BERKER KURT, BEKİR DİREKCİ, MUSTAFA CANER

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN İNGİLİZCE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ

Küreselleşmeyle birlikte, kültürler ve uluslararası ilişkiler geliştikçe Türkçe de yaygın bir şekilde birçok alanda kullanılmaya ve öğrenilmeye başlamıştır. Bu gerçekten hareketle de yabancı dil olarak Türkçe öğretimi son zamanlarda oldukça önem kazanmıştır. Konu akademik dünyanın da ilgisini çekmiş ve birçok araştırmacı tarafından bu alanda kuramsal ve uygulamalı çalışmalar yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Alan yazın tarandığında çalışmaların, kullanılan materyaller, öğrenenler ve öğretenler üzerine yoğunlaştığı, öğreten çerçevesinde de genellikle Türkçe öğretmenliği alan uzmanlarının görüşlerine başvurulduğu görülmüştür. Bu çalışma ile söz konusu olguya İngilizce öğretmeni adaylarının penceresinden bakılması amaçlanmış ve onların yabancı dil olarak Türkçe öğretimine ilişkin görüşlerine başvurulmuştur. Nitel araştırma yönteminde olgubilim deseniyle yapılan bu çalışmanın katılımcıları İngilizce öğretmenliği 4. sınıfta okuyan 70 öğretmen adayından oluşmaktadır. Çalışmanın katılımcıları amaçlı örnekleme yoluyla ulaşılabilir katılımcılar arasından gönüllülük usulüyle belirlenmiş, verileri de tam yapılandırılmış yazılı görüşme formlarıyla toplanmıştır. Çalışmanın başlıca bulguları, yabancı dil olarak Türkçe öğreten eğitimcilerin Türkçe dil ve ses bilgisi hâkimiyeti ile yabancı dil öğretimi yöntem ve teknikler konusunda bilgi sahibi olmaları gerektiğini göstermiştir. Ayrıca, katılımcıların sahip olduğu yabancı dil öğrenme/öğretme farkındalığı, aldıkları yabancı dil öğretimi eğitimi ve yabancı dil öğretim deneyiminin avantaj sağlayıcı etkenler olduğu da bu çalışmanın önemli bulguları arasındadır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda da gerek uygulayıcılara gerekse alanda yeni çalışmalar yapacak araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

THE OPINIONS OF EFL PRE-SERVICE TEACHERS ON TEACHING TURKISH AS A FOREIGN LANGUAGE

Along with the gloabalisation as well as the initiatives in intercultural and international relationships lead Turkish to become one of those widely spoken and learnt languages recently. Consequently, teaching Turkish as a foreign language becomes highly attracted issue in its all aspects. In a similar vein, academicians and researchers focused on the issue of teaching Turkish as a foreign language and conducted theoretical and experimental studies. However, review of available literature revealed that the participants of most of those studies were the ones who specialized in teaching Turkish as the mothertoungue. Therefore, the present study intends to shed light onto the same issue from the point of different participants who got their education on teaching a foreign language, namely, English as a foreign language (EFL). The participants of the study are 70 EFL pre-service teachers, who are selected on a volunteer basis due to their availability with reference to purposefull sampling technique. The data of the study were gathered through structured written interview forms and analysed through thematic analysis. The findings of the study revelaed that participants highly believe that teachers who teach Turkish as a foreign language should have good command on grammar, phonetics and semantic of Turkish besides the methodology knowledge on how to teach a foreign language. Additionally, it is found that participants believe that having awareness on the teaching and learning a foreign language, getting education in teaching a foreign language as well as experiencing it in their education might provide them advantages in teaching Turkish as a foreign language. Concerning the findings, several suggestions for further studies as well as for the practitioners were provided in the study.

PDF

___

Akdoğan, Ö., A. & Kurt, C. (2001). Türkiye’de Türkçe’nin yabancı dil olarak öğretimi ve Ankara Üniversitesi TÖMER. Avrupa'da yabancı dil olarak Türkçe öğretimi sempozyumu bildiri kitapçığı. 23 Eylül 2018 tarihinde aşağıdaki adresten erişilmiştir, http://www.turkcede.org/yeni-ogrenenlere-turkce-ogretimi/55-turkiyede-turkcenin- yabanci-dil-olarak-ogretimi-ve-ankara-universitesi-tomer.html
Çağlayan-Dilber, N. (2018).Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine yazılan kaynak kitaplara ilişkin bir inceleme. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31 (Özel Sayı), ss. 111-128.
Demirel, M.V. (2011). Türkçe üçüncü sınıf öğrencilerinin yabancılara Türkçe öğretimi dersine ilişkin görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, ss.128-138.
Erdem, M. D., Gün, M. & Sever, P.(2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yöntem seçimi ve alternatif yöntemler. Turkish Studies 10(11), ss.549-566.
Göçer, A. (2008). Türkiye’deki yabancı uyruklu ortaöğretim öğrencilerine Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlerin uygulamalarına yönelik nitel bir araştırma. 1.Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu (20 – 21 Kasım 2008; Başkent Üniversitesi ve Türk Dil Kurumu). Ankara.
Göçer, A., Tabak, G., & Coşkun, A. (2012). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi kaynakçası. Türklük Bilimi Araştırmaları, (32), ss. 73-126. Göçer, A., Çaylı, C., & Çavuş, S. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimiyle ilgili kaynakça denemelerine kesitsel bir katkı: 2013-2015 yılları. Uluslararası Türkçe Eğitimi ve Öğretimi Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1 (1), ss.19-85.
Harputoğlu, B. (2016). Yabancı dil olarak Türkçe ve ana dil Türkçe ders kitaplarında öğrenme stratejilerinin incelenmesi. A. Okur, B. İnce ve İ. Güleç (Ed), Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine araştırmalar (97-112). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Türk Dili Öğretimi ve Araştırma Merkezi.
Hengirmen, M. (1993). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. TÖMER Dil Dergisi 10, ss.5-9.
İşcan, A. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak önemi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), ss.29-36.
Kahriman, R., Dağtaş, A., Çapoğlu, E., & Ateşal, Z . (2013). Yabancılara Türkçe öğretimi kaynakçası. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi 1(1), ss.80-132.
Kalfa, M. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlerin alan yeterliklerine dayalı gereksinim çözümlemesi. Eğitim ve Bilim, 40 (181), ss. 241-253.
Kan, M. O., Sülüşoğlu, B., & Demirel, Ö. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi programı ile ilgili okutman ve öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (24), ss.29-42.
Karababa, C. (2009). Yabancı dil olarak Türkçenin öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 42(2), ss.265-277.
Kuşçu, S. (2013). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğretmen bilişi ve öğrenci inanışları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Koçer, T. (2014). Türkçe öğretmenliği 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin yabancılara Türkçe öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançlarının araştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Leedy, P. D., & Ormrod, J. E. (2005). Practical research: Planning and design (8th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
Mete, F. (2012). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimine ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1 (1), ss.102-125.
Mete, F. & Gürsoy, Ü. (2013). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterliklerine ilişkin görüşler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28(3), ss.343-356.
Mete, F. & Asar, A. (2014). Üniversite programlarında yabancı dil olarak Türkçe öğretmeni alan yeterliklerinin araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, 1, ss.121-141.
Okatan, H.İ. (2012). Polis bilimleri güvenlik fakültesinde okuyan yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğrenme sorunları. Polis Bilimleri Dergisi, 14(4), ss.79-112.
Saraç-Süzer, S. (2010). Teacher knowledge on how to teach Turkish grammar: Fulbrighters’ perspectives. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34), ss. 70-79.
Şahin, Ç., Kurudayıoğlu, M., Tunçel, H. & Abalı Öztürk, Y. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının lisans düzeyinde verilen yabancılara Türkçe öğretimi (YTÖ) dersine yönelik öz yeterlik algıları. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(2), ss.36-45.
Tezcan, N. (1990). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. Çağdaş Türk Dili, 3(34), ss.1055-1063.
Tosun, C. (2005). Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesi. Journal of Language and Linguistic Studies, 1(1), ss.22-28.
Yağmur, K. (2006). Batı Avrupa’da Türkçe öğretiminin sorunları ve çözüm önerileri. Dil Dergisi 134, ss.31-48.
Yağmur, K. (2013); Dil öğretiminde anadili, ikinci dil ve yabancı dil kavramları. M. Durmuş ve A. Okur, (Ed.) Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı (ss.181-200). Ankara: Grafiker Yayınları.
Yavuz, S. (2013). Yabancı dil Türkçe öğreten İngilizce öğretmenleri ile bir durum incelemesi: “Türkçe balta girmemiş orman". Turkish Studies, 8(8), ss.1463-1474.
Yaylı, D. (2004). Göreve dayalı öğrenme yönteminin Türkçenin yabacı dil olarak öğretiminde uygulanması ve bu uygulamaya ilişkin öğrenci görüşleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Yaylı, D. (2015). Comments of prospective Turkish teachers on learning Turkish as a foreign language. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 191, ss.459 – 463.
Yaylı, D. & Yaylı, D. (2011). Yabancı dil öğretimi yaklaşımları ve yöntemleri. D. Yaylı ve Y. Bayyurt (Ed.), Yabancılara Türkçe öğretimi: politika, yöntem ve beceriler (ss. 221-230). Ankara: Anı Yayıncılık.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, Ü. & Tepeli, Y.(2014). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde öğretmen yeterlilikleri üzerine bir çalışma, International Journal of Language Academy, 2(4), ss. 564/578.
Yıldız, Ü. (2015). Self-efficacy of student teachers about teaching Turkish to foreigners course. Educational Research and Reviews, 10(8), ss. 1039 - 1048.
Yılmaz, F. & Yıldız, E. (2016). Türkçe eğitimi bölümü öğrencilerinin yabancılara Türkçe öğretimi dersine ilişkin tutumları ve yeterlikleri. Turkish Studies 11(19), ss. 841-858.