Elif Şafak'ın "Aşk" romanında postmodern bir unsur olarak tasavvuf

Elif Şafak’ın çok ses getiren ve küçümsenmeyecek bir piyasa başarısı kazanan romanı “Aşk” küreselleşme süreci içinde kıvranan dünyanın eskiye ve evrensele dönüş açlığını karşılayacak şekilde oluşturulmaya çalışılmış bir roman. Postmodernizm ve teknolojinin tüm imkânları sonuna kadar zorlanarak ve ciddi bir araştırma süreci ile oluşturulan romanı, postmodernizm ve din anlayışı içinde eleştirel bir gözle değerlendirmeye çalıştık. Çalışmamız altı kısımdan oluşmaktadır. Çalışmamızın ilk kısmı romanda karşılığını bulan postmodern durumların tanıtımı üzerine bina edilmiştir. Dinin, postmodern romanlarda kullanılmasına zemin hazırlayan unsurları üzerinden “Aşk” romanı eleştirel bir bakışla irdelenmiştir. Bu eleştirel bakış postmodern durumların dinle ilişkisindeki çatışma alanları üzerinde yoğunlaşmaktadır. Çalışmanın ikinci kısmında postmodernizmin romanda dinle kurduğu yansıtma biçimi ilişkisi vurgulanmış; kalenderilik, sufilik, mistisizm gibi kavramlar üzerinden bir değerlendirme yapılmıştır. Üçüncü kısımda roman kahramanlarının postmodern durumları üzerinden tarihsel gerçeklikle aralarındaki ilişkiye dikkat çekilmiş, sonraki kısımlarda ise metinlerarasılık, çoğulculuk, piyasa, üstkurmaca gibi postmodernizmin temel ilkelerinin “Aşk” romanı içindeki yansımaları incelenmiştir. Yeni romanın Türk yazınındaki karşılığının anlaşılabilmesi çalışmamızın temel gayesi olmuştur. Bu roman tarzında geçmişe dönüş, kültür ve medeniyet anlayışının yeniden biçimlenmesi, Türk toplumunda dinin roman üzerinden anlamlandırılış biçimi, yerel kaynakların Batılı roman biçimi ile yeniden yaratılma süreci incelememizin temel izlekleri olmuştur.

Elif Şafak's "love" in the postmodern novel as a mystical elements

Elif Şafak’s popular best-seller Love is a novel meeting the need of the world to return to the former and universal while it is writhing in the process of globalization. The novel was created by making the best use of postmodernism and technology as well as a well-studied research period. Present study examines this novel from a critical point of view within understanding of postmodernism and religion. This study is comprised of six parts. The first part is mainly a description of postmodern situations embedded in the novel. Emphasis is placed onto the relationship between religion and postmodernism. Such a point of view focuses on the conflict between postmodernism and religion. In the second part of the study, an attempt is made to figure out the relationship between the novel and concepts such as Kalenderism and Sufism. The third part of the study explains postmodern situations of the novel characters. In this part, reference is made to the relationship between these characters and their factual background in the history itself. In subsequent parts, reflections of main components of postmodernism including intertextuality, pluralism, market and metafiction on the novel Love are examined. Main goal of this study is to recognize correspondence of “Nouveau Roman” in Turkish literature. In this novel style, frequent application is made to a retrospective view and reshaping of the understanding of culture and civilization. This study is based on two main factors: The role of religion in the novel itself and presentation of local materials with a Westerner style.

PDF

___

AKTULUM, Kubilay (1999), “Metinlerarası İlişkiler”, Ankara, Öteki Yayınevi.
ALICI, Mustafa (2005), “Dinler Tarihi’nde Çağdaş Metodolojik Problemler”, İslâmî İlimlerde Metodoloji (Usûl) Mes’elesi, Cilt II, (1299- 1366), İstanbul, 2005.
BELL, Catherine (1996), “Modernism and Postmodernism in the Study of Religion”, Religious Studies Review, S: 22, s:179-180.
CÜNDİOĞLU, Dücane “Aklın Kaleminden Kırk Kurallı Aşk”, Yeni Şafak. 30 Ağustos Pazar 2010.
CÜNDİOĞLU, Dücane “Mevlânâ ve Şems ve Aşk”, Yeni Şafak. 29 Ağustos Cumartesi 2010
ECEVİT, Yıldız (2009), “Türk Romanında Postmodernist Açılımlar”, İstanbul, İletişim Yay.
ENNEDVİ, Abd-el Bari (1974), “Tasavvuf ve Hayat”, Çev.: Mustafa Ateş, Ankara, İrfan Matbaası.
FEATHERSTONE, Mike (2005), “Postmodernizm ve Tüketim Kültürü”, İstanbul, Çev.: Mehmet Küçük, Ayrıntı Yay.
GÖLPINARLI, Abdülbaki (1985), “100 Soruda Tasavvuf”, İstanbul, Gerçek Yayınevi.
HALL S. - JACQUES M. (1995), “Yeni Zamanlar”, Çev.: Abdullah Yılmaz, İstanbul, Ayrıntı Yay.
IRWIN, William (2004), “Against Intertextuality”, Philosophy and Literature, v:28, Number 2., s.248
KABAKLI, Ahmet (1979), “Mevlânâ”, İstanbul, Toker Yay.
KARAKOÇ, Sezai (2006), “Mevlânâ”, İstanbul, Diriliş Yay.
KÖPRÜLÜ, Fuat (2003), “Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar”, İstanbul, Akçağ Yay.
KING, Ursula (1995), “A Question of Identity: Women Scholars and Study of Religion”, “Religion and Gender”, Oxford, s. 219-244.
KORKMAZ, Ramazan (2002), “Romanda Dramatik Aksiyonu Sağlayan Değerlerin Görüntü Seviyeleri Üzerine Bazı Öneriler”, Scholarly Dept and Accuracy, Ankara, Grafiker Yay., s. 273.
KUMAR, Krishan (1999), “Sanayi Sonrası Toplumlardan Postmodern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları”, Çev.: M. Küçük, Ankara, Dost Kitabevi.
NAMLI, Taner (2007), “Arketipsel Sembolizm Açısından Elif Şafak’ın Pinhan Romanının İncelenmesi”,Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 2/4. s.1211-1229
OCAK, Ahmet Yaşar(1992), “Osmanlı İmparatorluğunda Marjinal Sufilik: Kalenderiler”, Ankara. Türk Tarih Kurumu Yay.
ÖZCAN, Tarık (2000), “Romanda Sosyal Ortam”, F.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, , C. 10, s. 2-10.
ÖZDEMİR, Gülseren (2008), “Postmodern Bir Edebiyatın Postmodern Bir Eleştirisi”, Çukurova Üniversitesi Tükoloji Araştırmaları Merkezi, Çukurova Üniversitesi, http://turkoloji.cu.edu.tr (SGT: 25,05,2010)
ŞAFAK, Elif (2009), “Aşk”, İstanbul, Doğan Kitap.
WOLFART, Johannes C. (2000), “Postmodernism”, Guide to the Study of Religion, ed. Willi Braun- Russell T. McCutcheon, London-New York, s. 382-383.
YAZIR, Elmalılı Hamdi (1999), “Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meali”, İstanbul, Merve Yay.