Haritalar ve portolanlar antik çağlardan beri taşımacılık, bilimsel araştırma, teknik hizmetler ve gezilerde kullanılmak amacıyla yapılan teknik çalışmalardan biridir. Portolan haritalar denizciler tarafından gözlemlenen, mesafelere dayanan seyir haritalarıdır. Bu haritalar yalnızca coğrafi özellikleri değil, aynı zamanda şehirler, insanlar ve kültürle ilgili dönemine ait bilgileri de aktarırlar. Portolanlar kültürel ve sanatsal değerlere sahiptir ve dönemlerinin askeri, siyasi, sosyal ve ekonomik özelliklerini yansıtan en önemli tarihsel belgelerden biridir. Batı ile Doğu arasında bulunan Hazar havzası dünyanın en büyük gölü veya iç denizidir. Azerbaycan, Rusya, Kazakistan, Türkmenistan ve İran ile sınırlanan Hazar Denizi, çevresindeki petrol ve gaz rezervleri nedeniyle jeopolitik ve ekonomik olarak önemlidir. Hazar Bölgesi’nin küresel ve bölgesel stratejik önemi her geçen gün artarken, Batılı devletlerin Hazar Denizi’ne ilgileri doğrultusunda haritalar hazırlanmaya başlamıştır. Hazar Bölgesi’nin zamanla değişimi birçok tarihsel haritaya yansımıştır. Hazar Havzası bu özellikleriyle birçok tarihi haritaya da konu oluşturur. Eski çağda Hyrcanian Okyanusu ya da Hircanum Denizi olarak geçen bölge, Bahr Mazanderan, Bahr-i Hazar, Gulzum Denghiz, Bahr Gilan ve Kaspiskoye More olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmada tarihsel süreç içinde Hazar Denizi haritalarının özellikleri açıklanmakta ve devletlerin haritacıların gözünden bölge hakkındaki bakış açıları değerlendirilmektedir. Yapılan değerlendirme sonucunda, haritalardaki kartografik özellikler bilimsel materyal ve sanatsal nesneler olarak niteliklerini belirlemekte ve portolanların değerini belgelemektedir. Bu haritalardan bazılarının daha fazla ayrıntı, sanatsal çizim ve güçlü sembolik değerler sergiledikleri için koleksiyoncular için yapıldığı söylenebilir. Ancak, farklı dönemlerde yapılan bu haritalarda, özellikle Türk-Müslüman ve Avrupalı-Hristiyan haritacılar arasında coğrafi yer adlarının kullanılması ve adlandırılmasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir.

Maps and portolans are one of the technical works that have beenused for transportation, scientific research, technical services andexcursion since ancient times. Portolans were navigation maps, based ondistances observed by navigators. These maps not only presented thegeographical features, but also provided us information of the timesabout cities, people and culture. Portolans have cultural and artisticvalues and are one of the most important historical documents reflectingthe military, political, social and economic characteristics of their ages.The Caspian Basin, located between the West and the East, is thelargest lake or inner sea of the world. The Caspian Sea, which is borderedby Azerbaijan, Russia, Kazakhstan, Turkmenistan and Iran, isgeopolitically and economically important because of its oil and gasreserves. Global and regional strategic importance of the Caspian Regionincreased day by day and maps began to prepare based on the interest ofWestern states to the Caspian Sea. The change of the Caspian Region isreflected in many historical maps over time. By these characteristics,Caspian Basin is also a subject for many historical maps. It was calledthe Hyrcanian Ocean or Mare Hircanum in antiquity period and other oldnames of The Caspian Sea were Bahr Mazanderan, Bahr-i Hazar, GulzumDenghiz, Bahr Gilan and Kaspiskoye More.In this study, an attempt has been made to explain features of mapsof Caspian Sea in the historical period and perspective of the state fromthe cartographer’s opinion about this region. As a result of the evaluation,the cartographic features of the maps determine their qualities asscientific material and artistic objects and the value of the portolans. Itcan be argued that some of these maps were made for collectors becausethey exhibited more details, artistic drawings and strong symbolic values. However, major differences in the maps which made in different periodshave been determined and especially in the naming and using ofgeographical place names among Turk-Muslim and European-Christiancartographers have been identified.