LEYLA KAHRAMAN YÜCE, A Burak KAHRAMAN, Nihan OZANSOY, HÜSNİYE AKILLI, AYSEL KEKİLLİOĞLU, AYŞEGÜL ÖZCAN

NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISI ARAŞTIRMASI

Erkeği egemen, kadını boyun eğen rolleriyle tanımlayan ve konumlandıran, cinsiyetleri tek tipleştirip birer kalıba sokan ataerkil sistemler toplumlarda birçok eşitsizliği üretmektedir. Toplumlara sinmiş olan cinsiyetçi kalıplar öylesine etkili bir unsurdur ki ne İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ne de Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi henüz hukuksal olarak bu durumu tamamen çözememiştir. Toplumsal cinsiyet algısı ve doğurduğu tutumlar; cinsiyetleri ve cinsel kimlikleri her alanda etkileyen, yönlendiren, sınırlandıran ve denetleyen temel unsurlardan biri olarak hayatın her alanında büyük bir önem taşımaktadır. Kültürel bir inşa olan toplumsal cinsiyet kadınlara ve erkeklere biçilen değer, yüklenen roller ve sorumluluklar ile cinsiyetler arasında meydana gelen çoğu eşitsizliğin kaynağını oluşturmaktadır. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin en büyük mağduru dünyanın hemen her yerinde kadınlar olmuştur. Fırsatların kullanımı, kaynakların ayrılması, kullanımı ve hizmetlere erişimde cinsiyet eşitsizliğinin önlenmesi ve ortadan kaldırılabilmesi için toplumsal cinsiyet algısının bilimsel araştırmalar çerçevesinde tespiti önemli bir araç olacaktır. ışığında çözüm önerilerinin üretilmesi bu araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Toplumsal cinsiyetin toplumsal ilişkilerde üstlendiği rolü, etkilerini ve belirleyiciliğini saptayabilmek için, araştırma çerçevesinde toplumsal cinsiyet ve cinsel yönelim kavramları analitik kategoriler olarak analiz edilmiştir. Toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl inşa edildiği ve ne kadar benimsendiği, bu rollerin kabulü ve yeniden üretilmesinde farklı cinsiyetlerin ne ölçüde katkısının olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır

EVSEHIR HACI BEKTAS VELI UNIVERSITY GENDER PERCEPTION RESEARCH

Patriarchic systems create a great deal of inequality in societies. They define and position man as dominant and woman as obedient, simplify the genders and mould them. The gender roles that are defined at societies are such a powerful fact that neither Universal Declaration of Human Rights nor Declaration on the Elimination of Discrimination against Women could solve the situation legally. Gender perception and attitudes it gives birth, are highly important and essential concepts that affect, lead, restrict and inspect genders and gender identities in every way of life. Gender, which is a cultural structure, is the source of many inequalities between genders considering value of men and women, the roles and responsibilities of them. Women have been the biggest victim of gender inequality all over the world. The definition of gender perception through scientific research will be an important tool to prevent and finish gender inequality at usage of opportunities, the distribution and usage of resources and also at reaching services. The main objective of this research is to find the gender perception of Nevsehir Haci Bektas Veli University academic personnel and create solution suggestions through findings. In research, notions of gender and sexual preference are analysed at analitic categories to detect the role, effects and decisiveness of gender on social relations. It is tried to expose how the gender roles are constructed, how much they are embraced and the contribution level of different genders on approval and reproduction of these roles

PDF

___

AKBULUT Nazire (2011). Ayna Benlik: Kadın Akademisyenler Gelenekçidir!, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 34, s.50-66.
AVRUPA KONSEYİ (2011). Avrupa’da Cinsel Yönelim ve Cinsiyet Kimliğine Dayalı Ayrımcılık, Avrupa Konseyi Yayıncılık.
DEDEOĞLU, Saniye (2010). "Endüstriyel Üretimde Kadın ve Göçmen Emeği: Ataerkillik ve Enformel Emek", S. Dedeoğlu, Melda Yaman Öztürk (Der.) Kapitalizm, Ataerkillik ve Kadın Emeği: Türkiye Örneği, İstanbul: Sav Yayınları.
CONNELL, Raewyn (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar, Çeviren: Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
CONNELL, Raewyn (2002). Gender, Cambridge: Polity Press.
ÇABUK KAYA, Nilay, “Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Eğitim”, http://kizlarinegitimi.meb.gov.tr/files/img/toplum_cinsiyet_ve_egitim.pdf, Erişim Tarihi: 20.12.2013.
DİKMEN Nedim, Maden Derya (2012). Kadın Akademisyenlerin Görünmeyen Emeği Üzerine Bir Araştırma: Ordu Üniversitesi Örneği, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, Cilt: 4, No: 2, s.235-250.
DOĞAN, Sultan, Mehmet DOĞAN, Emrem BEŞTEPE, Engin EKER (2008). Eşcinsellik Tutum Ölçeği Geliştirilmesi, Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması: Bir Ön Çalışma, Anatolian Journal of Psychiatry, 9: 84-90.
DUYAN Veli, Gelbal Selahattin (2013). Lezbiyen ve Geylere Yönelik Tutum (LGYT) Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, www.hatam.hacettepe.edu.tr/73/5_106-112.rtf, erişim tarihi: 10.12.2013.
ECEVİT, Yıldız, Nadide Karkıner (Ed.) (2012) Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
ERGÖL Şule, Koç Gülten, Eroğlu Kafiye, Taşkın Lale (2012). Türkiye’de Kadın Araştırma Görevlilerinin Ev ve İş Yaşamlarında Karşılaştıkları Güçlükler, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt:2, Sayı: 1, s. 43-49.
FIRESTONE, Shulamith (1993). Cinselliğin Diyalektiği, İstanbul: Payel Yayınevi.
FRASER, Nancy (2008). “Pragmatizm, Feminizm ve Dilsel Dönemeç”, Çatışan Feminizmler, (der.), Seyla Benhabib; Judith Butler; Drucilla Cornell; Nancy Fraser, İstanbul: Metis Yayınları.
GÖNEN, Emine, Şengül Hablemitoğlu, Emine Özmete (2004). Akademisyen Kadınlar, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İstanbul.
GÜNEY Neslihan, Eda Karcı, Aybike Oruç Çorbacı (2004). Üniversite Öğrencilerinin Eşcinsellik Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi, V. Ulusal Cinsellik ve Cinsel Tedaviler Kongresi, http:// www.hatam.hacettepe.edu.tr/74/3_131-137.rtf.
KANDİYOTİ, Deniz (1997). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar, İstanbul: Metis Yayınları.
KAYA, S. (2008). “Kadın İşgücünün Genel Profili ve Çalışma Yaşamında Karşılaştığı Sorunlar”, www. izto.org. tr.
KSGM (T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü), (2008). Politika Dokümanı Kadın ve Yoksulluk, http://www.kadininstatusu.gov.tr/upload/mce/eski_site/Pdf/yoksulluk.pdf.
KUMAŞ Handan, Fatma Fidan (2005). Akademisyen ve Tekstil İşçileri Karşılaştırması Örneğinde Çalışan Kadınların Çalışma Olgusuna Bakışları, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı: 50, s.507-532.
ÖZER, M. ve Biçerli, K. (2003-2004). “Türkiye’de Kadın İşgücünün Panel Veri Analizi”, Sosyal Bilimler Dergisi, , s.55-86.
PINAR G., Taşkın L., Eroğlu K. (2008). “Başkent Üniversitesi Öğretim elemanı Yurdunda Kalan Gençlerin Toplumsal Cinsiyet Rol Kalıplarına İlişkin Tutumları”, Sağlık Bilimleri Hemşirelik Dergisi, s.47-57.
POYRAZ, Bedriye (2013). Akademi Kadınların Cenneti mi?: Ankara Üniversitesi Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), s.1-18.
SCOTT W. J. (2007). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi, Çev.: Aykut Tunç Kılıç, İstanbul: Agora Yayınları.
ŞAH, Umut (2012). Eşcinselliğe, Biseksüelliğe ve Transseksüelliğe İlişkin Tanımlamaların Homofobi ve LGBT Bireylere Tanışıklık Düzeyi İle İlişkisi, Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 32-2: 23-49.
ŞİMŞEK, M. (2008). Küreselleşen Dünyada Kadının Ekonomik Konumu, “Türkiye ve Diğer Dünya Ülkelerinden Örneklerle Kadın Sorunlarının Ekonomik Boyutu ve Kadın Yoksulluğu”, Ekin Yayınları.
TİSK (2002). Çağdaş İş Merkezlerinde Kadın İşgücünün Konumu: Bursa Örneği, Yayın No: 219. “Türkiye Kadın-Erkek Eşitliğinde 120. Sırada”, (25.10.2013), http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2013/10/131025_kadin_erkek_esitligi.shtml
TURAL, N. (1992). "Kadınların Çalışması ve İstihdam Sorunları", Türk Aile Ansiklopedisi, Cilt 2, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, Ankara, s.640-649.
VEFİKULUÇAY Duygu, Simge Zeyneloğlu, Kafiye Eroğlu, Lale Taşkın, (2007). Kafkas Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, s.26-30.
YILMAZ, Ebru (2005). Akademik Hayatta Kadınların Statüsü, İstihdamı ve Sorunları (ODTÜ- SDÜ Karşılaştırması), T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
YILMAZ, Vefikuluçay D., S. Zeyneloğlu, S. Kocaöz, S. Kısa, L. Taşkın, K. Eroğlu, (2009). “Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, s. 775- 792