ÖĞRENCİLERİN BİYOTEKNOLOJİ VE GENETİK MÜHENDİSLİĞİ KONULARINI KAVRAMSAL ANLAMALARINA YAPILANDIRMACI YAKLAŞIMIN ETKİSİ

Bu çalışmanın amacı, biyoteknoloji ve genetik mühendisliği konularında, öğrencilerde gözlenen kavram yanılgılarının belirlenmesi, hazırlanan yapılandırmacı öğretim yaklaşımı temelli etkinliklerin (5E etkinlikleri) bu konuların kavramsal düzeyde öğrenilmesine ve kavram yanılgılarının giderilmesine katkılarının araştırılmasıdır. Ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel model yöntemiyle yapılan çalışmanın çalışma grubunu İzmir ili Buca ilçesi Buca Lisesi, iki 12. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Kontrol grubu 18, deney grubu 19 öğrenciden oluşmaktadır. Kontrol grubu öğrencileri ile Şubat 1998 tarih, 2485 STD'nde yayımlanan Biyoloji dersi öğretim programında belirtilen etkinlikler uygulanarak dersler işlenirken, deney grubu ile yapılandırmacı yaklaşıma uygun 5E yöntemi etkinlikleriyle konular işlenmiştir. Her iki gruba da ön test, son test, geciktirilmiş son test olarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan 14 açık uçlu sorudan oluşan kavramsal anlama testi uygulanmıştır. Çalışma sürecinde öğrencilerde, önceki yanlış öğrenmelerinden ya da biyoteknoloji uygulamalarına yönelik farklı ve üst düzey beklentilerinden kaynaklanan kavram yanılgılarının olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonunda ise yapılandırmacı yaklaşım temelli etkinliklerin, mevcut öğretim programı etkinliklerine göre; kavramsal anlamayı kolaylaştırdığı, daha kalıcı öğrenme sağladığı, kavram yanılgılarının giderilmesinde daha etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin biyoteknoloji ve genetik mühendisliği ile ilgili çalışmalarda yeterli farkındalıklarının olduğu, uluslararası çalışmaları kısmen izledikleri, fakat ülkemizde biyoteknoloji ve genetik mühendisliği konularında yapılan çalışmalara karşı güvensiz bir tutum içinde oldukları görülmüştür

EFFECT OF CONSTRUCTIVIST APPROACH ON STUDENTS' CONCEPTUAL UNDERSTANDING OF BIOTECHNOLOGY AND GENETIC ENGINEERING TOPICS

The goal of this research is to determine the misconceptions of students on the issue of biotechnology and genetic engineering and to research the contributions of prepared constructivist education approach based activities (5E activities) on learning topics conceptually and removing misconceptions. The study was carried out with pretestpost test control group quasi-experimental model method. The study group was made of the students of two 12th grade classes in Buca High school, Buca, İzmir. The control group contained 18 students while experiment group contained 19 students. Lessons were taught through activities in Biology class curriculum published in 2485 numbered Magazine of Bulletins on February, 1998, to control group students while lessons were taught to experiment group through activities with 5E method, according to constructivist approach. Pretest, post test, and conceptual understanding test –as delayed permanence test-, made of 14 open ended questions prepared by researchers, were conducted on both groups. During the study, it was understood that, students have misconceptions because of previous incorrect learning and their different and high-level expectations about biotechnology practices. At the end of the study, it was determined that activities based on constructivist approach eases conceptual understanding, ensures more permanent learning, and more effective in removing misconceptions when compared to present curriculum activities. On the other hand, it was seen that students have sufficient awareness in studies about biotechnology and genetic engineering, they partly follow international studies, but they have a nonassertive attitude about studies on biotechnology and genetic engineering in our country

PDF

___

ARAT, S. Klonlama nedir? Proje Sonuçları TÜBİTAK-Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Araştırma Enstitüsü http://www.turkhaygen.gov.tr (03.12.2012).
AYAS A. (1995). Fen Bilimlerinde Program Geliştirme ve Uygulama Teknikleri Üzerine Bir Çalışma: İki Çağdaş Yaklaşımın Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11: 149-155
AYDIN, H., UŞAK, M. (2003). Fen Derslerinde Alternatif Kavramların Araştırılmasının Önemi: Kuramsal Bir Yaklaşım. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(13)
BAL, Ş., KESKİN, N. (2002). Grup Tartışması Yoluyla Öğrencilerin Genetik Mühendisliği Uygulamaları İle İlgili Tutum ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara.
BALCI, A. (2001). Etkili Okul ve Okul Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık
BAŞKAN, Z., ALEV, N., ATASOY, Ş. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının 5E Modelinin Uygulamaları Hakkındaki Görüşleri. Edu7. (2) 2
BAYAR, F. (2005). İlköğretim 5. Sınıf Fen Bilgisi Öğretim Programında Yer Alan Isı ve Isının Maddedeki Yolculuğu Ünitesi İle İlgili Bütünleştirici Öğrenme Kuramına Uygun Etkinliklerinin Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
BROOKS, J. G. and BROOKS, M. G. (1999). In Search of Understanding: The Case forConstructivist Classrooms, Virginia, Association for Supervision and Curriculum Development.
ÇELİK, O., ERİŞEN, S. (2010). Ortaöğretim Düzeyinde Biyoloji Dersi Kapsamında Uygulanan Biyoteknoloji Programının Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. 26: 25-39
GILBERT, J.K., WATTS, D.M. (1983). Concepts, Misconceptions and Alternative Conceptions: Changing Perspectives in Science Education. Studies in Science Education. 10: 61-98.
GÖKDERE, M., KÜÇÜK, M., ÇEPNİ S. (2005). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yapısalcı Öğrenme Yaklaşımını Kavrama ve Uygulama Seviyeleri Üzerine Bir Çalışma. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi.
GUNTER, B., KINDERLERER, J., BEYLEVELD, D. (1998). Teenagers and biotechnology: A survey of understanding and opinion in Britain. Studies in Science Education. 32: 81- 112
GÜNEŞ, H.M., GÜNEŞ, T. (2005) İlköğretim Öğrencilerinin Biyoloji Konularını Anlama Zorlukları ve Nedenleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi. 6 (2): 169-175
HARMS, U. (2002). Biotechnology Education in Schools. Electronic Journal of Biotechnology. 5 (3): 205-211
HURD P. D. H. (1998). Scientific Literacy: New Minds for a Changing World. Science Education. 82 (36): 407-416
KARASAR, N. (1994). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 6. Baskı, Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd
KAZANCI, M., ATILBOZ, N.G., DOĞAN BORA, N., ALTIN, M. (2003). Kavram Haritalama Yönteminin Lise 3. Sınıf Öğrencilerinin Genetik Konularını Öğrenme Başarısı Üzerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25: 135-141
KESER, Ö.F. (2003). Fizik Eğitimine Yönelik Bütünleştirici Öğrenme Ortamı ve Tasarımı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
KLUG, W.S., CUMMINGS, M.R., SPENCER, C.A. (2011). Genetik Kavramlar. (Çev.Edl. Öner, C., Sümer, S., Öner, R., Öğüş, A., Açık, L.). 8. Baskı. Ankara: Palme Yayıncılık.
KOÇAK, N., TÜRKER, T., KILIÇ, S., HASDE, M. (2010). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi. 52: 198-204.
LYSAGHTA, T., ROSENBERGER, P.J., KERRİDGEA, I. (2006). Australian UndergraduateBiotechnology Student Attitudes towards the Teaching of Ethics. International Journal of Science Education. 28 (10): 1225-1239.
MASSARANI, L., MOREIRA, I. (2005). Atitudes towards genetics: a case study among Brazilian high school students. Public Understanding of Science. 14: 201-212
MEB, (1998). Orta Öğretim Genel Müdürlüğü Lise Ders Programları, MEB yayınları, Cilt 1, Ankara , (1998).
MEB, (2008). TTK Biyoloji Dersi Öğretim Programı, 2008.
MEB, (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Ortaöğretim Biyoloji Dersi (9.,10.,11. ve 12. sınıflar) Öğretim Programı. Ankara, 2013.
OLHAN, E. (2010). Modern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi. Yayına hazırlayanlar: Aslan, D., 325
ORCAN, S. (2006). Epigenetik ve Epigenom. http://yunus.hacettepe.edu.tr/~mergen/derleme/d_epigenetik.pdf (29.07.2011)
ÖZDEMİR, O. (2005). İlköğretim 8.Sınıf Öğrencilerinin Genetik ve Biyoteknoloji Konularına İlişkin Kavram Yanılgıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 20: 49-62.
ÖZEL, M., EROĞAN, M., UĢAK, M., PROKOP, P. (2009). Lise Öğrencilerinin Biyoteknoloji Uygulamalarına Yönelik Bilgileri ve Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice. 9 (1) • Kış / Winter 2009 • 297-328
ÖZGEN, Ö., EMİROĞLU, H., YILDIZ, M., TAŞ, A.S., PURUTÇUOĞLU, E. (2007). Tüketiciler ve Modern Biyoteknoloji: Model Yaklaşımlar. 1.Baskı, No: 1, Ankara: Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü Yayınları.
ÖZSEVGEÇ, T. (2006). Kuvvet ve Hareket Ünitesine Yönelik 5E Modeline Göre Geliştirilen Öğrenci Rehber Materyalinin Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. 3 (2): 36-48
ROTHHAAR, R., PITTENDRIGH, B. R., ORVIS, K. S. (2006). The Lego Analogy Model For Teaching Gene Sequencing And Biotechnology. JBE. 40(4): 166-171.
SAĞLAM, M. (2006). Işık ve Ses Ünitesine Yönelik 5E Etkinliklerinin Geliştirilmesi ve Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
SAKA, A., AKDENİZ, A. R. (2006). Genetik Konusunda Bilgisayar Destekli Materyal Geliştirilmesi Ve 5e Modeline Göre Uygulanması. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET. 5(1): 129-141
SAYGIN, Ö., ALTINBOZ, N.G., SALMAN, S. (2006). Yapılandırmacı Öğretim Yaklaşımının Biyoloji Dersi Konularını Öğrenme Başarısı Üzerine Etkisi: Canlılığın Temel BirimiHücre. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 26 (1): 51-64
SEMENDEROĞLU, F. (2012). Tasarlanan Yapılandırmacı Bir Eğitim Programının Lise Öğrencilerinin “İnsanın Genetik Yapısı ve Genom Projesi” Hakkındaki Algıları Kavram Yanılgıları ve Biyoloji Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı Biyoloji Öğretmenliği Programı. İzmir.
SİNAN, O., YILDIRIM, O., KOCAKÜLAH, M.S., AYDIN, H. (2006). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Proteinler, Enzimler ve Protein Sentezi ile İlgili Kavram Yanılgıları. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 26 (1): 1-16.
SÜRMELİ, H. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Çalışmaları ile İlgili Tutum, Bilgi ve Biyoetik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, İstanbul.
ŞENGELEN, M., Farklı Boyutlarıyla Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar. Ankara: Ankara Tabip Odası.
ŞAHİN, F., PARİM, G. (2002). Problem Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı İle DNA, Gen, Kromozom Kavramlarının Öğrenilmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
TEMELLİ, A. (2006). Lise Öğrencilerinin Genetikle İlgili Konulardaki Kavram Yanılgılarının Saptanması. Kastamonu Eğitim Dergisi. 14 (1): 73-82
UZUN, N., SAĞLAM, N. (2003). Orta Öğretim Biyoloji Programında Genetik Konularının Değerlendirilmesi ve Öğrencilerin Genetiğe Karşı İlgisinin Saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 24: 129-136
ÜNAL, G., ERGİN, Ö. (2006). Buluş Yoluyla Fen Öğretiminin Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Öğrenme Yaklaşımlarına ve Tutumlarına Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. 3 (1): 36-52.
YILMAZ, H., HUYUGÜZEL ÇAVAŞ, P. (2006). 4-E Öğrenme Döngüsü Yönteminin Öğrencilerin Elektrik Konusunu Anlamalarına Olan Etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi. 3(1) 2-18.