MASAL KİTAPLARININ 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DEĞERLERİ PERSPEKTİFİNDEN ANALİZİ

Toplumların geleceği birtakım değerlere sahip, donanımlı bireyler tarafından inşa edilir. Toplumları bir arada tutan değerlerin kazandırılması ise ailede başlayıp okulda devam eder. Genelde eğitim kurumlarının özelde ise Sosyal Bilgiler öğretim programının en temel işlevlerinden biri, milli ve manevi değerlerle donanmış etkin vatandaşlar yetiştirmektir. Eğitim kurumlarının ve Sosyal Bilgiler öğretim programının bu misyonunu gerçekleştirmede yardımcı olabilecek öğretim materyallerden biri de masallardır. Masallar, genç nesillerin istenen davranışları, değerleri, iletileri ve bilgileri kazanmasında eğitimcilere yarar sağlayabilir. Nitekim bu yararı göz önünde bulunduran MEB içerisinde masal kitaplarının da bulunduğu "100 Temel Eser" için yayınladığı genelgede öğrencilere okuma alışkanlığı kazandırmanın yanı sıra güzellik duygusu, estetik anlayışı gelişmiş, kültürlü, milli ve manevi değerlere sahip yüksek karakterli bireyler yetiştirmeyi amaçlamaktadır. Dolayısıyla "100 Temel Eser" içinde yer alan masalların, Sosyal Bilgiler öğretim programı kapsamındaki değerleri nasıl ve ne oranda yansıttığının analizi önem arz etmektedir.Bu araştırmanın amacı, 6. Sınıf Sosyal Bilgiler öğretim programında öğrencilere doğrudan verilmesi gereken değerlerin masal kitaplarında yer alma durumlarını analiz etmektir. Nitel yöntemin benimsendiği bu araştırmada veri toplamak için doküman analizi tekniği tercih edilmiş, verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini MEB'in önerdiği "100 Temel Eser" içerisinde yer alan masal kitapları, örneklemini ise bu seri içerisinde yer alan 3'ü Türk, 3'ü Dünya Edebiyatından olmak üzere 6 masal kitabı oluşturmaktadır. İncelenen masal kitaplarında, "yardımseverlik", "çalışkanlık", "sorumluluk" değerlerine ilişkin bulguların yoğun şekilde yer aldığı görülmüştür. "Bilimsellik", "hak ve özgürlüklere saygı", "kültürel mirasa duyarlılık" değerlerine ilişkin bulgulara daha az rastlanılmıştır. Türk Edebiyatı eserlerinde "doğal çevreye duyarlılık", Dünya Edebiyatı eserlerinde ise "bilimsellik", "doğal çevreye duyarlılık", "kültürel mirasa duyarlılık" değerlerine ilişkin herhangi bir bulguya rastlanılmamıştır. Ancak incelenen bazı masal kitaplarının çocukları korku, dehşet ve kıskançlığa itebilecek olayların gölgesinde kurgulandığı tespit edilmiştir

THE ANALYSIS OF FAIRY TALE BOOKS FROM THE PERSPECTIVE OF SOCIAL STUDIES VALUES IN 6TH GRADE

The future of the societies are built by qualified individuals who have certain values. Values hold societies together and transmitting them starts with the family and continues in schools. One of the most basic functions of educational institutions in general and Social Studies curriculum in particular is to prepare effective citizens equipped with national and spiritual values. One of the educational materials that can help the mission of educational institutions and Social Studies curriculum is fairy tales. Fairy tales can be useful to educators in giving the desired behaviors, values, messages and knowledge to the younger generation. Thus, taking this benefit into consideration, Ministry of National Education aims to educate cultured individuals with high moral character whose sense of beauty and aesthetics are developed and who have national and spiritual values in addition to developing a healthy reading habit with "100 Fundamental Books" that includes fairy tales. Therefore, analyzing how and how much the fairy tales included in the "100 Fundamental Books" reflect the values covered in the Social Studies curriculum is important. This study aims to analyze whether and to which extent fairy tale books include values to be directly given to the students in Social Studies curriculum of 6th grade. Qualitative research method was used for this study. The document analysis technique was used to collect data and the descriptive analysis approach was employed to analysis data.” 100 Fundamental Books"“recommended by MEB (Ministry of National Education formed the population and 6 fairy tale books consisted of 3 Turkish and 3 books from World Literature in this serial formed the research sample. It was observed that findings of “helpfulness”, “diligence”, “responsibility” values intensively existed in the analyzed books. Findings of “being scientific”, “respect to rights and freedoms”, sensitivity to cultural heritage were less observed. No findings related to “sensitivity to natural environment “in Turkish Literature books and “being scientific”, “sensitivity to natural environment”, sensitivity to cultural heritage were encountered. However, it was observed in some analyzed books that some fairy tale books were fictionalized in the shade of incidents that might lead children to be afraid, frightened and jealous

___

  • AKKUŞ, Z. (2007), Tarih Öğretiminde Edebi Ürünlerin Kullanımının Öğrenci Başarısına Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • ALANGU, T. (2010), Billur Köşk Masalları, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
  • ANDERSEN, H.C. (2010), Andersen Masalları, İstanbul, Parıltı Yayıncılık.
  • BARRİE, J. M. (2008), Peter Pan, Ankara, Elips Kitap.
  • EZOP, A. (2010), Ezop Masalları, (Hzr. İbrahim Halil Temel), İstanbul, Uğurböceği Yayınları.
  • GÖKALP, Z. (2008), Altın Işık, İstanbul, Lacivert Yayıncılık.
  • GÖKŞEN, C. (2009), Masalların Eğitim Yönünden Değerlendirilmesi, Eğitişim Dergisi, Sayı:22, Mart 2009, 1-10.
  • GÜLSEREN, H. Ö. (2009), Değerlerimiz ve Eğitimde Kalite Ödülü, I. Ulusal İyilik Sempozyumu, Elazığ, 39-51.
  • KARASAR, N. (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayınevi.
  • KILIÇ, M. (2011), Değerler Filozofisi ve Hukuksal Değerler, Eğitime Bakış Dergisi, Sayı:19, 50- 55.
  • Milli Eğitim Bakanlığı, (2009), İlköğretim 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuzu, 4. Baskı, İstanbul, Devlet Kitapları.
  • ÖZDEN, Y. (1999), Eğitimde Yeni Değerler, Ankara, Pegem A Yayıncılık.
  • SÖZBİLİR, M. (2010), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Nitel Araştırmada Veri Toplama Araçları-III, Doküman, http://fenitay.files.wordpress.com adresinden 25.10.2011 tarihinde elde edinilmiştir.
  • ŞEN, S. (2005), Kendi Dünyalarını Kendileri Yaratan Çocukları Hayata Hazırlarken Kültür, Sanat ve Edebiyat Eğitimi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2005, Sayı. 11, 413-427.
  • YALAR, T. (2010), İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitiminin Mevcut Durumunun Belirlenmesi ve Öğretmenlere Yönelik Bir Program Modülü Geliştirme, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • YILAR, Ö. (2006), Halk Bilimi ve Eğitim, Ankara, Pegem A Yayıncılık.
  • YILDIRIM, A. ŞİMŞEK, H. (2006), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • ZARİFOĞLU, C. (2011), Serçekuş, İstanbul, Beyan Yayınları.