesaplanmıştır Yapılan analiz sonucunsa madde ayırt edicilik ve güçlük indisleri 0,20’den düşük olan 26 madde testten elenmiştir. Geriye kalan diğer 31 madde ise SBT’de kullanılmıştır. Testin KR-20 güvenirliği 0,79’dur. Verilerin değerlendirilmesi için yüzde ve frekans değerleri çıkartılmıştır. Elde edilen testin bulgularına göre öğretmen adaylarının su hakkındaki bilgi seviyelerinin yüzde 50’ye yakın olduğu ve su hakkında kavram yanılgı oranlarının çok olduğu görülmüştür. Ayrıca cinsiyete, okudukları bölüm ve bulundukları sınıfa göre yapılan incelemeye göre de benzer sonuçların olduğu söylenebilir. Öğretmen adaylarının en çok “Suyun sıcaklığı artıkça içinde çözünen gazların miktarı artar”, “Su ile tuz (NaCI) karıştırıldığında aralarında kimyasal bir reaksiyon gerçekleşir ve tuz parçalanır”, “Kar ve yağmur suları doğada bulunan en saf sulardır”, “Su tüm sıvı haldeki maddelerle karışır”, “Su net bir dipol momente sahiptir”, “Bir insanın biyolojik ihtiyaçlarını karşılaması ve yaşamını sürdürebilmesi için, günde en az 1 litre su tüketmesi gerektiği kabul edilir” gibi maddelerde kavram yanılgıları taşıdıkları görülmüştür. Bu bulgulardan hareketle araştırmacı ve uygulayıcılar için bazı öneriler verilmiştir.

LEVEL OF KNOWLEDGE AND MISCONCEPTIONS OF TEACHER CANDIDATES ABOUT WATER

This study was conducted to investigate the misconceptions and knowledge levels of teacher candidates about water according to gender, the field they studied and the class they were in. The study was conducted with science teacher candidates (N = 87) studying at Dicle University Ziya Gökalp Faculty of Education. Survey method was used in this study and as data collection tool, Water Information Test (SBT) was used. This test, prepared by the researchers, has been written and developed as a total of 57 items related to the physical, chemical and biological properties of water. The validity and reliability analyzes of the developed test were performed. As a result of item analysis, the difficulty and distinctive indices of the items were obtained. 26 items were excluded from the test. The remaining 31 items were used in SBT. The KR-20 reliability of the test was 0.79. The percentage and frequency values were calculated for data evaluation. According to the findings of the test, it was seen that the level of knowledge of the prospective teachers about water was close to 50 percent and the misconceptions about water were very high. It can also be said that there are similar results according to the gender, the department and the class they study. Teacher candidates have been mostly found to carry misconceptions on such items as "The amount of dissolved gases increases, as the temperature of the water increases.", "When water and salt (NaCl) are mixed, a chemical reaction takes place and the salt disintegrates.", "Snow and rainwater are the purest waters in nature.", "Water is mixed with all liquid substances.", "Water has a clear dipole moment.", "It is accepted that a person should consume at least 1 liter of water per day in order to meet his biological needs and to survive." Based on these data, some suggestions were given to the researchers and practitioners.

PDF

___

Adzape, J. N. & Akpoghol, T. V. (2015). Correcting Students’ Chemical Misconceptions Based On Two Conceptual Change Strategies And Their Effect On Their Achievement. IOSR Journal of Research & Method in Education (IOSR-JRME), 5(6), 58-65.
Ağgül Yalçın, F. (2011). Fen bilgisi öğretmen adayların asit-baz konusunda sahip oldukları kavram yanılgılarının sınıf düzeylerine göre değişiminin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(3), 161-172.
Akın, M. & Akın, A. (2007). Suyun önemi, Türkiye’de su potansiyeli, su havzaları ve su kirliliği. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47(2), 105-118
Akkaya, C., Efeoğlu, A. & Yeşil, N. (21-23 Mart 2006). Avrupa birliği su çerçeve direktifi ve türkiye’de uygulanabilirliği. TMMOB Su Politikaları Kongresi.
Aksungur, N. & Firidin, Ş. (2008). Su kaynaklarının kullanımı ve sürdürülebilirlik. Yunus Araştırma Bülteni, 2, 9-11.
Alaş, A., Tunç, T., Kışoğlu, M. & Gürbüz, H. (2009) "An İnvestigation On Prospective Teachers’ Conscious Water Consumption: Atatürk University Sample." Journal Of Education Faculty 11.2: 37-49.
Attari, S. Z. (2014). Perceptions of water use. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(14), 5129-5134.
Aydoğan, S., Güneş, B. & Gülçiçek, Ç. (2003). Isı ve sıcaklık konusunda kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 111-124
Ayvacı, H. Ş. & Çoruhlu, T. Ş. (2009). Fiziksel ve kimyasal değişim konularındaki kavram yanılgılarının düzeltilmesinde açıklayıcı hikâye yönteminin etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 93-104.
Avcı, F., Acar Şeşen, B., ve Kırbaşlar, F.G. (2018). Maddenin yapısı ve özelikleri ünitesine yönelik iki aşamalı teşhis testinin geliştirilmesi. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1007-1019. doi:10.24106/kefdergi.434239
Bayrakçeken, S. (2012). Test geliştirme. E. Karip (Ed.) (2012). Ölçme ve değerlendirme (5. Baskı), Ankara: PegemA Yayıncılık.
Baysan, S., & Aydoğan, S. (2016). Okul öncesi ve ilkokul çocuklarına uygun Coğrafi Kavramlar Testi (CKT) geliştirilmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 5500-5514.
Bates, B.C., Kundzewicz, Z.W., Wu, S. & Palutikof, J.P. (2008) Climate Change and Water. Technical Paper of the Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC Secretariat, Geneva, 210 pp.
Ben-zvi-Assarf, O. & Orion, N. (2005). A study of junior high students' perceptions of the water cycle. Journal of Geoscience Education, 53(4), 366-373.
Brody, M, J. (1993) Student understanding of water and water sources: a review of the literature. In: Paper presented at annual meeting of the American educational research associations, Atlanta, GA (Eric Document Reproduction Service No. ED 361 230, Erişim tarihi 6.10.2018.
Cansaran, A. & Yıldırım, C.(2009). Çevre eğitimi. (Ed. Orçun Bozkurt). Su ve toprak kaynakları. Ankara: Pegem Akademi.
Canpolat, N., Pınarbaşı, T., Bayrakçeken, S. & Geban, Ö. (2004). Kimyadaki bazı yaygın yanlış kavramalar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 135-146.
Cappellaro, E., Ünal Çoban, G., Akpınar, E., Yıldız, E. & Ergin, Ö. (2011). Yetişkinler için yapılan uygulamalı çevre eğitimine bir örnek: Su farkındalığı eğitimi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 8(2), 157-173.
Çankaya, C. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir su kullanımına yönelik farkındalıklarının geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Çardak, O. (2009). Science students’ misconceptions of the water cycle according to their drawings. Journal of Applied Sciences, 9(5), 865-873.
Çelikler, D. & Kara, F. (2016). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin “maddenin değişimi” ünitesindeki bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri açısından hazırbulunuşluklarının belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 21-39.
Coştu, B., Ayas, A. & Ünal, S. (2007). Kavram yanilgilari ve olasi nedenleri: kaynama kavrami. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1),123-136.
Demir, M. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde su bilinci. Yüksek Lisans Tezi. Kafkas Üniversitesi, Kars.
Demirbaş, M., Tanrıverdi, G., Altınışık, D. & Şahintürk, Y. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çözeltiler konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavramsal değişim metinlerinin etkisi. Sakarya University Journal of Education, 1(2), 52-69.
Demircioğlu, G., & Baykan, F. (2011, April). Kimya ve fen bilgisi öğretmen adayları ile lise 11. sınıf öğrencilerinin kimyasal bağlanma kavramına yönelik algılamalarının karşılaştırılması. In 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications (pp. 27-29).
Dervişoğlu, S., & Kılıç, D. S. (2012). Planlanmış Davranış Teorisi Çerçevesinde Geliştirilen Su Tasarrufu Davranışı Anketi, 10. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi.
Duman, M. Ş., & Avcı, G. (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerinin maddenin halleri ve ısı ünitesine yönelik kavram yanılgıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(3). 129-165
Ecevit, T. & Özdemir-Şimşek, P. (2017). Öğretmenlerin fen kavram öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1): 129-150.
Ergin, Ö. (2008). Su farkındalığı” üzerine bir eğitim projesi. TMOOB 2. Su Politikaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 2, 531-540.
Gezer, A. & Erdem, A. (2018). Su stresi, su kıtlığı ve su tasarrufu hakkında halkın farkındalığının belirlenmesi: akdeniz üniversitesi örnek çalışması. Doğal Afet Çevre Dergisi, 4(2): 113-122.
Güler, Ç. & Çobanoğlu, Z. (1994). Su Kirliliği. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi 12. Ankara: Aydoğdu Ofset.
Gündüz, Ş., & Bilir, A. (2012). Kıbrıs' ın kuzeyindeki öğrencilerin çevre eğitimi ve su tasarrufu konusundaki tutum düzeylerinin araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 225-232.
Havu-Nuutinen, S., Karkkainen, S. & Keinonen, T. (2011). Primary School Pupils' Perceptions of Water in the Context of STS Study Approach. International Journal of Environmental and Science Education, 6(4), 321-339.
Ilyas, A. & Saeed, M. (2018). Exploring teachers’ understanding about misconceptions of secondary grade chemistry students. International Journal for Cross-Disciplinary Subjects in Education (IJCDSE), 9(1), 3323-3328.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Komisyon (2016). Pedagojik formasyon için ölçme ve değerlendirme. Anakar: Anı Yayıncılık.
Laçin-Şimşek, C., Öztuna-Kaplan, A., Çorapçıgil, A. & Mısır, M. E. (2018). Fen bilgisi öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin basınç-kaynama noktası ilişkisine yönelik düşünceleri: bir tga uygulaması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1679-1690.
Liew, C. W. & Treagust, D. F. (1998). The effectiveness of predict-observe-explain tasks in diagnosing students’ understanding of science and in identifying their levels of achievement. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Diego.
Pınaroğlu, Z. (2009). Ailelerin Su Tüketimine Yönelik Tutum Ve Davranışları Ve Bunları Etkileyen Faktörler Yüksek Lisans. Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Samaltani, D., & Christidou, V. (2013). Water conservation in the nursery school. Global NEST J, 15(3), 421-429.
Stavy, R. (1991). Using analogy to overcome misconceptions about conservation of matter. Journal Of Research İn Science Teaching, 28(4), 305-313.
Stojanovska, M., Petruševski, V. M., & Šoptrajanov, B. (2014). Study of the use of the three levels of thinking and representation. Contributions, Section of Natural, Mathematical and Biotechnical Sciences, 35(1), 37–46.
Sökmen, N. & Bayram, H. (2002). Öğrencilerin bazı temel kimya kavramlarını anlama seviyeleri ve kavram yanılgıları. Eğitim ve Bilim, 27(124), 56-60.
Şen, Ş. & ve Yılmaz, A. (2012). Erime ve çözünmeyle ilgili kavram yanılgılarının ontoloji temelinde incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1(1), 54-72.
Şen, Ş., & Yılmaz, A. (2013). Kimyasal bağlarla ilgili fenomenografik bir çalışma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 7(2), 144-177.
Uluçınar Sağır, Ş., Tekin, S. & Karamustafaoğlu, S. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının bazı kimya kavramlarını anlama düzeyleri. Dicle Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 112-135.
Kariper, A. İ. (2014). Çevre eğitiminde su ve su kirliliğinin önemi. Journal Of European Education, 4(1), 19-22.
Karslı, F. & Ayas, A. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kavramsal değişimlerine zenginleştirilmiş laboratuvar rehber materyalinin etkisi: buharlaşma ve kaynama. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 529-561.
Kelly, D. A. & Fong, D. (2015). Water conservation: the implications of user awareness, attitude, and behaviour. CIBW062 Symposium.
Kılıç Yalılı, M. (2017). Bursa’da su kullanımının tüketici açısından değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17, 965-973.
Köse, S., Coştu, B. & Keser, Ö. F. (2003). Fen konularındaki kavram yanılgılarının belirlenmesi: tga yöntemi ve örnek etkinlikler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 43-53.
Karaman, S. & Gökalp, Z. (2010). Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1), 59-66.
Lemma, A. (2013). A diagnostic assessment of eighth grade students’ and their teachers’ misconceptions about basic chemical concepts. African Journal of Chemical Education, 3(1), 39-59.
Ministry for the Environment. 2009. On Tap? Attitudes, behaviours, and perceptions of household water use – informing demand management. Wellington: Ministry for the Environment.
Ürek, R. Ö. & Tarhan, L. (2005). Kovalent bağlar” konusundak kavram yanılgılarının giderilmesinde yapılandırmacılığa dayalı bir aktif öğrenme uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28, 168-177.
Owens, M., Nussbaum, M. & Sinatra, G, M. (2010). "Research poster: Losing the lake: Misconceptions regarding water resources and climate change" 2010 Annual Nevada NSF EPSCoR Climate Change Conference. 26. https://digitalscholarship.unlv.edu/epscor/2010/feb02/26 Erişim tarihi, 6.10.2018.
Özbilen, M. V., & Plancısı, Ş. (2006). 2. Dünya Su Forumunda Kabul Edilen Su İle İlgili Taahhütlerin Uygulanma Biçimleri ve Değerlendirilmesi. TMMOB Su Politikaları Kongresi Bildiriler Kitabı, 105-114.
Özçelik, D, A. (2010). Okullarda Ölçme Ve Değerlendirme Öğretmen El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Özdemir, H., Köse, S. & Bilen, K. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kavram yanılgılarını gidermede tahmin et-gözle-açıkla stratejisinin etkisi: asit–baz örneği. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, 27-30.
Özsoy, S. (2009). Su Ve Yaşam: Suyun Toplumsal Önemi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Tiftikçi, H. İ., Yüksel, İ., Koç, A. & Çıbık, A. S. (2017). Tahmin gözlem açıklama yöntemine dayalı laboratuvar uygulamalarının elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesine ve başarıya etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(1), 19-29.
Yakmacı Güzel, B. (2013). 12. Sınıf öğrencilerinin bazı temalardaki kimya kavram yanılgılarının belirlenmesi ve bu bulguların etkili kullanımına dair öneriler. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30(2), 5-26.
Yıldırım, İ. E. (2009). İstanbul’da Su Tüketim Bilinci Araştırması. Projem İstanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. (Erişim tarihi 5.6.2018)
Yılmaz, A. & Morgil, F. İ. (2001). Üniversite öğrencilerinin kimyasal bağlar konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20,172-178.
http://katalog.ibb.gov.tr/kutuphane2/YordamVt/projem_istanbul/pi_00082.pdf
Zor, S. & Dervişoğlu, S. (2017). Öğrencilerin Tatlı Su Kaynaklarını Koruma Eğilimlerine Etki Eden Faktörler. Online Fen Eğitimi Dergisi, 1(1): 1-10.