Dilek ÇELİKLER, Zeynep AKSAN, Nisa YENİKALAYCI

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN SIVILARDA MİKTAR KORUNUMUNA İLİŞKİN ALGILARININ BELİRLENMESİ

Bu araştırmanın amacı, ilkokulda öğrenim görmekte olan öğrencilerin somut işlemler döneminde olmalarından dolayı sıvılarda miktar korunumuna ilişkin algılarının nasıl olduğunun belirlenmesidir. Araştırma, 2017-2018 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Samsun ili Canik ilçesinde yer alan bir ilkokulun 1., 2., 3. ve 4. sınıflarda öğrenim gören toplam 113 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin sıvılarda miktar korunumuna ilişkin ön bilgilerinin belirlenmesi amacıyla geliştirilen üç etkinlik verilerin toplanması için kullanılmış olup bu etkinliklerin ardından uygulamalı olarak miktar korunumunun nasıl olduğu gösterilmiştir. Hazırlanan birinci etkinlik içerisinde aynı renkte (sarı) ve eşit miktarda sıvı bulunan en ve boyları farklı 4 erlen; ikinci etkinlik içerisinde farklı renklerde (mor, yeşil, turuncu, mavi) ve eşit miktarda sıvı bulunan balon, mezür, beher ve erlen; üçüncü etkinlik içerisinde ise aynı renkte (mavi) ve eşit miktarda sıvı bulunan 1 beher ve 1 mezür verilmiştir. Her 3 etkinlikte de öğrencilere hangi kaptaki sıvı miktarının en fazla olduğu sorulmuştur. Etkinlik kâğıtları üzerinden veriler toplandıktan sonra bütün sınıflarda uygulamalı olarak sıvıların aktarıldığı kabın şeklini aldığı ve miktarında bir değişme olmadığı, sıvının tekrar başlangıçtaki kaba aktarıldığında yine miktarının aynı olacağı uygulamalı olarak gösterilmiştir. Araştırma sonucunda, öğrencilerin her 3 etkinlik için de kaptaki sıvı seviyesi arttıkça içerisindeki sıvı miktarının da artacağını ifade ettikleri belirlenmiştir. Bu sonuç, ilkokul öğrencilerdeki sıvılarda miktar korunumuna ilişkin bilişsel basamağın henüz gelişmemiş olduğunu göstermektedir.

THE DETERMINATION ON THE ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS’ PERCEPTION RELATED TO THE AMOUNT CONSERVATION IN THE LIQUIDS

This research’s goal is to determine how the elementary schoolstudents’ perception that they receive their education in an elementaryschool is about the amount conservation in the liquids because they arein the concrete operation period. The research has been made with 113students in total who received their education at 1 st , 2 nd , 3 rd and 4 thgrades at an elementary school in Canik in Samsun in the autumn termof 2017-2018 education-training year. Three activities which weredeveloped in order to determine the pre-knowledge of students related tothe amount conservation in the liquids were used to gather the data, itwas shown how the amount conservation is in the practices after thoseactivities. 4 erlenmeyers at the different width and length that includethe same color (yellow) and equal-amount liquid for the 1. activity theflask, graudated cylinder, beaker and erlenmeyer in the different colors(purple, green, orange and blue) and with the equal-amount liquid for the2. activity; 1 beaker and 1 graudated cylinder in the same color (blue)and with the equal-amount liquid for the 3. activity were given. Thestudents were asked to answer the question about which pots’ liquidamount is the most one in all the activities. After the data was collectedthrough the worksheets, it was shown in the practices in all theclassrooms that the liquids gets the shape of pot that they are pouredand there is not any change in the amount, and when the liquid is pouredinto the 1. pot, the amount will be the same one also. As a result of theresearch, it was determined that the students stated for all the activities that the liquid amount will increase as the liquid level in the potincreases. This result shows that the cognitive step related to the amountconversation in the liquids has not developed in the elementary schoolstudents yet.

PDF

___

Acar, E. (2013). İlköğretim düzeyinde matematik yeterliliği için gerekli dört temel prensipten birisi "tersine çevirme prensibi" nedir? Neden önemlidir? Stratejileri nelerdir?. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(30), 65-87.
Acredolo, C., & Acredolo, L.P. (1979). Identity, compensation, and conservation. Child Development, 50(2), 524-535.
Aktaş-Arnas, Y. (2009). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi (Genişletilmiş 4. baskı). Adana: Nobel Kitabevi.
Aktaş-Arnas, Y. (2013). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi (2. baskı). Ankara: Vize Yayıncılık.
Arı, R. (2005). Gelişim ve öğrenme (Geliştirilmiş 2. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Çapri, B. (2004). 7-11 yaş grubu çocuklarda korunumun gelişimi. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı, Mersin.
Çavdar, O., Okumuş, S., & Doymuş, K. (2016). Fen eğitimi öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısıyla ilgili anlamalarının belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 69-93.
Çepni, S., Küçük, M., & Ayvacı, H.Ş. (2003). İlköğretim birinci kademedeki fen bilgisi programının uygulanması üzerine bir çalışma. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 131-145.
Çorapçıgil, A., Hayal, M.A., & Aydın, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öz yeterlilik inançlarına fenomenolojik bir bakış. Turkish Studies, 11(9), 209-226. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9442
Doğan, H., & Koçyiğit, S. (2015). Beş-on dört yaşlar arası çocuklarda temel korunum becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Katılımlı III. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi "Erken Müdahale", 11-13 Mayıs 2015, Hacettepe Üniversitesi Kültür Merkezi, Ankara.
Gürbüz, R., Erdem, E., & Gülburnu, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin matematik yeterliklerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(2), 255-272.
Haktanır, G. (1994). 7-10 Yaşlarındaki Çocuklarda Sayı, Madde, Uzunluk, Miktar, Ağırlık, Alan ve Hacim Korunumu İlkesinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kahramanoğlu, R., & Ay, Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının özel alan yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 285-301.
Karasar, N. (2004). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
MEB (2018a). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
MEB (2018b). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Ojose, B. (2008). Applying Piaget’s theory of cognitive development to mathematics instruction. The Mathematics Educator, 18(1), 26-30.
Korkmazlar, Ü. (2010). Okul öncesi dönemde öğrenme güçlüğü (8. Bölüm). İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları, (Ayla Oktay (Ed.)) (1. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Samuel, J., & Bryant, P. (1984). Conservation-Asking Only One Question in the Conservation Experiment. Journal of child Psychology and Psychiatry, 25, 315-318.
Tan-Şişman, G., & Aksu, M. (2012). Altıncı sınıf öğrencilerinin uzunluk, alan ve hacim ölçülerindeki performansları. Eğitim ve Bilim, 37(166), 141-154.
Ünişen, A., & Kaya, E. (2015). Fen bilimleri dersinin ilkokul üçüncü sınıf programına alınmasıyla ilgili öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 546-571.
Wadsworth, B.J. (2015). Piaget’nin duyuşsal ve bilişsel gelişim kuramı. (Z. Selçuk (Çev.Ed.), M. Kandemir, A. Kaşkaya, & M. Palancı, (Çev.)) Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Watanabe, N. (2017). Acquiring Piaget’s conservation concept of numbers, lengths and liquids as ordinary play. Journal of Educational and Developmental Psychology, 7(1), 210-217.
Yazıcıoğlu, B. (2009). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin korunum ile ilgili yaptığı etkinlikler. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Bolu.
Yıldız-Duban, N., & Gökçakan, N. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançları ve fen öğretimine yönelik tutumları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 267-280. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/cusosbil/issue/4389/60344
Yıldızlar, M., & Yazıcıoğlu, M. (2011). İlköğretim birinci sınıf öğretmenlerinin korunum ile ilgili yaptığı etkinlikler. e-Journal of New World Sciences Academy Education Sciences, 6(1), 268-282.