KUTADGU BİLİG’DE YİYECEK VE İÇECEK ADLARI

Yusuf Has Hacib tarafından 11. yy'da yazılan Kutadgu Bilig, her iki dünyada da mutluluğa ulaşmak için izlenmesi gereken yolu anlatmaktadır. Eser, dört karakterin diyaloglarından oluşmaktadır. Bu karakterler şunlardır: Kün Togdı (Adalet), Ay Toldı (Mutluluk), Ögdülmiş (Akıl), Odgurmış (Akıbet). Bu dört karakter arasında geçen konuşmalarda, çeşitli kültür öğeleri ile karşılaşmaktayız. Eser, edebiyat bakımından önemli olduğu kadar kültür özelliklerini yansıtması bakımından da değerlidir. Göçebelikten yerleşik hayata geçen Türklerin yaşam şekillerindeki değişiklik kültürlerine de yansımıştır. Hayvancılık ve tarımla uğraşan Türklerin yeme içme alışkanlıkları da bu bağlamda farklılık göstermektedir. İnsan yaşamında yeme ve içme öncelikli ihtiyaçların başında gelmektedir. İlkel dönemden günümüze kadar yiyecek en önemli yaşam kaynağı durumundadır. Her toplumun yaşam şartlarına göre yiyecek ve içecek alışkanlıkları farklılık göstermektedir. Buna paralel olarak, Kutadgu Bilig'de kültürün bir parçası olan sofra düzeni, verilen ziyafetlerin yanı sıra mutfak kültürüyle ilgili olarak yiyecek ve içecek adları farklı örneklerde karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, Kutadgu Bilig'de yer alan yiyecek ve içecek adları tespit edilmiş ve kullanım şekilleri belirlenmiştir. Kutadgu Bilig'de on dokuz yiyecek ve sekiz tane içecek adı tespit edilmiştir. Tespit edilen yiyecek ve içecek adları alfabetik sıraya göre verilmiştir. Eserde, bazı örneklerde, aynı anlama gelen ancak farklı adlandırılan kelimeler kullanılmıştır. Makalede, bu adlandırmalar da alfabetik sınıflandırma içinde yer almaktadır

NAMES OF FOOD AND DRINK IN "KNOWLEDGE FOR WEALTH" (KUTADGU BİLİG)

Kutadgu Bilig written by Yusuf Has Hacib in the 11th century, tells about the path to be followed in order to be happy both in this life and hereafter. The work consists of dialogues of four characters. This characters are; Kün Todgı (Justice), Ay Toldı (Happiness), Ögdilmiş (Reason), and Odgurmış (Result). In the dialogues of these four characters, we come across with various cultural elements. The work is precious in terms of reflecting cultural properties as well as being important in terms of literature. Change in the life style of the settled Turks has also been reflected on their culture. Eating and drinking habits of Turks, who are engaged in livestock and agriculture, manifests difference in this sense. In human life, nutrition is the most important primary need. From primitive times on, food is the vital life source. Eating and drinking habits of each culture differs according to their life conditions. Concordantly, in Kutadgu Bilig, table set up, a part of culture, appears with names of food and drinks related to kitchen culture, as well as with given banquets. In this study, named of food and drinks are identified and their usage is determined. Nineteen food and eighteen drink names are identified in Kutadgu Bilig. Names of the identified food and drink names are given alphabetically. In some examples of the work, words are used which have the same meaning, but differently named. In the essay, this naming also takes part within alphabetic classification.

___