ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN TÜKENMİŞLİK VE YAŞAM DOYUMLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırma, KKTC MEB İlköğretim Dairesi Müdürlüğü devlet özel eğitim merkezleri ve kaynak odası bulunan ilkokullarda özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerini ve yaşam doyumu düzeylerini belirlemek ve bu iki değişken arasındaki ilişkiyi saptamak amacıyla yapıldığından, betimsel ve bağıntısal bir çalışma olacak ve tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri; doyumlarıdır. Bağımsız değişkenleri ise cinsiyet, yaş, medeni durum, görev süresi, mezun olunan alan, belirli bir özür grubunda çalışıp çalışmama durumu, eğitim düzeyi ve işinden elde ettiği gelir durumudur. Bu araştırmanın hedef evrenini, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında KKTC MEB İlköğretim Dairesi Müdürlüğüne bağlı devlet özel eğitim merkezleri ve kaynak odası olan ilkokullarda özel eğitim alanında çalışan öğretmenler tükenmişliği ölçmeye yönelik toplam 22 madde bulunmaktadır. Ölçek Yaşam Doyumu Ölçeğinde ise toplam 5 madde bulunmaktadır. Araştırmada elde edilen verilen işlenmesi ve çözümlenmesinde SPSS (Version18.0) paket programı kullanılmıştır. Araştırma verilerinin tanımlayıcı istatistikleri olarak frekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama (x? ), standart sapma (ss) ölçütleri hesaplanmıştır. Tüm verilerin dağılım özelliklerinin incelenmesi amacıyla Shapiro Wilk Normallik testi uygulanmıştır Dolayısıyla bu araştırma sonucuna göre; duygusal tükenme alt boyutu ile demografik ve mesleki özellikler arasındaki ilişkiye yönelik sonuçlar; Öğretmenlerin "duygusal tükenme" boyutunda yer alan ifadelerin bir çoğunluğuna "çok nadir" yanıtını verdikleri tespit edilmiştir. Madde bazında bakıldığında ise "hiçbir zaman" yanıtının en yoğun verildiği ölçek maddesinin "yolun sonuna geldiğimi hissediyorum" ifadesi olduğu görülmektedir. Öğretmenlerden kişisel bilgi formu aracılığı ile elde edilen; cinsiyet, medeni durum, görev süresi, mezun olunan alan, eğitim düzeyi, belirli özür grubunda çalışıp çalışmama ve işten elde edilen gelir durumu verilerine göre anlamlı farklılıklar saptanmamıştır. Duygusal tükenme boyutundaki tükenmişliğin puanlamalarına bakıldığında; iki öğretmenin yüksek, 24 öğretmenin orta ve 41 öğretmenin düşük tükenmişlik yaşadığı görülmektedir. Bu verilere dayanarak KKTC'de devlete bağlı özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin, duygusal tükenmeyi yüksek düzeyde yaşamadıkları söylenebilir. İlgili alan yazın incelendiğinde öğretmenlerin duygusal tükenmişliği orta veya düşük seviyelerde yaşadıkları görülmektedir

EVALUATION OF THE VIEWS OF SPECIAL EDUCATION TEACHERS REGARDING BURNOUT LIFE SATISFACTION

This research will be a descriptive and relational study as it is aimed to determine the burnout levels and life satisfaction levels of the teachers working in the special education field in the elementary education centers and resource rooms of the Turkish Republic of Northern Cyprus Ministry of National Education and to determine the relation between these two variables. Dependent variables of research; Teachers' burnout levels and life satisfaction. The independent variables are gender, age, marital status, term of employment, field of graduation, working status in a particular group of disability, level of education and income from work. The target universe of this research is constituted of teachers working in the special education field in the primary education centers and resource centers in the primary schools affiliated to the Directorate of Primary Education Department of the Ministry of National Education of the Turkish Republic of Northern Cyprus in 2015-2016 academic year. There are a total of 22 items in the Maslach Burnout Scale for measuring burnout. In the scale Life Satisfaction Scale, there are 5 items in total. The SPSS (Version18.0) package program was used for the processing and analysis of the obtained data. Frequency (f), percentage (%), arithmetic mean (x̄), standard deviation (ss) were calculated as the descriptive statistics of the study data. The Shapiro Wilk Normality test was applied to examine the distribution characteristics of all data. Therefore, according to this research result; Emotional exhaustion subdimension and demographic and occupational characteristics; It has been found that teachers give "very rare" responses to a majority of the expressions in the "emotional exhaustion" dimension. When I look at the item-based view, it is seen that the scale that the answer of "never" is given the most is the phrase "I feel like I am at the end of the road". Teachers are obtained through personal information form; There were no significant differences according to gender, marital status, duration of duty, field of graduation, level of education, working or not working in certain disability groups and income status obtained from work. When we look at scores of exhaustion in the dimension of emotional exhaustion; It is seen that two teachers are high, 24 teachers medium and 41 teachers have low burnout. Based on this evidence, it can be said that the teachers working in the state related special education area in the Turkish Republic of Northern Cyprus did not live at a high level of emotional exhaustion. When the relevant field is examined in the summer, it is seen that the teachers have experienced moderate or low levels of emotional exhaustion

PDF

___

Akçamete, G., Kaner, S. ve Sucuoğlu, B. (2001). Öğretmenlerde Tükenmişlik İş doyumu ve Kişilik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Aksu, A. ve Baysal, A. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinde Tükenmişlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 41, 7-24.
Ardıç, K. Ve Polatçı, S. (2009). Tükenmişlik Sendromu ve Madalyanın Öbür Yüzü: İşle Bütünleşme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (32). 21-46.
Aydın, L. (2002). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Bireysel Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Babaoğlan, E. (2006). İlköğretim Okulu Yöneticilerinde Tükenmişlik (Düzce ili örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Çankaya, İ., Başar, M., Koçoğlu, E., Demirkol, A. (2012). Meslek Öncesi Dönemde Tükenmişliğe İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Turkish Studies Dergisi, 7(3) 751-758.
Ertürk, E., Keçecioğlu T. (2012). Çalışanların İş Doyumları İle Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış,12(1), 39-52.
Gülcan A. (2014). Genç Yetişkinlerde İyimserliğin Mutluluk ve Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Gündüz, B., Çapri, B., Gökçakan, Z. (2013). Mesleki Tükenmişlik, İşle Bütünleşme ve İş Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Uluslararası EDergi, 3(1), 29-49
Izgar, H. (2000). Okul Yöneticilerinin Tükenmişlik Düzeyleri (Bornout), Nedenleri ve Bazı Etken Faktörlere Göre İncelenmesi (Orta Anadolu Örneği)., Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Kervancı, F. (2013). Tükenmişlik Sendromunun Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Kılıç T. ve Aytemiz Seymen O. (2011). Sağlık Sektöründe Tükenmişlik Sendromuna Etki Eden Faktörlerin Analizi ve Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. (16), 47- 67.
Konakay, G. ve Altaş, S. (2011). Akademisyenlerde Tükenmişlik ve İş Tatmini Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi (Kocaeli Örneği). Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi. 13(2), 35-71.
Köse, G. (2014). Örgütsel Adalet Algısının Tükenmişlik Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Ok, S. (2004). Banka Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumları, Rol Çatışması, Rol Belirsizliği ve Bazı Bireysel Özelliklere Göre İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 3(21). 57-67.
Özyurtlu, R. (2011). Fen Bilimleri Öğretmenlerinde Tükenmişlik ve Mükemmeliyetçilik. Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Soyer, F., Can, Y., Kale, F. (2009). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Tatmini ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Faktörler Açısından İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 259-271.
Şahin, F., S. (2005). KKTC’de Görev Yapan Öğretim Elemanlarının Tükenmişlik Düzeyinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (YDÜ örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5(1). 145-161.
Şimşek, E. (2011). Örgütsel İletişim ve Kişilik Özelliklerinin Yaşam Doyumuna Etkileri. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Torun, A. (1995). Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Yetkin, A. (2009). Akademisyenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi (KKTC Örneği). Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Yıldırım, G. (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Meslekten Tükenmişlik ve Psikolojik Yılmazlık Düzeyi İlişkisi. Turkish Studies Dergisi, 11(14) 811-826.
Yiğit, A. (2007). Özel Eğitim Kurumlarında Çalışan Öğretmenlerin İş Doyumu Tükenmişlik ve Ruh Sağlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.