Can Yücel’in şiirlerinde bir mizah unsuru olarak ironi

1950 yılında yayımladığı “Yazma” adlı şiir kitabıyla edebiyat dünyasına giren Can Yücel, 15-20 senelik bir arayış devresinin ardından özellikle 1965’ten sonra şiir kamuoyunun dikkatini çekmiştir. Şair, yüzey yapıda küfür, argo ve müstehcenliğin öne çıktığı şiirlerinde toplumcu bir bakış açısıyla olay ve olgulara yaklaşmaya çalışmıştır. Onun toplumsal duyarlılığının, eleştirel bakış açısının yansıma biçimlerinden birisi -yaşam algısının da etkisiyle- taşlama, yergidir. İroni de bu anlamda taşlamanın bir parçası olmakla birlikte, şairin “saçma” karşısında kendisini konumlandırmasına yarayan bir araçtır. Bu incelemede ironinin Can Yücel’in şiirlerinin yapısı içindeki önemi, örnekler üzerinden değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Irony In the poems of Can Yücel as a component of comic

AnaBritannica, Ana Yayıncılık A.Ş. ve Encyclopaedia Britannica Inc. ANDAÇ, Feridun (1988). “Gülümseten Öfkenin Şairi”, Cumhuriyet Kitap, S: 446, s.5-6. BEHLER, Ernst (2008). “Modern İroniden Postmodern İroniye”, Cogito, S:57, s.129-136 BÖLÜKBAŞI, Rıza Tevfik, (1984) Abdülhak Hâmid ve Mülâhazât-ı Felsefiyesi, (Haz: Abdullah Uçman), İstanbul: İ.Ü.Ede.Fak.Yayınları. CEBECİ, Oğuz (2008a). Komik Edebi Türler, İstanbul: İthaki Yayınevi. CEBECİ, Oğuz (2008b). “Tarihsel Bir Perspektif Üzerinden İroni Tür ve Tekniklerinin Gelişimi ve Bazı Uygulama Örnekleri”, Cogito, S: 57, s.87-104. CENGİZ, Metin (1988). “Can Yücel Şiirinin Özelliği: Şaşırtıcılık”, Cumhuriyet Kitap, S: 446, s.4-5. DEMİRALP, Oğuz (2008). “Alttan Dalma”, Cogito, S: 57, s.164-168. DİLÇİN, Cem, (1995). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara: TDK. DOĞAN, Mehmet H. (1985). “Can Yücel‟in Şiiri”, Hürriyet Gösteri, S: 56, s.142-144. ELLISON, David (2008). “Kierkegaard: Şiirsel Yaşantının Tutumluluğu Üzerine”, Cogito, S: 57, s.149-163. GUTWIRT, Marcel (1993). Laughing Matter, Ithaca-London: Cornell University Pres. JANKÉLÉVITCH, Vladimir (2008). “Kendisine Dönük İroni: Dokunup Geçme Sanatı”, Cogito, S: 57, s.137-142. KARATAY, Suat (1989). “Can Yücel ile Söyleşi”, Metis Çeviri, Yaz, s.11-19. KILIÇ, Savaş (2008). “İroni, İstihza, Alaysama”, Cogito, S: 57, s.143-148. KIERKEGAARD, Søren (2004). İroni Kavramı, İstanbul: İş Bankası Yayınları. SEZER, Sennur (1993). “Sekiz Kitap Tekmil-i Birden Can Yücel”, Cumhuriyet Kitap, S: 199, s.12-14. STAROBINSKI, Jean (2008). “İroni ve Melankoli”, Cogito, S: 57, s.105-128. UYAR, Tomris (1983). “Can Yücel ile Renk ve Ahenk Üzerine Bir Buluşma”, Milliyet Sanat, S: 65, s.20-21. YÜCEL, Can (1981a). “Bir Sanatçının Günlüğünden”, (Kon: Güneş Buharalı), Varlık, S: 886, s.11 YÜCEL, Can (1981b). “Yaşadığım Hayatın Değişmeleri Şiirimi Etkiledi” (Kon: Doğan Hızlan), Hürriyet Gösteri, S: 10, s.6-8. YÜCEL, Can (1981). Şiir Alayı, İstanbul: Yazko . YÜCEL, Can (2000). Gece Vardiyası, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2001). Ölüm ve Oğlum, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2004). Alavara, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2005). Gökyokuş/Kuzgunun Yavrusu, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2006). Maaile, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2006). Çok Bi Çocuk, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2007a). Mekanım Datça Olsun, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2007b). Rengâhenk, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2007c). Canfeda, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2008a). Ben ve Bizimkile, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2008b). Portreler, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2008c). Seke Seke, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2009a). Bir Siyasinin Şiirleri, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2009b). Güle Güle Seslerin Sessizliği, İstanbul: Doğan Kitap. YÜCEL, Can (2009c). Sevgi Duvarı, İstanbul: İş Bankası Yayınları.

___