MELODRAM VE MODERNİTE İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA, YEŞİLÇAM SİNEMASINDA AVRUPALILIK GÖRÜNÜMLERİNİN KADIN KARAKTERLER ÜZERİNDEN TEMSİLİ: KEZBAN FİLMLERİ ÖRNEĞİ

Modernitenin ortaya çıkardığı bir tür olarak kabul edilen melodram, bu nedenle modernitenin getirdiği tüm temsilleri taşır. Modernitenin kentteki görünümleri, bireyler arasındaki ilişkileri biçimlendirmesi, geleneksel ile modernlik arasındaki bocalamalar, modernliğin yüceltilmesi ama son tahlilde geleneksele dönülmesi, modern hayatın getirilerinden yararlanılırken, duygusal ilişkilerde geleneksel kadın-erkek davranışlarının bırakılmaması melodrammodernite etkileşimini farklı bağlamlarda sunarken, moderniteye yönelik eleştirilerini de dile getirmiştir. Türkiye'de "modernite" görünümlerinin, değişen siyasi konjoktüre bağlı olarak ortaya çıktığı dönem 1950'li yıllardır. Türkiye'nin çok partili hayata geçişi, tek partili dönemdeki "devletçi" siyaset anlayışının "liberalizme" evrilmesi, batının kültürel değerlerini görece cazip hale getirmiştir. Melodramlarda sıklıkla işlenen bu cazibe, filmlerde, çoğunlukla günlük görgü kuralları ve giyim olarak yansıtılmıştır. Bu çalışma; modernite-melodram ilişkisi bağlamında modernitenin ve melodramın karakteristiklerinin tanımlanması ve bu ilişkinin temsil edildiği Yeşilçam sinemasının değerlendirilmesi üzerine kurulmuştur. Tanımlanan kavramların filmlere nasıl yansıdığı ise, en belirgin örneklerden biri olarak kabul edilen "Kezban" filmleri incelenerek ortaya konulacaktır. Çalışmanın birinci bölümü; melodram ve modernite kavramlarının açıklanması, aralarındaki ilişkinin belirleyici özellikleri ve toplumu etkileme süreçlerine yönelik bir çerçeveyi kapsamaktadır. İkinci bölüm, Yeşilçam Sinemasının tanımlanması, temsil biçimleri ve karakteristiğine yönelik değerlendirmelerden oluşmaktadır. Üçüncü bölümde ise, örnek olarak seçilen "Kezban Roma'da" ve "Kezban Paris'te" filmleri, çalışmanın çerçevesini oluşturan kavramlar üzerinden çözümlenmiştir. Melodram-modernite ilişkisi ve Yeşilçam Sinemasının etkilenme düzeyleri, kadın karakterlerin bu kavramları temsil biçiminin ortaya konulması, Türk Sineması izleyicisi üzerinde Avrupalılık hissiyatı yaratabilmiş midir sorusuna da cevap teşkil edebilir

THE RELATIONSHIP BETWEEN MELODRAMA AND MODERNITY IN THE CONTEXT OF EUROPEAN REPRESENTATION OF THE VIEW THROUGH THE FEMALE CHARACTERS IN "YEŞİLÇAM": THE SAMPLE MOVIES "KEZBAN

Regarded as a genre as a result of modernity, melodrama bears all the representations thereupon induced by modernity. The views of modernity in cities, the formation of the relations between individuals, wavering between the traditional and the modern, glorifying modernity, yet returning back to the traditional as a last resort, while benefitting from the advantages of modern life, not quitting the traditional malefemale stances in emotional relations all present the interaction between melodrama and modernity, thereby expressing the criticisms directed towards modernity. The views of the “modernity” in Turkey emerged in 1950s, during which an erratic political transition was experienced. A shift towards multi-party democracy in Turkey, the political change from “statist” approach during the single party era to “liberalism” led to a relative appreciation of the values of the western culture. This fascination often engraved in melodramas was reflected as code of conduct and dress codes in movies. This study is based on the identification of the characteristics of the relationship of modernity and melodrama within the context of modernity and melodrama and evaluation of “Yeşilçam – Turkish Hollywood” movies in which this relation was represented. How the concepts are reflected upon the movies will be put forward via analysing the movies, “Kezban”, regarded as the most evident example. The first part of the study involves the definitions of the concepts, “melodrama” and “modernity”, the framework, covering the characteristic features between them and the process by which they affect the society. The second part comprises of the definition of Yeşilçam Cinema, representation forms and evaluations about its characteristics. In the third part, the sample movies, “Kezban in Rome” and “Kezban in Paris” were analysed through the concepts which form the framework of the study. The relation between melodramas and modernity and its impact on Turkish cinema, presenting the representativeness of the women characters are the ones that were posed by the Turkish audience whether they might have created a sense of westernization or not

PDF

___

ABİSEL, N.(2005).Türk Sineması Üzerine Yazılar, Phonix Yayınevi: Ankara.
AKBULUT, H.(2012). Yeşilçam’dan Yeni Türk Sinemasına Melodramatik İmgelem. Hayalperest Yayınevi: İstanbul.
ARSLAN, U.T (2010). Mazi Kabrinin Hortlakları Türklük, Melankoli ve Sinema. Metis Yayınları: İstanbul.
ARSLAN, U.T.(2004). Bu Kabuslar Neden Cemil? Yeşilçam’da Erkeklik ve Mazlumluk. Metis Yayınları: İstanbul.
ARSLAN, U.T., BEHÇETOĞULLARI, P.(2005). “Trajik Bir Melodram”. Çok Tuhaf Çok Tanıdık Vesikalı Yarim Üzerine. Metis Yayınları: İstanbul.
BERKTAY, F.(2004). “Doğu ile Batının Birleştiği Yer: Kadın İmgesinin Kurgulanışı”. Modernleşme ve Batıcılık Cilt 3.s: 275-285.
BORA, T.(2004). “Milliyetçi-Muhafazakar ve İslamcı Düşünüşte Negatif Batı İmgesi”. Modernleşme ve Batıcılık Cilt 3.s: 251-268.
ÇELİK, F.(2010). “Modernleşme Serüvenimiz ve Yeşilçam”. https://www.academia.edu/5194363
ÇİĞDEM, A (2004). “Batılılaşma, Modernite ve Modernizasyon”. Modernleşme ve Batıcılık Cilt 3. s: 68-81. İletişim Yayınları: İstanbul.
ÇİĞDEM, A.(2012). Bir İmkan Olarak Modernite Weber ve Habermas. İletişim Yayınları: İstanbul.
DORSAY, A.(2014). 100 Yılın Türk Filmi. Remzi Kitabevi: İstanbul.
İNCEOĞLU, Ç.(2011). “Modernleşme ve Türk Sineması: 1914-1952”. Türk ve Dünya Sineması Üzerine Sentezler. Editör: Serpil Kırel. Parşömen Yayıncılık: İstanbul.
KAHRAMAN, H.B.(2004). “Bir Zihniyet, Kurum ve Kimlik Kurucusu Olarak Batılılaşma”. Modernleşme ve Batıcılık Cilt 3.s: 125-146. İletişim Yayınları: İstanbul.
MAKTAV, H.(2001) “Türk Sinemasında Yoksulluk ve Yoksul Kahramanlar”, Toplum ve Bilim, Yaz 2001, No:89, s.161-189.
MARDİN, Ş (2001). Türk Modernleşmesi Makaleler 4. İletişim Yayınları: İstanbul.
MASDAR, F.(2011). “Türk Sinemasındaki Kadın Tiplemesi Üzerine Sosyolojik Bir Çözümleme: Sevmek Zamanı”. Türk ve Dünya Sineması Üzerine Sentezler. Editör: Serpil Kırel. Parşömen Yayıncılık: İstanbul.
MUHİDİNE, T.(2006). “XX.yüzyıl Türkiye’sinde Edebi ve Kültürel Yenileşme Düşüncesinin Evrimi”. Çev.Server Tanilli. Türkiye’de Aydınlanma Hareketi. Der.Server Tanilli. Alkım Yayınevi: İstanbul.
PEHLİVAN, B.(2011). “Yeşilçam Melodramatik Hayal Gücü ve Yeni Türk Sineması Üzerindeki Etkileri”. Türk ve Dünya Sineması Üzerine Sentezler. Editör: Serpil Kırel. Parşömen Yayıncılık: İstanbul.
SINGER, B.(2001). Melodrama and Modenity. Colombia University Press: New York.
SCHATZ, T.(1981). Hollywood Genres: Filmmaking, The Studio System. Temple University Press: Philedelphia.
ŞASA, A (2010). Yeşilçam Günlüğü. Küre Yayınları: İstanbul.
TEKELİ, Ş.(2006). “Türkiye Aydınlanması Kadınlara Nasıl Baktı”. Türkiye’de Aydınlanma Hareketi. Der.Server Tanilli. Alkım Yayınevi: İstanbul.