Bu makale, Osmanlı metin çalışmaları alanındaki mevcut transkripsiyon yöntemlerini eleştirel bir gözle değerlendirmekte ve geri dönüştürülebilir transkripsiyon sistemini bir alternatif olarak sunmaktadır. Latin alfabesine aktarılan her Osmanlıca metin, metnin transkripsiyonunu yapan kişinin metni yorumlayışından kaynaklanan önemli müdahaleleri içerir. Geri dönüştürülebilir transkripsiyon sistemi, Osmanlıca metinlerin dijital transkripsiyonlarını üreterek bu müdahalelerin önüne geçmeyi amaçlıyor. Bu sistem, bir metnin transkripsiyonunu hem alışageldiğimiz Latin harfli transkripsiyon biçimleriyle yapabiliyor hem de aynı metnin Arap/Osmanlı (A/O) harfli dijital versiyonunu oluşturabiliyor. Geliştirdiğimiz sistemi kullanan araştırmacılar, önce Osmanlıca bir metnin transkripsiyonunu geri dönüştürülebilir transkripsiyon karakterleriyle yapıyor; ardından, bu transkripsiyonlu dijital “kaynak metin”den hem Latin harfli (ister transkripsiyon harfleriyle ister modern Türk harfleriyle) hem A/O harfli versiyonları üretebiliyorlar. Makale üç ana bölümden oluşuyor. İlk bölümde, mevcut transkripsiyon yöntemlerini eleştirel bir gözle değerlendirip gördüğümüz bazı problemleri ele alıyoruz. Örneğin, transkripsiyonlu metinlerin yazmalardan giderek uzaklaşması, yazmalardaki dil ve imla özelliklerinin transkripsiyonlu metinlerde kaybolması ve benzeri problemler. İkinci bölümde, önce geri dönüştürülebilir transkripsiyon sisteminin işleyişi hakkında genel bir bilgi veriyor, ardından sistemin işleyişini iki örnek üzerinden aşama aşama anlatıyoruz. Makalenin sonuç bölümünde ise geri dönüştürülebilir transkripsiyonun Osmanlı metin çalışmalarına önemli katkılar sağlayacak bir yöntem olacağını iddia ediyoruz.

This article questions current transcription methods in Ottoman textual studies, and introduces a reversible transcription method as an alternative. Every Ottoman text transcribed into a Latin alphabet contains interpretive interventions by the transcriber. To avoid these interventions, the reversible transcription system aims to produce digital transcriptions of a text both in the commonly used Latin transcription system and also in an Arabic/Ottoman script version. People using a reversible transcription can output Latin (both modern Turkish and Ottoman transcription versions) and A/O script versions from a digital base text. In this article, our purpose is three-fold: First, to question current transcription methods by addressing some problems such as distancing from the original Ottoman manuscript and losing linguistic data; second, to introduce a reversible transcription method; and finally, to present two examples demonstrating the steps by which we have created a prototype for approaches to reversible transcription. In our conclusion, we claim that reversible transcription can be a fruitful way to improve Ottoman textual studies.