Ali Şîr Nevâyî’nin Divanlarında mektuplaşma: Âşıktan Sevgiliye, Sevgiliden Âşığa

Klasik Türk edebiyatının Aşk-Aşık-maşuk üçgeninde Aşıklığın göstergelerinden biri de sevgili ve Aşığın mektuplaşmasıdır. Bu makalede klasik Türk edebiyatında etkisi büyük olan Çağatay Şairi Ali Şîr Nevâyî’nin dört divanı Garâibü’s-sıgâr, Nevâdirü’ş-şebâb, Bedâyiü’l-vasat ve Fevâyidü’l-kiber taranmış, Şiirlerinde mektup kavramı bütün yönleriyle; vasıfları, çeşitleri, ilgili teşbihler ve mektuplaşma geleneği incelenmiştir. Makale, bu kavramın Nevâyî’nin divanlarında Anadolu sahasındaki Türk Şairlerine kıyasla daha geniş yer bulduğunu, bunun nedeninin de Şairin yek-ahenk gazel yazmaya verdiği önemden kaynaklandığını ileri sürmektedir.

Letter in the divans by Ali Şîr Nevâyî:from the lover to the beloved and vice versa

Concerning the relationships between the lover and the beloved in classical Turkish literature, one of the indications of falling in love is the lover’s communication with the beloved by letter. This paper examines how Ali Şîr Nevâyî, a well-known Chagatai poet who had a remarkable influence on classical Turkish literature, exercised the letter metaphor by focusing on his four divans: Garâibü’s-sıgar, Nevâdirü’ş-şebâb, Bedâyiü’l- vasat. The main argument of the present paper is that the letter metaphore was extremely used in the divans by Nevâyî in comparison to Ottoman poets of classical literature, and that this is due to utmost importance Nevâyî gives to composing yek-ahenk gazals.

PDF

___

Ali Şîr Nevâyî (2002). Bedâyiü'l-vasat, (Haz.: Kaya Türkay), Ankara: Türk Dil Kurumu.
Ali Şîr Nevâyî (1996). Fevâyidü'l-kiber, (Haz.: Önal Kaya), Ankara: Türk Dil Kurumu.
Ali Şîr Nevâyî (2003). Garâibü's-sıgar, (Haz.: Günay Kut), Ankara: Türk Dil Kurumu.
Ali Şîr Nevâyî (2006). Nevâdirü'ş-şebâb (Haz.: Metin Karaörs), Ankara: Türk Dil Kurumu.
BATİSLAM, H. Dilek (2002). “Mesnevilerde Mektup Tarzı Anlatım”, İlmî Araştırmalar, S.13, s. 17-34.
DEMİRAY, Kemal (1974). “Tanzimattan Günümüze Mektup”, Türk Dili Mektup Özel Sayısı, Sayı 274 (Temmuz), s. 88-96.
DERDİYOK, İ. Çetin (1994). “Eski Türk Edebiyatı‟nda Mektup Yazma Kuralları Hakkında Bilgi Veren En Eski Eser Ahmed Dâ‟î‟nin Teressül‟ü”, Toplumsal Tarih, C.1, S.6, (Haziran), s. 56-59.
GENÇTÜRK, Tülay (1994). Nevai Divanlarından Yapılan Bir Derleme: Tuhfetü’s-selatin ve Eserde Geçen İsim-Fiiller, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
GÖKÇE, Recep (2006). Eski Türk Edebiyatında Mektup ve Bir Mecmû'a-i Münşeât, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
GÖKYAY, Orhan Şaik (1974). “Tanzimat Dönemine Değin Mektup”, Türk Dili Mektup Özel Sayısı, Sayı 274 (Temmuz), s.17- 23.
KEFELİ, Emel (2002). Anlatım Tekniği Olarak Mektup, İstanbul: Kitabevi.
KURU, Selim Sırrı (1993). Bir Deh-Name Örneği Olarak Ta„aşşuk- Name ve Eserdeki Ki’li Yantümceler, Boğaziçi

ISSN: 1308-2140
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: Mehmet Dursun Erdem

Arşiv