ÖĞRETMEN ADAYLARININ OKUMAYA YÖNELİK MOTİVASYONLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (KAFKAS ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Temel dil becerileri dilin edinimi ve kullanımı için oldukça önemlidir. Bu becerilerden olan okuma bireyin gerek eğitim öğretim sürecinde gerekse sosyal hayatında önemli bir yer tutar. Okuma becerisi, bireye hayatı daha iyi algılama ve analiz edebilme becerisi sağlar. Okuyan, kendini geliştiren ve üreten bireylerin olduğu toplumlar maddi ve manevi açıdan gelişmiş ya da gelişmeye müsait toplumlardır. Okumanın ve okuduğunu anlamanın bu denli önemli olması okuma ile ilgili duygu ve düşünceleri de önemli kılmaktadır. Bu çalışmada; öğretmen adaylarının okumaya yönelik motivasyonlarının ne düzeyde olduğu ve çeşitli değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Veriler Schutte ve Malouff (2007) tarafından geliştirilen, Yıldız, Yıldırım, Ateş ve Çetinkaya (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan "Yetişkin Okuma Motivasyonu Ölçeği" ile toplanmıştır. Çalışma grubunu 2014-2015 öğretim yılında Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde; Türkçe Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ve Fen Bilgisi Öğretmenliği bölümlerinde 4. Sınıfta öğrenim gören toplam 433 öğrenci oluşturmuştur. Yapılan analizler sonucunda; öğretmen adaylarının okumaya yönelik motivasyonlarının iyi düzeyde olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet değişkeni açısından motivasyon ölçeğinin alt boyutları anlamlı faklılık olduğu ve bu farklılığın kız öğrencilerin lehine olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra öğrencilerin bölüm değişkeniyle ilgili olarak motivasyon ölçeğinin "yeterlilik", "tanınma" ve "benlik" alt boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilirken "diğer" alt boyutunda anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır

EXAMINATION OF TEACHER CANDIDATES’ MOTIVATIONS FOR READING IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES (CASE OF KAFKAS UNIVERSITY)

Basic language skills are essential for the use of language. Reading is one of these skills, and it plays a major role in individuals’ educational and social lives. Reading skill improves our understanding and analysis of life. Societies with individuals who read can improve themselves and develop materially and morally. Reading and reading comprehension are so important that they make our thoughts and feelings about reading important, too. This study aims to determine preservice teachers’ reading motivation levels and to find out if this level varies according to different variables. The data were collected using the Adults’ Reading Motivation Scale created by Schutte and Malouff (2007) and translated into Turkish by Yildiz, Yildirim, Ates and Cetinkaya (2013). The study sample included 433 senior students enrolled in Kafkas University’s Faculty of Education Departments of Turkish Language Teaching, Primary Education, Preschool Education, Social Sciences Education and Science Education in the 2014-2015 academic year. The analyses indicated that pre-service teachers’ reading motivation levels were favorable. There was a statistically significant difference between the sub-dimensions of the motivation scale according to gender, and this difference was in favor of female students. In addition, there was also a statistically significant difference between the competences, social recognition and self sub-dimensions of the scale according to the department variable, while there was no significant difference in the other sub-dimension

PDF

___

ATEŞ, S., ÇETİNKAYA Ç., ve YILDIRIM, K. (2012). Elementary School Students’ Reading Environments from Teachers’, Parents’, and Students’ Perspectives, International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 377-394.
ASLANTÜRK, E. ve SARACALOĞLU, A. S. (2010). Sınıf Öğretmenlerinin ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1): 155-176.
AYTAŞ, G. ve KARDAŞ, D. (2014). Dezavantajlı Öğrencilerin Okuma Anlama Gelişimleri, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140 Volume:9/11, Fall 2014, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7803, p.79-92.
BATUR, Z., GÜLVEREN, H. ve BEK H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1): 32-49.
ÇELİK, T. (2015). Öğrencilerin E-kitap Okuma Tutumlarının İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140 Volume:10/3, Winter 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7803, p.271-284.
ECCLES, J.S., WİGFİELD, A., & SCHİEFELE, U. (1998). Motivation to succeed. In N. Eisenberg (Ed.), Handbook of child psychology (Vol. IV, 5th ed., pp. 1017–1095). New York: John Wiley.
GUTHRİE, J. T., HOA, L. W., WİGFİELD, A., TONKS, S. M., & PERENCEVİCH, K. C. (2005). From spark to fire: Can situational reading interest lead to long‐term reading motivation?. Literacy Research and Instruction, 45(2), 91-117.
İLERİ, Z. (2011). Ekrandan Okumanın İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama ve Okuma Motivasyonu Düzeylerine Etkisi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Sakarya.
İNNALI, H. Ö. ve AYDIN, İ. S. (2014). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Okur Öz Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, ISSN: 1308-2140 Volume:9/9, Summer 2014, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7803, p.651-682.
KANTEMİR, E. (1997). Yazılı ve Sözlü Anlatım, Engin Yayınları, Ankara.
KURUDAYIOĞLU, M. ve ÇELİK, G. (2013). Türkçe Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okumaya ve Okuma Eğitimine İlişkin Özyeterlik Algıları, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4)
NEUGEBAUER, R. S. (2014). Context-Specific Motivations to Read for Adolescent Struggling Readers: Does the Motivation for Reading Questionnaire Tell the Full Story? Reading Psychology, 35 (2), 160-194.
ODABAŞ, H., ODABAŞ, Y. Z. ve POLAT, C. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği, Bilgi Dünyası, 9 (2): 431-465.
ÖZBAY, M. (2012). Türkçe Eğitimi Açısında Dil Bilgisi Öğretimi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
PİNTRİCH, P. ve SCHUNK, D. (1996). Motivation in Education: Theory, Research & Applications, Ch. 3. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
RYAN, R.M., & DECİ, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
SANCI, D., (2002). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal, Ekonomik ve Kültürel Durumlarının Okuma Motivasyonlarına Etkisi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Orta Öğretim Sosyal Alanlar Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
SCHUTTE, N.S., & MALOUFF, J.M. (2007). Dimensions of reading motivation: Development of an adult reading motivation scale. Reading Psychology: An International Quarterly, 28, 469 - 489.
Türkçe Sözlük, (2011). TDK yayınları, Ankara.
YILDIZ, M. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama, Okuma Motivasyonu ve Okuma Alışkanlılıkları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Ana Bilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı. Ankara.
YILDIZ, M., YILDIRIM, K., ATEŞ, S. ve ÇETİNKAYA, Ç. (2013). Yetişkin Okuma Motivasyonu Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (44): 348-359.
WİGFİELD, A. ve GUTHRİE J.T. (1997). “Relations Of Children’s Motivation For Reading To The Amount and Breadth Of Their Reading,” Journal of Educational Psychology, 89, 420– 432.