İSLAMİ FİNANS VE KATILIM BANKACILIĞI: TÜRKİYE VE DÜNYADAKİ UYGULAMALARI

Müslüman ülkelerdeki faiz hassasiyetinden kaynaklı kurulan katılım bankacılığı ve bunun temeli olan İslami finans terimi Türkiye’de son 30 yılda kendisini göstermektedir. Bankacılığın temel ayağı olan faiz kavramı katılım bankacılığı ile kar-zarar ilişkisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Faizin haram olarak kabul edildiği katılım bankacılığının reel bankacılık sektörüne katkı yapmış olduğu toplanan atıl fonlar, net kar, aktif büyüklüğün artması, faizsiz finansman gibi ekonomiyi destekleyici unsurları ile sermayeler yatırıma dönüştürülerek piyasaya dâhil edilmiş ve atıl olmaktan kurtulmuştur. Çalışmada İslami finansın Türkiye ve Dünya’daki uygulamaları ele alınmış, katılım bankacılığının bankacılık sektörüne yapmış olduğu etki incelenmiştir. Bu etki özellikle son yıllarda faizli bankalar üzerinde artırıcı nitelikte olmuştur. Yabancı piyasanın artması ve Müslüman ülkelerle olan alış-verişin önem kazanmasıyla birlikte Mısır ve İngiltere olmak üzere buralarda ilk örneklerini vermiştir. Sorasında Hong Kong piyasasına da giriş yapmı, Körfez ülkeleri, Türkiye, Malezya gibi gelişmekte olan ülkelerde de varlığını devam ettirmiştir. Türkiye’deki uygulaması daha çok isim olarak kalmış, uygulama kısmında islami finanslara uygun şekilde oluşturulmamıştır. Faizli bankaların elde ettiği faiz ile katılım bankalarının elde attiği kar oranları hemen hemen aynıdır. Ayrıca bankaca verilen kredi faiz oranları da hemen hemen birbirine yakındır. Bu yüzden faizli bankacılık ile arasına set koyarak ilerlenmesi, katılım bankacılığının işlevselliğinin de sorgulanmasına izin verilmemesi anlamına gelmektedir.

ISLAMIC FINANCE AND PARTICIPATION BANKING: PRACTICES IN TURKEY AND THE WORLD

Participation banking, founded on interest sensitivity in Muslim countries, and the Islamic finance term which is the basis of this, is showing itself in Turkey in the last 30 years. The concept of interest which is the basic footing of banking is in conflict with participation banking and profit-loss relationship. Participation in which the interest rate is regarded as unlawful has been contributed to the real banking sector and the economy has been transformed into investing capital with economic support elements such as idle funds, net profit, increase in asset size and interest-free financing. The study dealth with Islamic finance practices in Turkey and the World, has examined the effects of which have made contributions to the banking sector. This effect has been increasing in recent years especially on interest-bearing banks. Along with the increase in the foreign market and the importance of exchange with Muslim countries, Egypt and England gave their first examples. The entry into the market in Hong Kong, Turkey, malayzia, the Gulf coyuntries has maintained its presence in emerging markets. The application has stayed in only application name in Turkey and the Islamic finance in teh application portion is not formed porperly. The interest eamed by interest-eaming banks and the profit- bearing interest eamed by participation banksa re almost the same. Moreover, the interest rates on the loans given to the banksa re almost close to each other. Therefore the progress made by setting it between interest banking and banking means that the fuctioning of participation bankıing is not allowed be questioned.

PDF

___

ALBARAKA, (2016), ‘Katılım Bankacılığı Sistemi, Çalışma Esasları ve Uygulaması’, https://www.albaraka.com.tr/pdf/Katilim_Bankaciligi_Sistemi_Nedir_.pdf erişim tarihi 01.10.2017
Altan, M. (2010), ‘Faizsiz Bankacılığın Temelleri’, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sy.16 s.125-140
Arslan, E. (2017), Katılım Bankacılığı ve Türkiye Ekonomisine Katkıları, Working Paper Series: Tartışma Metni, İTÜ Dış Ticaret Enstitüsü, İstanbul
Çürük, S. (2013), ‘İslami Finansın Türkiye'deki Gelişimi, Mevcut Sorunlar ve Çözüm Önerileri’, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
Ekinci, İ. (2005), ‘Din ve İktisadi Hayat’, İsmail Ekinci Resmi internet Sitesi Wordpress&Magazine Basic, Ankara
Ernst & Young Global Limited (EY), (2016), Dünya Katılım Bankacılığı Rekabet Raporu, Yeni Gelişmeler Yeni Fırsatlar,
Kalaycı, İ. (2013), ‘Katılım Bankacılığı: Mali Kesimde Nasıl Bir Seçenek?’, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 9, Sayı 19, 2013
Karakhöyük, M. (2013), ‘Din ve Ekonomi İlişkisi’, FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi), sayı:16, s. 193-220
Katılım Finans Dergisi, (2017), ‘İNFOGRAFİK: Katılım Bankalarının Başlıca Finansal Büyüklükleri’, http://katilimfinansdergisi.com.tr/infografik-katilim-bankalarinin-baslica- finansal-buyuklukleri/ erişim tarihi 05.10.2017
Özdemir, M. Arslan H. (2017), Türkiye’de İslami Finansın Dönüşümünün Ekonomi Politiği, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı ISBN: 978-975-2459-15-1, İstanbul
Pehlivan, P. (2016), ‘Türkiye’de Katılım Bankacılığı ve Bankacılık Sektöründeki Önemi’, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi Yıl: 16 / Sayı: 31
SERPAM, (2013), ‘İslami Finans: İslamî Finans Kavramı, Ürünler, Dünyada ve Türkiye’de Gelişimi ve Geleceği ‘, Araştırma Notları-1
Sümer, G. Onan, F. (2015), ‘Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süresi ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları’, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 17, Sayı 3
TCMB, (2017), Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, http://evds.tcmb.gov.tr/ erişim tarihi 10.10.2017
Ustaoğlu, D. (2014), ‘Türkiye’deki Katılım Bankacılığı Sektördeki Yeri ve Önemi ‘, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın
Yıldırım, İ. (2015), ‘Katılım Bankacılığı ve Faizsiz Finans Sertifika Programı’, Hitit Üniversitesi- Türkiye Katılım Bankalar Birliği