Neyzen Tevfik (yaşamı, kişiliği ve eserleri)

1879 yılında Bodrum’da doğan Neyzen Tevfik ney enstrümanındaki ustalığı ile ün kazanmıştır. Edebiyatımızda Nef’i ve Eşref’ten sonra 3. büyük hiciv ustası olarak kabul edilen Neyzen Tevfik’in yayınlanan “Hiç” ve “Azab-ı Mukaddes” adlı şiir kitapları, bestelenmiş şiirleri ile plakları vardır. Gazetelerde yazılar yazan Neyzen filmlerde de rol almıştır. Kendine özgü bir kişiliği olan Neyzen Tevfik, paraya, makam ve mevkiye önem vermemiş, kazandıklarını çevresindekilere dağıtmıştır.

Neyzen Tevfik (his life, personality and works)

Neyzen Tevfik when was born in 1879 in Bodrum, has gained a fame with mastery in reed instrument. Neyzen Tevfik who has been accept for third satire artisan in our literature, has been published poem boks which named “Hiç” and “Azab-ı Mukaddes”, composed poems and records. Neyzen which write a article in the newspapers also has got a role in the films. Neyzen Tevfik who has personality which peculiar to himself, hasn’t attached importance to money, post and position, has distrubuted his gained to his surroundings.

PDF

___

AKDOĞU Onur, Müzik Yönüyle Neyzen Tevfik, Sade Matbaacılık Ambalaj Sanayi ve Ticaret, İzmir. Kasım 2005.
ALPMAN Hâfi Kadri, “Neyzen Tevfik”, Portreler, Sile Matbaa ve Mukavva Kutu Fabrikası, İstanbul. 1972.
ALPMAN Hâfi Kadri, “Neyzen Tevfik ve Şahsiyeti”, Pos-Tel, Mart 1953, s. 8-10. AnaBritannica Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt: 23, s. 402-403.
BAŞTUNÇ Yüksel, Ney’i Mey’i Sohbeti ile Neyzen Tevfik Uçtaki Adam, Yılmaz Yayınları A.Ş., Kuşak Ofset Matbaası, İstanbul. 1991.
BELLİ Şemsi, “Neyzen Tevfik’i Anarken”, Yelpaze, 12 Haziran 1963, sy.
BİLGİNER Recep, “Neyzen Tevfik”,Yazko Edebiyat, Ekim 1982, s. 83-88.
BODRUMLU Avram Galanti, Bodrum Tarihi, Işık Basım ve Yayınevi, İstanbul. 1945.
Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Milliyet Yayınları, Cilt: 17, s. 8630. Cumhuriyet Ansiklopedisi, Cilt: 8, Arkın Kitabevi, İstanbul. s. 2455.
ÇAPANOĞLU Münir Süleyman, Neyzen Tevfik, Hayatı ve Eserleri, Çığır Kitabevi, İstanbul. 1942.
ÇAĞLAR Behçet Kemal, “Hicvimizde Neyzen’in Yeri”, Yirminci Asır, 14 Şubat 1953, Yıl: 1, Cilt: 2, Sayı: 27, s. 22.
DİNO Abidin, GÜLER Ara, Fikret Mualla, Cem Yayınevi.
Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Hazırlayan: Behçet NECATİGİL, Varlık Yayınları Sayı: 1899, Özkaya Matbaacılık, İstanbul. Ocak 1978.
ENGİN Nuri, “Ölüm Yıldönümünde Neyzen Tevfik (1879-1952)”, Eflatun, Ocak-ġubat 1982, Yıl: 14, Sayı: 157-158, s. 5-7.
ERGÜN Mehmet, “Eşref ya da Özgürlük Tutkusu”, Türkiye Yazıları, Şair Eşref Özel Sayısı, Ocak 1982, Sayı: 58, s. 20-31.
ERGÜN Mehmet, Neyzen Tevfik ve Azâb-ı Mukaddes’i, Tunca Yayınları, Güryay Matbaacılık, İstanbul. 1983.
ERGÜN Mehmet, “Neyzen Tevfik ya da Söz’ün Özgül Ağırlığı”, Bilim ve Sanat, Eylül 1983, Sayı: 33, s. 26-32.
ERSOY Mehmet Akif, Safahat, Hazırlayan: M.Ertuğrul Düzdağ, Çağrı Yayınları, Enes Matbaacılık, İstanbul. 1999.
ERTOP Konur, “25.Ölüm Yıldönümünde”, Milliyet Sanat Dergisi, 30 Ocak 1978, Sayı: 262, s. 12-14.
EŞREF EDİB, Mehmed Akif, Asarı İlmiye Kütüphanesi Neşriyatı, 1938.
FERİDUN K., “Neyzen Tevfik İle Baş başa…”, İnci, 22 Mart 1952, s. 43-44.
Firdevsiî Tûsi Gandhi Neyzen Tevfik Ahmet Cevdet Paşa, Hazırlayanlar: Ferit Ragıp TUNCOR, Salâhattin ARIKAN, Öğretmen Dergisi Gençlik Yayınları, İstiklâl Matbaası, Ankara. 1959.
GEZGİN Hakkı Süha, “Neyzen”, Aydabir, Mart 1953, Sayı: 9, s. 40.
Görsel Büyük Genel Kültür Ansiklopedisi, Cilt: 11, s. 6502.
Hakkı Süha, “Neyzen Tevfik”, Yeni Mecmua, 29 Birincikânun 1939, Yıl: 1, Cilt: 2, No: 35, s. 5-20.
HALİKARNAS BALIKÇISI, Merhaba Akdeniz, Doğanlar Basımevi, İzmir. 1947.
Hiciv Üstadları Neyzen Tevfik Şair Eşref, Hazırlayan: K.ONAN, Yeni Antoloji No: 1, Bütün Kitabevi, Dizerkonca Matbaası, İstanbul. 1961.
HİÇYILMAZ Ergün, “Unutulmaz Derbeder”, Sabah Px Magazin, 26 Ekim 1997, s. 16-17. Hikmet Münir, “Neyzen Tevfiğin ney çalışını nasıl plâğa almıştık?”, Radyo Haftası, 28 Şubat 1953, Cilt: 12, Sayı: 145, s. 18-36.
İNAL, İbnülemin Mahmud Kemal, Son Asır Türk Şairleri, Cüz: VII-XII, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
İNCE Yalçın, “Alemleri Gezdi Hiç’in Peşinde-Neyzen Tevfik”, K Dergisi, 16 Mart 2007, Şan Ofset Matbaacılık San.ve Tic.Ltd.Şti., İstanbul. s. 2-5.
KABACALI Alpay, Çeşitli Yönleriyle Neyzen Tevfik (Hayatı, Kişiliği, Siirleri), Özgür Yayınları: 41, Kasım 2003.
Kara Mizah Antolojisi, Hazırlayan: Enis Batur, Hil Yayın, İstanbul. 1987. KARAALİOĞLU Seyit Kemal, Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü, İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
KARAALİOĞLU Seyit Kemal, Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi, İnkılâp-Aka Basımevi, İstanbul. 1983.
KARAALİOĞLU Seyit Kemal, Edebiyatımızda Şair ve Yazarlar, İnkılâp ve Aka, Yelken Basımevi, Ocak 1984.
KARAALİOĞLU Seyit Kemal, Neyzen Tevfik (Hayatı ve Şiirleri), İnkılâp Kitabevi Yayın Sanayi ve Ticaret A.Ş. yayınları, Anka Basım, İstanbul. 2004.
KAYA İ.Güven, “Neyzen Tevfik ve Şiiri”, Hisar, Mart 1973, Cilt: 13, Sayı: 111, s. 18-19.
KOLAYLI Neyzen Tevfik, Azâb-ı Mukaddes, Birinci Kitap, Hazırlayan: İhsan Ada, Onan Yayınevi, Kardeşler Basımevi, İstanbul. 1949.
MEHMET KEMAL, Neyzen Tevfik, Milliyet Yayınları A.Ş., Teknografik Matbaacılık A.Ş., Ağustos 1983. Meydan Larousse Büyük Lûgat ve Ansiklopedi, Cilt: 9, Meydan Yayınevi, İstanbul, s.328.
MİTHAT CEMAL, Mehmet Akif Ersoy, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Doğuş Matbaacılık ve Tic.Ltd.Şti., Ankara. 1990.
MUTLUAY Rauf, 50 Yılın Türk Edebiyatı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: 126, İstanbul. 1973.
MÜNİR SÜLEYMAN, “Neyzen Tevfik Beyi Dinlerken”, Yedigün, 13 Eylül 1953, Sene: 1, Cilt: 2, No: 27, s. 3-5. Neyzen Tevfik, Güvercin Kitap Şiir Serisi:16, Emek Basım-Yayımevi, Ankara. 1953.
Neyzen Tevfik (Hayatı-Hatıraları-Şiirleri), Derleyen: Hilmi Yücebaş, Milliyet Dağıtım, Yaylacık Matbaası, İstanbul. 1973.
NEYZEN TEVFİK, Hiç, Hazırlayan:Ethem Coşkun, İtalik Kitaplar, Ufuk Reklamcılık Matbaacılık, San.Tic.Ltd.Şti., 2002.
Neyzen Tevfik (Yaşamı-Sanatı-Yapıtları), Hazırlayan: İsmail Yerguz, Engin Matbaacılık Sanayi ve Tic.Ltd.Şti., Ekim 1997.
“Neyzen Tevfik’in Son Seneleri ve Son Hatıraları…”, Hafta, 13 Şubat 1953, Cilt: 8, Sayı: 177, s. 8.
ÖNGÖREN Ferit, Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı ve Hicvi (1923-1983), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Yonca Matbaası, Ankara. 1983.
ÖZATA Melda, “Neyzen Tevfik Üzerine”, Hisar, Eylül 1977, Cilt: 17, Sayı: 165, s. 30-31.
PERK Ekrem, “Yetmiş Yıllık Rind:Neyzen Tevfik”, Türk Musikisi Dergisi, Şubat 1950, Cilt: 3, Sayı: 28, s. 6-24.
REFİK KORKUD, Türk Edebiyatında Şairler ve Yazarlar, Türkiye Fikir Ajansı Yayınları, İş Matbaacılık, Ankara. 1970.
SEVENGİL Refik Ahmet, Eski Şiirimizin Ustaları, Atlas Kitabevi, Tan Gazetesi ve Matbaası, Ġstanbul. 1964.
Şair ve Yazarlarımızdan Nükteler, Hazırlayan: Etem Çalık, Ötüken Neşriyat A.ġ., Özener Matbaası, İstanbul. 1993.
ŞEHSUVAROĞLU Bedi, “70 Yıllık Neyzen’den”, Türk Musikisi Dergisi, 1 Ekim 1949, Cilt: 2, Sayı: 24, s. 16-19.
TARI Gültekin, “Ney, Mey ve Neyzen Tevfik”, Milliyet Sanat Dergisi, 26 Ocak 1973, Sayı: 17, s. 10-12.
TOROS Taha, Fikret Mualla (1903-1967), 1986.
TURAL Sadık, Şahsiyetler ve Eserler, Ecdâd Yayınları: 9, Ankara. Ocak 1993.
USTA Recep, Neyzen Tevfik (Hayatı, Sanatı ve Eserleri), Kastaş Yayınları, Dizerkonca Matbaası, Temmuz 1985.
YÜCEBAŞ Hilmi, Hiciv Edebiyatı Antolojisi, Dizerkonca Matbaası, İstanbul. 1955.