İKİ DİLLİLİK OLGUSU VE ALMANYA’DAKİ TÜRKLERİN İKİ DİLLİ EĞİTİM SORUNU

Kaynağını dilbilim ve toplumbilimden alan iki dillilik kavramı, Türkiye'de 1960'lı yıllardan itibaren Avrupa ülkelerine göç eden Türk işçi çocuklarıyla gündeme gelmiştir ve hâlen güncelliğini korumaktadır. Bugün çok dilli ve çok kültürlü bir ortamda kendi vatandaşlarını üç dile hâkim olacak şekilde yetiştirmeyi planlayan ve önemli ölçüde bunu gerçekleştiren AB ülkelerinin bu girişimi karşısında Türkiye'ye, Türk işçi çocuklarının Türkiye ile kültürel bağlılıklarını devam ettirmek, güçlendirmek ve yasal boşlukları gidermek gibi son derece önemli görevler düşmektedir. Günümüzde Almanya'da yaşayan Türklerin en büyük dilsel sorunu, kendi dillerinde gerektiği gibi iletişim kuramamak ve dilsel becerilerde istenilen seviyeye ulaşamamaktır. Çalışmanın amacı, genel anlamda Almanya'da yaşayan Türklerin anadili eğitiminde yaşadıkları sorunları ortaya koymak ve bu sorunları iki dillilik bağlamında değerlendirmektir. Bu doğrultuda çalışmamızda iki dilliliğin tanımı, iki dilliliğin çeşitleri, iki dilliğin insan üzerindeki etkisi, iki dilli bireylere yönelik eğitim modelleri, Almanya'daki iki dilli eğitim sistemi üzerinde durulmuştur. Bu çalışmanın sonunda Almanya'daki iki dilli Türklerin dil konusunda Almanya'nın ulus-devlet politikasını hâlâ yürütmesi ve bu nedenle azınlık çocuklarının anadil öğrenme haklarına engellemelerde bulunması, Almanya'da yaşayan Türklerin Türkiye'de ve Almanya'da yaşadığı "öteki" olma durumu, iki dillilik konusunda yapılan çalışmaların kısıtlı kalması ve bu çalışmaların gerekli mercilere ulaşmaması, iki dilli bireylerin yetiştirilmesi konusunda gerekli kadronun yeterli olmayışı, Almanya'da verilen eğitimin genellikle submersiyon modeli ile yapıldığından iki dilli bireylerin akademik bir gelişme gösterememesi, çocuklara verilen din eğitiminin yetersiz kalması ve bireylerin Türkçelerinin gelişmesi amacıyla uygulamaya konan Yurt Dışındaki Türk Çocukları İçin Türkçe ve Türk Kültürü Öğretim Programındaki aksaklıklar

THE PHENOMENON OF BILINGUALISM AND THE PROBLEM OF BILINGUAL EDUCATION FOR TURKISH PEOPLE LIVING IN GERMANY

The concept of bilingualism which took its source from linguistics and sociolinguistics has come to the agenda in Turkey since the 1960s with the immigration of the children of Turkish workers to Europe. Turkey has great responsibility such as maintaining cultural bonds with the children of Turkish workers and Turkey, reinforcing and resolving the legal holes against USA which plans to educate its citizens with the acquisition of three languages and it has been realizing it to a great extent. Today the biggest language problem of Turkish people living in Germany is not being able to communicate as required and not reaching the desired level of linguistic skills. The aim of the study is to reveal the problems that Turkish people who live in Germany face in learning their native language and evaluate the problem in the context of bilingualism. In line with this consideration, the focused points are the definition of bilingualism, the types of bilingualism, the effects of bilingualism on people, the education models for bilinguals and bilingual education system in Germany. At the end of this study, the language problems that the bilingual Turkish people in Germany face have been stated as follows: Germany’s still maintaining its nation state policy and preventing the native language learning right of minority children, Turkish people’s being in the “other” position both in Germany and Turkey, the restricted number of studies conducted in bilingualism and these studies’ not reaching the related authorities, lack of staff to educate bilinguals, the bilingual individual’s not showing much academic progress due to having the education in Germany generally by submersion model, insufficiency of religious education for children and the breakdowns in the application of Turkish and Turkish Culture Teaching Programmes for Turkish Children Abroad

PDF

___

BAKER, C. (2001). The Development of Bilingualism, Foundations of Bilingual Education and Bilingualism. Clevedon, GBR: Multilingual Matters Ltd.
BAŞKAN, Ö. (1969). Yabancı Dil Öğretimi, İlkeler ve Çözümler, İstanbul.
BİALYSTOK, E. (2010). Global–Local And Trail-Making Tasks By Monolingual And Bilingual Children: Beyond Inhibition. Developmental Psychology 46 (1): 93-105.
CENGİZ, A.K. (2006). Dil-Kültür İlişkisi Açısından Hatay’da İki Dillilik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
ÇOBAN, A. (2003) Türk ve Alman Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Eğitimi ve Boyutları, Akademik Araştırmalar Dergisi, S. 17, S.77-90.
CUMMİNS, J. (1979). Linguistic Interdependence and the Educational Development of Bilingual Children. Review Of Educational Research, 49, 222-251.
CUMMİNS, J. (1981). The Role of Primary Language Development in Promoting Educational Success for Language Minority Students. (In) Schooling and Language Minority Students: A Theoretical Framework, Los Angeles: California State University, Evaluation, Dissemination, and Assessment Center.
CUMMİNS, J. (1991). Interdependence of First and Second Language Proficiency. (In) Language Processing in Bilingual Children (Ed. E. Bialystok), Cambridge: Cambridge University Press.
CUMMİNS, J. (2000). Putting Language Proficiency in its Place: Responding To Critiques of The Conversational/Academic Language Distinction. (In) English in Europe: The Acquisition of a Third Language, (Ed. J. Cenoz and U. Jessner), Clevedon: Multilingual Matters.
GÖZAYDIN, N. (2006) Almanya’da ve Güncel Alman Edebiyatında Türkler, Türk Dili, S. 651: 195-202.
GÜLEÇ, İ; İnce, B. (2013) I. Avrupalı Türkler Anadili Eğitimi Çalıştayı Sorunlar ve Çözüm Önerileri Bildiri Kitabı, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
KELAĞA Achmet, İ. (2005) Yunanistan’da (Batı Trakya’da) İkidilli Eğitim Veren Azınlık Okullarında Türkçe ve Yunanca Öğrenim Gören Öğrencilerin Okuduğunu Anlama ve Yazılı Anlatım Becerilerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
KÜÇÜK, S. (2006). Kültürlerarası Konumda İki Dilli Öğrenciler İçin Öğretmen Yetiştirme ve Erasmus Programı, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. VIII, S.1: 231- 251.
MACKEY, W. (1970). The Description of Bilingualism, Readings in The Sociology of Language, The Hague, Mouton.
MOLALİ, N. (2005), Romanya Türk Toplulukları Örneğinde İki Dillilik, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
REZZAGİL, M. (2010). 5-8 Yaş İki Dilli Çocukların Türkçe Artikülasyon Özelliklerinin Sesbilgisel (Fonolojik) Süreçler Açısından İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ROMAİN, S. (1995). Bilingualism, UK: Blackwell Publishers.
SOL Haber Merkezi (2010). Çokdillilik 7’den 70’e Yararlı. http://haber.sol.org.tr/bilimteknoloji/cokdillilik-7den-70e-yararli-haberi-35054, Son erişim: 17 Aralık 2013.
WEİNRİCH, U. (1968). Language in Contact, The Hague: Mouton.
YAĞMUR, K. (2013) Anadili Öğretimine Neden Sahip Çıkmalıyız?, http://www.anafilya.org/go.php?go=7d22080120108, Son erişim: 17 Aralık 2013.
YILDIZ, C. (2008). Almanya’da Ana Dili Olarak Türkçe Öğretimi ve Alman Okullarındaki Türk Çocuklarına Yönelik Eğitim Uygulamaları, http://www.dobam.eu/downloads/cytuerkcev2.pdf, Son Erişim: 22.12.2013.