"Kariin ile hasbihal": Mukaddimelerinin ışığında Ahmet Mithat üzerine bir deneme

1839 Tanzimat Fermanı sonrası daha somut bir hal alan modernleşme çabaları kendi entelektüel neslini de yetiştirir. Bu neslin bir üyesi olan Ahmet Mithat (1844-1912) hem kendi zamanını edebi boyuta taşımada hem de batı kaynaklı yeni edebi tür ve düşünceleri tanıtmada önemli başarılar kaydetmiştir. Bu yazı, Ahmet Mithat’ın eserlerinin mukaddimelerini kaynak alarak, yazarın edebiyatı kavramsallaştırma biçimine odaklanmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle, öncelikle mukaddime bölümlerine yüklenen işlev tartışılmış, ardından da mukaddimeler içerik bağlamında düzenlenerek, yazarın genel olarak roman türü karşısındaki tutumu incelenmiştir.

"Conversation with readers": An essay on Ahmet Mithat in the light of his prefaces

The modernization efforts which became more concrete after the Tanzimat Edict (1839) grew up its own generation of intellectuals. Ahmet Mithat (1844-1912) as a member of this generation achieved much in carrying his time to the world of literature as well as introducing new western literary forms and thoughts to the Turkish Literature. In this study, it is aimed to focus on the way Ahmet Mithat conceptualizes literature, with reference to the prefaces of his works. To do so, the function attached to these prefaces will be discussed first, and then Ahmet Mithat's attitude towards the genre of novel will be analyzed by classifying these prefaces with respect to their contexts.

PDF

___

Ahmet Mithat Efendi, Ahbar-ı Asara Tamim-i Enzar, İletişim Yayınları, İstanbul 2003.
Ahmet Mithat Efendi, Cinli Han-Taaffüf-Gönüllü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2000.
Ahmet Mithat Efendi, Çengi-Kafkas-Süleyman Musli, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2000.
Ahmet Mithat Efendi, Hasan Mellah yahut Sır İçinde Esrar, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2000.
Ahmet Mithat Efendi, Henüz 17 Yaşında, Vakit Matbaası, İstanbul 1943.
Ahmet Mithat Efendi, Letaif-i Rivayat, Çağrı Yayınları, İstanbul 2001.
Ahmet Mithat Efendi, Müşahedat, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2000.
ECO, Umberto, Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, Can Yayınları, İstanbul 1995.
ESEN, Nüket, Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar, İletişim Yayınları, İstanbul 2006.
MORAN, Berna, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış I, İletişim Yayınları, İstanbul 2002.