ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİRLEŞTİRİLMİŞ SINIF ÖĞRETMENİ OLMAYA YÖNELİK YETERLİK ALGILARI
Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dalından mezun olduktan sonra birleştirilmiş sınıflı bir köy okuluna atanma olasılığı yüksek olan öğretmen adaylarının bu göreve ilişkin özyeterlik algılarının belirlenmesinin hizmet öncesi ve hizmet içi öğretmen eğitiminde, öğretmen özyeterliğinin arttırılması için yapılabilecek düzenlemelere katkı getireceği düşünülmektedir. Araştırma kapsamında mezun durumda olan sınıf öğretmeni adaylarının birleştirilmiş sınıflı okullarda öğretmenlik yapabilme yeterlik algılarının belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, genel tarama modelin kullanıldığı araştırmanın verileri 2015-2016 öğretim yılı bahar döneminde Akdeniz ve İç Anadolu bölgesindeki iki devlet üniversitesinde, sınıf öğretmenliği programı dördüncü sınıfta öğrenim gören 183 öğretmen adayından elde edilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ile Sağ (2011) tarafından geliştirilen Birleştirilmiş Sınıflarda Öğretmenlik Yapabilme Özyeterlik Ölçeği (BSÖYÖÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizi aşamasında birinci alt amaç için betimsel değerlere (ortalama ve standart sapma) yer verilmiş, ikinci alt amaç için Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis H testlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretmen adaylarının birleştirilmiş sınıflarda öğretmen olmaya yönelik özyeterlik puanlarının mesleği isteyerek tercih edip/etmeme ve birleştirilmiş sınıflara yönelik herhangi bir gezi-gözlem etkinliğine katılıp/katılmama durumuna göre anlamlı şekilde farklılaştığı; ancak cinsiyet, mezun olunan ortaöğretim kurumu, genel not ortalaması ve yaşanılan yer değişkenlerine göre farklılaşmadığı belirlenmiştir. Bu doğrultuda hizmet öncesi öğretmen eğitiminde yer alan birleştirilmiş sınıflarda öğretim dersinin otantik öğrenmeye fırsat verecek şekilde düzenlenmesinin ve bu ders kapsamında birleştirilmiş sınıflı okullara yönelik gezilerin planlanmasının, öğretmen adaylarına birleştirilmiş sınıflı okullarda da uygulama yapma olanağı tanınmasının ve eğitim fakültelerine öğrenci alımlarında yalnızca bilişsel özelliklerin değil aynı zamanda duyuşsal özelliklerin de işe koşulmasının önemli olduğu düşünülmektedir
ELEMENTARY TEACHER CANDIDATES' SELF-EFFICACY PERCEPTIONS ON TEACHING MULTIGRADE CLASSES
Identifying the self-efficacy beliefs of teacher candidates who will most likely teach at a village school with multi-grade classes after graduating from the Department of Elementary Education is thought to contribute to the regulations regarding the improvement of teacher selfefficacy in pre-service and in-service trainings. In the scope of this study, it is aimed to identify elementary teacher candidates' self-efficacy perceptions on teaching multi-grade classes, and examine these perceptions in terms of certain variables. In line with this aim, general survey models were employed, and the data were gathered from 183 teacher candidates studying their fourth year in elementary education at two state universities located in the Mediterranean and Central Anatolia regions in the 2015-2016 academic year. The data gathering tools were a personal information form compiled by the researcher, and the SelfEfficacy Scale for Teaching Multi-Grade Classes (SSTMC) developed by Sağ (2011). In data analysis, descriptive statistics (mean and standard deviation) were used for the first research question, and Mann WhitneyU and Kruskal Wallis H tests were performed for the second research question. As a result of the analyses, it was found that the self-efficacy scores of the teacher candidates on teaching multi-grade classes significantly differed based on the states of preferring the profession wilfully and having participated in any observations-trips about multigrade classes, whereas their scores did not differ significantly based on gender, the type of high school they graduated from, grade point average and home town. In this regard, it is thought that the course 'teaching multi-grade classes' included in pre-service teacher education should be re-organised in a way to provide opportunities for authentic learning, trips should be arranged to schools with multi-grade classes in the scope of this course, teacher candidates should also be given the opportunity to practice teaching in multi-grade classes, and not only cognitive, but also affective characteristics should be used in admitting students to education faculties
___
- Akpınar, B., Turan, M. & Gözler, A. (2006). Birleştirilmiş sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim müfredatına ilişkin görüş ve önerileri. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı (s. 415–420). Ankara: Kök Yayıncılık
- Aksoy, N. (2007). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim öğretim: Genç ve deneyimsiz öğretmenlerin görüşlerine dayalı bir araştırma. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 6(21), 82-108.
- Alexandar, V., & Karine, V. (1996). Relationships among performance expectations, anxiety, and performance in collegiate volleyball players. Erişim: 10/05/2016, http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6401/is_n3_v19/ai_n28673534/pg_1?tag=a rtBody;col1.
- Bandura, A. (1998). Personal and collective efficacy in human adaptation and change. Erişim: 24/10/2015, https://www.uky.edu/~eushe2/Bandura/Bandura1998Change.pdf
- Başer, N., Günhan, B.C. & Yavuz G. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı (s. 515- 521). Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Çevik, B. (Kasım, 2010). Müzik öğretmeni adaylarının müzik öğretimi öz-yeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Bildiri]. International Conference on New Trends in Education and Their İmlication (ICONTE), Antalya.
- Çınar, İ. (2004). Birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okullarında ilk okuma yazma öğretimine ilişkin bir araştırma. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8), 31-45.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş.(2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: PegemA Yayıncılık
- Dolapci, S. (2013). Öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ve kaynaştırma eğitimine bakış açıları, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Duran, E., Sezgin, F. & Çoban, O. (2011). Aday sınıf öğretmenlerinin uyum ve sosyalleşme sürecinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 465-478.
- Dursun, F.(2006). Birleştirilmiş sınıflarda eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, 33-57.
- Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen özyeterlik algı düzeyine etkisi. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 35, 98-110.
- Gençtürk A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
- Gömleksiz, M. N., Cüro, E. & Kılınç, H. H. (2011). Birleştirilmiş sınıflarda etkinliklerin uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6 (2), 1821-1835. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/nwsaedu/article/download/5000063246/50000593 95
- Gömleksiz, M. N. & Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarına ilişkin görüşleri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/7 Summer 2013, p. 201-221. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/491801061_14G%C3%B6mleksizMehmet Nuri-vd-3-201-221.pdf
- Gül, İ. & Adıgüzel, O. (2015). Sağlık kurumları yöneticiliği lisans bölümü öğrencilerinin öz yeterlilik düzeylerinin incelenmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36),864-878.
- Gürel, N., Çapar, D., & Kartal, S. (2014). Birleştirilmiş sınıf uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri: Nitel bir araştırma. International Journal of Human Sciences, 11(1), 1056-1076.
- Gürol, A., Altunbaş, S. & Karaarslan, N. (2010). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. e-Journal of New World Sciences Academy 5(3), 1392-1404.
- Hampton, N.Z. & Mason, E. (2003). Learning disabilities, gender, sources of efficacy, self-efficacy beliefs, and academic achievement in high school students. Journal of School Psychology,41(2), 101-112.
- İzci, E., Duran, H. & Taşer, H., (2010). Birleştirilmiş sınıflarda öğretimin sınıf öğretmeni adaylarının algılarına göre ve birleştirilmiş sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin görüşleri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 19-35.
- Karakuş F. & Tümkaya S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin empatik beceri düzeylerinin sosyodemografik değişkenlere ve tercih ettikleri disiplin türlerine göre incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5, 375-396.
- Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (15. Bs.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Little, A., (1995). Multigrade teaching: A review of research and practice, education research. London: Overseas Development Administration
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2007). Strateji geliştirme dairesi başkanlığı 2006-2007 milli eğitim istatistikleri. Erişim: 05/04/2016 http://sgb.meb.gov.tr
- Miller, B. (1991). Teaching and learning in the multigrade classroom: student performance and instructional routines. [Online]: Received from: http://www.ericdigests.org/pre9221/teaching.htm.
- Milner, H. R. & Woolfolk Hoy, A. (2002). Respect, social support, and teacher efficacy: A case study. [Online]: Received from: http://anitawoolfolkhoy.com/pdfs/aera-2002- milner.pdf
- Mulryan-Kyne, C. (2006); The preparation of teachers for multigrade teaching. Teaching and Teacher Education. doi: 10.1016/j.tate.2006.12.003.
- Pajares, M. F. (1992). Teachers’ beliefs and educational research: cleaning up a messy construct. Review of Educational Research, 62(3), 307-332.
- Sağ, R. (2009). Birleştirilmiş sınıflarda öğretmen olmak. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 20-39.
- Sağ, R. (2010). Etkinlik teorisine göre zenginleştirilmiş birleştirilmiş sınıflarda öğretim uygulamalarının öğretmen adaylarının özyeterlik algılarına etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(158), 44-57.
- Sağ, R. (2011). Birleştirilmiş sınıf öğretmeni olmaya yönelik özyeterlik ölçeği geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (41), 386-397.
- Sağ R. & Sezer, R. (2012). Birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin mesleki eğitim ihtiyaçları. İlköğretim Online, 11(2), 491-503.
- Sağ, R., Savaş, B. & Sezer, R. (2009). Burdur’daki birleştirilmiş sınıf öğretmenlerinin özellikleri, sorunları ve ihtiyaçları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 37-56.
- Sazak, N. & Ece, S.(2004). Farklı liselerden mezun olan öğrencilerin özel yetenek sınavlarına yönelik kaygıları [Bildiri]. 1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öğretmeni Yetiştirme Sempozyumu, Isparta.
- Seçkin, A. & Başbay, M. (2013). Beden eğitimi ve spor öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8 Summer 2013, p. 253-270. http://www.turkishstudies.net/Makaleler/1389967515_017Ba%c5%9fbayMakbulevd-253-270.pdf
- Semerci, N., Keremgil, S., Meral, E., Pullu, S. & Çetintaş, S. (2007). Birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenlerin yeni ilköğretim programına ilişkin görüşleri [Bildiri]. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Eskişehir.
- Sezer, F., İşgör, İ.Y., Özpolat, A.R. & Sezer, M. (2006). Lise öğrencilerinin öz yeterlilik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 129-137.
- Şahin, A. E. (2003). Birleştirilmiş sınıflar uygulamasına ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 166- 175.
- Oğuz, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmen öz yeterlik inançlarının incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 281-290.
- Oral, I. & McGivney, J., E. (2014). Türkiye eğitim sisteminde eşitlik ve akademik başarı araştırma raporu ve analiz. Erişim: 25/11/2015, http://erg.sabanciuniv.edu/sites/erg.sabanciuniv.edu/files/ERGe%C5%9FitlikWEB.22.05.1 4.pdf
- Özdemir, M. S. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (54), 277-306.
- Öztürk, N. (2007). Cumhuriyetin başlangıcından günümüze birleştirilmiş sınıflar uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 28-35.
- Hacıömeroğlu, G. & Taşkın, Ç.Ş. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Öğretimi Yeterlik İnançları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 539-555.
- Türk Eğitim Derneği [TED] (2009). Öğretmen Yeterlilikleri: Özet Rapor. Erişim:25/11/2015, http://portal.ted.org.tr/yayinlar/Ogretmen_Yeterlik_Kitap_Ozet_rapor.pdf
- Tschannen-Moran, M. & Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive concept, Teaching and Teacher Education, 17, 785–805.
- Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A. & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure, Review of Educational Research, 68(2), 202–248.
- Tümkaya S., Bal L. & Karaçoban F. (2014). Öğretmen adaylarının eğitme-öğretme özyetkinlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, İlköğretim Online, (13), 412-424.
- Ülper, H.& Bağcı, H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük özyeterlik algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/2 Spring 2012, p.1115-1131.
- Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(9), 1-16.
- Yaman, S., Koray, Ö. C. & Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2(3), 355-366.
- Yıldız, M. & Köksal, K. (2009). Birleştirilmiş sınıf uygulamasına ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17, 1-14.
- Yılmaz M., Gerçek, C., Köseoğlu, P. & Soran, H. (2006). Hacettepe üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 278-287.
- Zajacova, A, Lynch, S.M., & Espenshade, T.J. (2005). Self-Efficacy, stress, and academic success in college. Research in Higher Education, 46(6), 677-706.