İLKÖĞRETİM 3. SINIF ÖĞRENCİLERİNE SOYUT VE ÇOK BOYUTLU KAVRAMLARIN KAZANDIRILMASI: BİR EYLEM ARAŞTIRMASI

Bu çalışma, ilköğretim Hayat bilgisi ve Değerler Eğitimi programında belirlenmiş olan 'zaman, disiplin, cumhuriyet, demokrasi, tasarruf, iletişim ve kültür' kavramlarını öğrencilere daha etkili kazandırmak ve kavram yanılgılarını gidermek amacıyla yapılmıştır. Yöntem olarak araştırmanın amacına en uygun desenlerden biri olan eylem araştırması kullanılmıştır. Eylem planı hazırlamadan önce sınıf öğretmeni ile görüşme yapılarak, öğrenci zihin haritaları kullanılarak ve öğretim programı incelenerek kavram öğretiminde karşılaşılan sorunlar tespit edilmiştir. Eylem planında, çalışma kapsamındaki yedi kavramı öğrencilere stratejilerinden yararlanılmıştır. Bu stratejiye dayalı olarak 18 öğrenme etkinliği uygulanmıştır. Etkinliklere ilişkin araştırmacı notları tutulmuştur. Eylem araştırması sürecinde kavramları öğrencilere kazandırmada yeterince etkili olmadığı belirlenen etkinlikler ek uygulamalarla desteklenmiştir. Çalışmanın katılımcı grubunu, İstanbul'un Ümraniye ilçesindeki bir ilköğretim okulunun 3. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme, zihin haritaları, dokümanlar ve araştırmacı günlüğü notları ile toplanmıştır. Öğrencilerin kendi oluşturdukları zihin haritalarından elde edilen veriler kelimeye dayalı olduğu için bu verilerin çözümlenmesinde temel analiz birimi olarak kelime seçilmiştir. Tespit edilen kelimeler kategorize edilmiş ve kullanılma sıklıkları tablolaştırılmıştır. Görüşme, etkinlik ve süreç sonu değerlendirmeye ilişkin veriler ise içerik analizi, betimsel analiz ve t-testi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, öğrenci grubunun gelişim özellikleri dikkate alınarak uygulanan kavram öğretim etkinliklerinin kavramları çok boyutlu olarak öğrencilere kazandırmada ve kavram yanılgılarını gidermede oldukça başarılı olduğu gözlenmiştir

TEACHING ABSTRACT AND MULTI-DIMENTIONAL CONCEPTS TO ELEMENTARY EDUCATION STUDENTS AT 3RD GRADE LEVEL: AN ACTION RESEARCH

This study was undertaken to help students acquire more effectively and overcome their misconceptions about the concepts of ‘time, discipline, democracy, economy, communication and culture’ which are included in the Life Study and Value Education Program at elementary education level. In accordance with the purposes of the study, action research design was selected as a method. Before an action plan was prepared, interview was concucted with the teacher, student mind maps were used, and the curriculum program was examined in order to identify the problems about concept teaching. In the action plan, 18 learning activities was planned and implemented as first and second presentations on the basis of micro content arrangement strategies. When some activities were somehow insuffecient in terms of helping students grasp the concepts under study, supplemantary activities were used to support them. The research participants were composed of 37 elementary education students at 3rd grade level. Research data were gathered by means of semi-structured interviews, student mind maps, documents, and the researcher’s diaries. Student mind maps were analyzed with the selection of words as a unit of analysis. Students’ responses were categorized and their frequencies were shown in tables. Interviews and learning activities completed by students were analyzed via content analysis, descriptive analysis and t-test. At the end of the study, it was found that the learning activities in the action plan were quite effective in terms of helping students both learn the concepts effectively with their dimensions and get rid of their misconceptions

PDF

___

ATA, B. (1999). İngiltere'de Piaget ve Bruner'in Görüşlerinin İlköğretimde Tarih Öğretimine Yansıması Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Ulusal Sınıf Öğretmenleri Sempozyumu.
BUZAN, T. (1996). The Mind Map Book. New York: Plume Boks. CEYHUN, İ. ve Karagölge, Z.(2004). Lise öğrencilerinde bazı kimyasal kavramların anlaşılma düzeylerinin tespiti. 6. Ulusal Fen Bilimleri Ve Matematik Eğitimi Kongresi. İstanbul.
ÇELİKÖZ, N. (1998). Kavram Öğrenme ve Öğretme İlkeleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (2), 69-76.
DAŞCAN, Ö. (2000). İlköğretim 6. ve 7. Sınıflarda Okutulan Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarının Öğrenci Başarısına Etkisi Konusunda Uzman, Denetçi, Yönetici ve Öğretmen Görüşleri Nelerdir. Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü. DRİVER, R. (1989). Students‟ Conceptions and the Learning of Science, International Journal of Science Education, 11, 481-490.
ESMERTAŞ, S. (2000). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi. KAPTAN, F. (1998). Fen Öğretiminde Kavram Haritası Yönteminin Kullanılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 95-99. KILIÇ, F. (2007). Mikro Düzeyde İçerik Düzenleme Stratejilerinin Kavramaların, Genellemelerin Öğrenilmesine Ve Bilişsel Esnekliğe Etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü KILIÇ, F. (2008). Kavramların Öğretiminde Kavram Analizi Yönteminin Akademik Başarıya ve Bilişsel Esnekliğe Etkisi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2),223-238.
KLAUSMEİER, H. J. (1992). Concept Learning and Concept Teaching. Educational Psychologist, (3), 267-286.
MALATYALI, E., & Yılmaz, K. (2010). Yapılandırmacı Öğrenme Sürecinde Kavramlar ve Önemi: Kavramların Pedagojik Açıdan İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 320-332.
MERRİLL, M.D. (1994). Instructional design theory. Englewood Cliffs, NJ: Educational Technology Publications, Inc. NOVAK, J. D. (1997). A Theory of Education, Newyork: Cornell University Press.
RİCHE, R. D. (2000). Strategies for Assisting Students Overcome Their Misconceptions in High School Physics, Memorial University of Newfoundland Education, 6390. SAFRAN, M. ve Şimşek, A.(2006). İlköğretim Öğrencilerinde Tarihsel Zaman Kavramının Gelişimi, Elementary Education Online, 5(2), 87-109. SALKİND, N. J., & Rasmussen, K. (2008). Encyclopedia of Educational Psychology. Thousands Oaks: Sage Publications.
SENEMOĞLU, N. (2004). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim (10. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
SEVEN, S.(2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler Ders Kitapları Hakkında Öğretmen ve ÖğrenciGörüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ÜLGEN, G. (2001). Kavram Geliştirme (3. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
YILDIRIM, İ. ( 2002). Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Bireyi Tanıma Teknikleri (1. Baskı).Ankara: Pegem Yayıncılık.
Ankara: Pegem Yayıncılık. YILDIRM, A. ve Şimşek, H.(2011). Sosyal bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitabevi.
YILMAZ, K., & Çolak, R. (2011). Kavramlara Genel Bir Bakış: Kavramların ve Kavram Haritalarının Pedagojik Açıdan Ġncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 185-204.