İLAHİYATÇI KİMLİĞİNİN İMKANI ÜZERİNE BİR DENEME: SOSYAL BENLİK SÜRECİNDE NESNELEŞEN İLAHİYATÇILIĞIN ANALİZİ

İnsanın dünyaya gelişiyle birlikte ben kimim? sorusu, sosyal çevresiyle zorunluluğun temelinde ise, insanın ontolojik olarak grup varlık ve hayatını idame ettirebilmesi için bir başkasına muhtaç olması yatmaktadır. Bu anlamdan hareketle çalışmada önce sosyal benlik kavramı daha sonra bir ilahiyatçı kimliğinin imkanının sosyo-psikolojik çerçevesi çıkartılmıştır. Sosyal benlik kavramı, öncelikle bir algı/lama/nın yansıması olup burada birey bir nesne olarak kendisini merkezileştirmektedir. Nitel paradigmaya dayalı nitel yaklaşımın mülakat tekniğiyle toplanan verilerin örneklem sahasını Akdeniz Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 1. 2. ve 3. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Elde edilen verilerin yorumlanmasında Cooley'in ayna benlik ve G. Mead'in ben (I) ve beni/bana (me) üzerinden geliştirdikleri teorileri kullanılmıştır. Bu çerçevede öğrencilerin ilahiyatçı kimdir? sorusuna yaptıkları yorumları, örneklik, formellik, içe-öze veya dışa dönüklük, idealleştirme, ulaşılmazlık gibi kavramsallaştırmalarla okunmuştur. Örneğin sosyal benlik algısında toplumsal cinsiyetin önemini vurgulama anlamında bu soruya kız öğrenciler, topluma örnek olmayı örnek olmaya layık olma bağlamında içe-öze dönen söylemlerle ilişkilendirirken erkek öğrenciler, örnekliği üstlenilen rolden hareketle toplum, gelenek gibi dışa dönen söylemlerle ilişkilendirmektedir.

AN ESSAY ON THE POSSIBILITY OF A THEOLOGICAL IDENTITY: AN ANALYSIS OF OBJECTIFIED THEOLOGICAL (IDENTITY) THROUGH THE PROCESS OF SOCIAL EGO

The question of "Who am I?" starts with one's entrance into the world of existence and the answers to this question must necessarily include milieu relations. This necessity stems from the facts that ontologically, human beings are social entities and that they need others to sustain their life. As a result of this context, the study first establishes the concept of social ego and then presents the socio-political framework of a possible theological identity. The concept of social ego is primarily a reflection of per/ception. At this point, an individual puts himself at the centre as an object of the society. The data of the article have been collected qualitatively through interviews. The sample was chosen from the 1st, 2nd and 3rd year students of the Theology Faculty of Akdeniz University, Antalya, TR. The results were interpreted by the theories developed by Cooley's "mirror ego" and G. Mead's "I" and "me". Within this framework, the students' replies to the question of "Who is a theologian?" have been read through the conceptualizations of exemplification, formality, introverted or outward-bound, idealization and unreachable. For instance, there were different replies to the question related to social ego perception emphasizing the importance of social gender. Female students replied it as worthy of being an exemplar, putting it into the context of an introversional rhetoric whereas male students, preferring to take it to an exemplary role model, have put it into the context of outwardly rhetorical discourses such as society and tradition.

PDF

___

Balcı, A., (20015). Sosyal Bilimlerde Araştırma, Ankara: Pegem Yayıncılık.
Bauman, Z. (2009), Sosyolojik Düşünmek. (Çev. A. Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Cerulo, K. E. (1997). "Identity Construction: New Issues, New Directions". Annual Reviews Sociology, 23, 385-409.
Cooley, C. H., (2009). Human Nature and the Social Order, Charles Scribner's Sons, New York.
Çelebi, N. (2004). Sosyoloji ve Metodoloji Yazıları (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Çiftçi, A. (2003) Nasıl Bir sosyal Bilim, Ankara: Kitabiyat Yayınları.
Demirulus, P., (2013). Dinsel Rol Gerilimi: Kadın Din Eğitimcilerinin Kadınla İlgili Din Algıları Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (İzmir-Van Örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
Dönmezer, S. (1999). Toplumbilim (12. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Erol, M., (2008). "Toplumsal Cinsiyetin Tutumlar Üzerindeki Etkisi", C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 32/2, s.199-219.
Fichter, J. (1996). Sosyoloji Nedir, (Çev. Nilgün Çelebi). Ankara: Attila Kitabevi.
Foucault, M. (2000). Özne ve iktidar, Çev. I. Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Giddens, A. (2005). Sosyal Teorinin Temel Problemleri: Sosyal Analizde Eylem, Yapı ve Çelişki. (Çev. Ümit Tatlıcan). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
Kapıkıran, L. A., (2004). "İdeal ve Gerçek Benlik Ölçeğinin Geçerliği ve Güvenirliği", Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(16), 18-25.
Kasapoğlu, M. A., (1994). "Aile ve kadın Araştırmaları İçin Yedi Temel Rol ve Statü". Araştırma. A.Ü.D.T.C.F Felsefe Bölümü Dergisi, Cilt: 15, 217-233.
Kızılçelik, S., Erjem, Y., (1996). Açıklamalı Sosyoloji Sözlüğü, İzmir: Saray Yayınları. Kongar, E. (2012). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği (16. Baskı) . İstanbul: Remzi Kitabevi.
Macit M., (2014). "Sosyal Medya "İmam Hatipli" Temsilleri: Kolektif Bir Kimlik Söylemindeki Sosyal-Bilişsel İzdüşümler", Türkiyat Araştırma Enstitüsü Dergisi, Sayı, 51, Erzurum: Rağbet Yayınları.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (çev: Osman Akınhay & Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Mead, G. H., (1934). Mind, Self and Society, Chicago: University of Chicago Press.
Miller, D. L. (1982). The Individual and the Social Self Unpublished Work of George Herbert Mead. London: The University of Chicago Press.
Özbolat, A., (2013). "İhlsözlük'te Dindar Gençliğin Özneleşmesi: İmam Hatipli, Ahlaklı ve Entelektüel", Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 3,6.
Poloma, M. M. (2007). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, (Çev. Hayriye Erbaş) Ankara: Eos Yay.
Sankır, H., (2010). "Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Anlamlandırılış Biçiminin "Kadın Sanatçı Kimliği"nin Oluşum Sürecine Etkileri" Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, Ankara. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/hasan_sankir_1_1010.pdf
Taş, K., (2011). Sosyal Bilim Paradigmaları Açısından Sosyolojik Metodoloji, İstanbul: Rağbet Yayınları.
Taylor, V., and N. E. Whittier (1992), "Collective identity in social movement communities: Lesbian feminist mobilization." In A. D. Morris and C. M. Mueller (eds.), Frontiers in Social Movement Theory (s. 104-130). New Haven, CT: Yale University Press.
Tiryakian, E. A. (2002). "Emile Durkehim", (Çev. Ceylan Tokluoğlu). Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi (haz. M. Tunçay & A. Uğur). Ankara: Ayraç Yayınları.
Wallace. R. A. & Wolf, A. (2012). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, (Çev. M. Rami Ayas & L. Elburuz). Ankara: Doğubatı Yayınları.
Walters, M.(2008). Modern Sosyoloji Kuramları. (Çev. Zafer Cirhinlioğlu ve diğ.). Zafer Cirhinlioğlu (Ed.). İstanbul: Gündoğan Yayınları. (1994).
Yavuzer, H., (2003). Eğitim ve Gelişim Özellikleriyle Okul Çağı Çocuğu. Remzi Kitabevi, 17-18 İstanbul.