MUHASEBE EĞİTİMİNDE LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN TÜKENMİŞLİK VE İŞ DOYUM DÜZEYLERİ

Bu çalışmada muhasebe eğitimi alan lisans öğrencilerinin tükenmişlik ve iş doyum düzeylerini ölçmek amacıyla bir anket uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre tükenmişlik ile iş doyumu arasında 0,01 anlamlılık düzeyinde çok zayıf ve negatif bir ilişki saptanmıştır. Tükenmişlik ölçeğinin alt ölçeklerinde orta düzeyde tükenmişlik ve iş doyum ölçeğinin alt ölçeklerinde orta düzeyde iş doyumu tespit edilmiştir. Genel tutumlara ilişkin ifadelerin ortalamalarına göre katılımcılar muhasebe meslek mensubu olmanın zor olduğunu düşündükleri, buna rağmen mezuniyet sonrası stajlarını hemen başlatacakları ve gelecek 10 yılda belge sahibi olarak kendi büroları veya başka bir işyerinde çalışma konusunda katılım yönünde tutum belirtmişlerdir. Diğer taraftan katılımcılar gelecek 10 yılda bağımsız denetçi, müfettiş, öğretmen veya akademisyen olma konusunda kararsızlık yönünde tutum belirtmişlerdir. Son sınıf öğrencileri muhasebeci ve denetçi olmanın zorluğunun farkındadırlar ve bu konuda kötümserdirler. Duygusal tükenme alt ölçeğinden elde edilen ortalamalara göre, katılımcılar çoğu zaman günün sonunda kendilerini ruhen tükenmiş ve okulun kendilerini tükettiğini hissettiklerini ifade etmişlerdir. Duyarsızlaşma alt ölçeğinden elde edilen ortalamalara göre katılımcılar bazen okula başladığından beri insanlara karşı katılaştığını, aldığı eğitimin giderek kendisini katılaştırmasından korktuğunu ve diğer öğrencilerin başına gelenlerin umurunda olmadığını hissettikleri ifade etmişlerdir. Kişisel başarı alt ölçeğine verilen cevapların ortalamalarına göre katılımcılar çoğu zaman eğitim gereği karşılaştıkları insanların ne hissettiklerini anlayabildiklerini, onların sorunlarına en uygun çözüm yollarını bulduklarını ve okulda arkadaş ve hocalarıyla yakından ilgilendiklerinde kendilerini canlanmış hissettiklerini belirtmişlerdir. Katılımcıların içsel ve dışsal iş doyumları orta düzeydedir. İçsel iş doyum konusunda katılımcılar başarı hissi, sabit bir iş, saygınlık, kendi kararlarını ve yöntemlerini uygulama şansı ve başkaları için bir şeyler yapabilme imkânı sağlaması açısından memnuniyet ifade etmişlerdir. Dışsal iç doyum konusunda ise katılımcılar takdir edilme, iş ile ilgili kararların uygulamaya konma sı ve terfi imkânı açısından memnuniyet belirtmişlerdir.

BURNOUT AND JOB SATISFACTION LEVELS OF UNDERGRADUATE STUDENTS IN ACCOUNTING EDUCATION

In this study, a questionnaire form was applied to measure the general attitudes, burnout and job satisfaction levels of undergraduate students studying accounting. According to the results, a very weak and negative correlation was found between burnout and job satisfaction at 0.01 level of significance. Moderate burnout was found in the sub-scales of the burnout scale and moderate job satisfaction was found in the subscales of the job satisfaction scale. According to the averages of expressions regarding general attitudes, participants stated attitudes towards agree about that it is difficult to be a professional accountant, but they would start their internship immediately after graduation, and they would be working in their own offices or in another workplace as certificate holder in the next 10 years. On the other hand, the participants stated attitudes towards neutral about being an auditor, an inspector, a teacher or an academician in the next 10 years. Senior students are aware of the difficulty of being an accountant and an auditor and they are pessimistic about it. According to the averages obtained from the emotional exhaustion sub-scale, participants stated as often about that they felt spiritually exhausted at the end of the day and they felt the school was exhausting them. According to the averages obtained from the desensitization subscale, the participants stated as sometimes about that they felt they had solidified against people since they started school, and that they felt afraid that their education would solidify them and that they would not care what happened to the other students. According to the averages of answers to the personal achievement subs-cale, participants stated often that they could understand what people felt when they met due to education, that they found the most appropriate solutions to their problems and that they felt revived when they were closely interested in their friends and teachers at school. Intrinsic and extrinsic job satisfaction levels of the participants were moderate. In terms of intrinsic job satisfaction, participants have expressed satisfaction about that a sense of success, a stable job, dignity, the chance to implement their own decisions and methods, and the opportunity to do something for others. Regarding extrinsic job satisfaction, the participants expressed satisfaction in terms of appreciation, implementation of business decisions and the possibility of promotion.

PDF

___

Akbulut, N.Ç. (2010). Tükenmişlik sendromu ve iş tatmini arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Alpar, Reha. (2003). Uygulamalı çok değişkenli istatistik yöntemlere giriş I. Nobel, Ankara.
Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008). “Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama (GOÜ örneği)”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 69-96.
Arı, G.S. ve Bal, E.Ç. (2008). “Tükenmişlik kavramı: birey ve örgütler açısından önemi”, Yönetim ve Ekonomi, 15(1), 131-148.
Aybas, M., Elmas, S. ve Dündar, G. (2013). “İş güvencesizliğinin tükenmişliğe etkisinde istihdam edilebilirliğin düzenleyici rolü”, 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, 77-82.
Aypay, A. (2011). “İlköğretim II. kademe öğrencileri için okul tükenmişliği ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511-527.
Aypay, A. ve Eryılmaz, A. (2011). “Relationships of High School Sdutent’ Subjective Well-Being and School Burnout, International”, Online Journal of Educational Sciences, 3(1), 181-199.
Cansever, Z. (2015). “Tıp Eğitiminde Tükenmişlik”, ODÜ Tıp Dergisi, 39-43.
Çapulcuoğlu, U. ve Gündüz, B. (2013). “Öğrenci tükenmişliğini yordamada stresle başa çıkma, sınav kaygısı, akademik yetkinlik ve anne-baba tutumları”, Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(3), 201-218.
Çelik, M. (2016). “Tükenmişlik yaşam doyumu ve iş yükü ilişkisi: Denizli’de faaliyet gösteren muhasebe meslek mensupları üzerinde bir araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(21), 1139-1152.
Çetin, F., Basım, F. ve Karataş, M. (2011). “Çalışanların problem çözme becerilerinde örgütsel adalet algısı ve iş tatmininin rolü”, Yönetim ve Ekonomi, 1(18), 71-85.
Dalğar, H. ve Tekşen, Ö. (2014). “Muhasebecilerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile rol çelişkisi arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 62, 37- 53.
Deliorman, R.B., Boz, İ.T. ve Yiğit, İ. (2008). “Akademik personelin tükenmişlik düzeyi: Marmara Üniversitesi örneği”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 2(25), 465-497.
Deran, A. ve Beller, B. (2015). “Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu üzerine Giresun il merkezinde yapılan bir araştırma”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, 69-93.
Doğan, Z. ve Nazlıoğlu, E.H. (2010). “Muhasebe meslek mensuplarında tükenmişlik sendromu üzerine bir araştırma”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 12(3), 97-116.
Günay, Y.G. ve Demiralay, T. (2016). “Serbest muhasebeci ve mali müşavirlerin iş stresi, tükenmişlik sendromu ve iş-aile yaşam dengesi arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 58(15), 917-935.
Gündüz, B., Çapri, B. ve Gökçakan, Z. (2012). “Üniversite Öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55.
Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, İstanbul.
Kayıhan, B., Tepeli, Y., Heybeli, B. ve Bakan, H. (2015). “Muhasebe meslek mensuplarında strese neden olan faktörlerle iş tatmin düzeyleri arasındaki ilişkinin analizi: Muğla ili örneği”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(3), 374-390.
Köroğlu, Ö. (2012). “İçsel ve dışsal iş doyum düzeyleri ile genel iş doyum düzeyi arasındaki ilişkinin belirlenmesi: turist rehberleri üzerinde bir araştırma”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(2), 275 – 289.
Maslach, C. (2003). “Job burnout: new directions in research and intervention”, Current Directions In Psychological Science, 5(12), 189-193.
Maslach, C, and Leiter, M.P. (2017). “New insights into burnout and health care: Strategies for improving civility and alleviating burnout”, Medical Teacher, 2(39), 160–163.
Özdamar, K. (1997). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I. T.C. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Özkan, F. ve Aksoy, C. (2015). “Muhasebe meslek mensuplarının tükenmişliğine etki eden faktörler: Gaziantep ilinde bir alan araştırması”, Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(4), 23-41.
Sipahi, B., Yurtkoru, E.S. ve Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. Beta Basım Yayın, İstanbul.
Solmaz, E., Uysal, T.U. ve Çelikkaleli, Ö. (2013). “Ekonomik kalkınmanın önemli unsurlarından muhasebe meslek mensuplarının mesleki yetkinlik ve iş doyum düzeylerinin incelenmesi: Muğla ili örneği”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 3, 43-66.
Taysı, K. ve Canbaz, S. (2017). “Yardımcı muhasebe elemanlarının iş doyum düzeylerinin tespit edilmesine yönelik bir araştırma: İstanbul örneği”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(4), 1050-1065.
Yalçın, S. (2018). “Muhasebe meslek mensuplarının tükenmişlik ve iş doyum düzeyleri”, Alanya Akademik Bakış, 2(3), 235-257.
Yılmaz, E. (2014). “Serbest muhasebeci mali müşavirlerin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile işe bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki: Samsun ilinde bir araştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 3, 49-70.