GELENEKSEL EĞİTİMDE ALFABE, KIRAAT, YAZI VE İMLA TEDRİS USULÜ

Eğitim sürecimizdeki temel esaslardan biri iyi okuyan, okuduğunu tam ve doğru olarak anlayan bireyler yetiştirmektir. Aslında birey ilkokuma ve yazmanın sağlıklı bir şekilde edinilmesiyle birlikte düşünme, anlama, sıralama, sınıflama, eleştirme, analiz-sentez yapma ve değerlendirme gibi çeşitli yeteneklerini geliştirerek zihinsel yapılanmanın temelini oluşturmuş olur. İlkokuma ve yazma öğretimi, kavram olarak okuma ve yazma öğretiminden farklılık arz etmektedir. Dil edinim sürecinde ilkokuma ve yazma öğretimi dinleme ve konuşma becerisine göre belirli bir yöntem ve teknikle kazandırılmaktadır. Bu kazanımın hangi yöntem ve teknikler kullanılarak günümüze kadar geldiğinin ortaya konmuş olması, gelecek adına Türkçe eğitimini ve ilkokumayı kurgulamada eğitimcilere çok büyük ipuçları verecektir. Bu araştırmaya konu olan eser, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra harf devrine müteakip Millet Mekteplerinde ve Halk Dershanelerinde alfabe, okuma, yazı ve imla eğitimini gerçekleştirmek maksadıyla 1928 yılında Milli Talim ve Terbiye Heyeti tarafından "Alfabe, Kıraat, Yazı ve İmla Tedris Usulü" başlığı altında kaleme alınmıştır. Türkçe öğretimde ilkokuma öğretiminin tarihsel gelişimi ve hangi mahalde hangi yöntem kullanılarak öğretildiğinin tam olarak ortaya konulmamış olması bizi bu eser üzerinde çalışmaya yönlendirmiştir. Latin alfabesinin kabulünden sonra Türkçe ilkokuma ve yazma öğretimi hakkında incelenme yapıp verilerin yorumlanmasını amaçlayan bu araştırma için en uygun yöntemin nitel araştırma yöntemi olduğuna karar verilmiştir. Araştırma verileri Osmanlıca belge tarama, transkript etme, doküman çözümleme ve içerik analiz etme yoluyla elde edilmiştir

THE ALPHABET, READING, TEXT AND METHOD OF TEACHING SPELLING IN CONVENTIONAL EDUCATION

One of the basic principles in our education is to educate individuals who are well-read and who comprehend exactly what they read. In fact, the individual underpins the basis of mental organization by developing various skills such as thinking, understanding, sorting, classification, criticism, analysis-synthesis and evaluation with the acquisition of primary reading and writing in a healthy way. Primary reading and writing education differs from the concept of reading and writing teaching. In the process of language acquisition, primary reading and written instruction is acquired by a specific method and technique according to listening and speaking skills. The way in which this achievement has been asserted by using the methods and techniques will provide great clues to the educators in constructing the Turkish education of and primary education on behalf of the future. The work which is the subject of this research was written under the title of "The Alphabet, Reading, Text and Method of Teaching Spelling" by the National Board of Education and Discipline in 1928 with the aim of performing the alphabet, reading, writing and spelling education in National Schools and People Training Centers following foundation of the Republic and after the alphabet reform. The historical development of primary reading teaching in Turkish education and the fact that it has not been stated exactly in which place and in which method was used has led us to investigate on this work. After the adoption of the Latin alphabet, it was decided that the most appropriate method for this research, which aims to examine Turkish primary teaching and writing teaching and interpret the data, is qualitative research method. The research data were obtained through Ottoman document scanning, transcription, document analysis and content analysis

PDF

___

Akyol, H. (2013). Türkçe İlk Okuma ve Yazma Öğretimi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
Argunşah, M. (2015). Latin Alfabesine Niçin ve Nasıl Geçtik?, Yeni Ufuklar Dergisi, 27, 22-27.
Arslan, M. (2006). Ses Temelli Cümle Yöntemi ve Uygulanması, İlköğretim Eğitimci Dergisi, 4, 25- 31.
Binbaşıoğlu, C. (1999). İlkokuma ve Yazma Öğretiminin ve Alfabe Kitaplarının Tarihsel Gelişimi. Eğitim ve Bilim, 24(114).
Binbaşıoğlu, C. (1995). İlkokuma Yazma Öğretimiyle İlgili Ciddi Bir iddia Üzerine. Çağdaş Eğitim, 206. Ankara: Tekışık Matbaası.
Cemaloğlu, N. (2000). İlkokuma Yazma Öğretimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Çelenk, S. (1999) İlkokuma Yazma Öğretimi. Ankara: Artım Yayınları.
Ergin, O. (1939). Türkiye Maarif Tarihi. C. I. İstanbul: Osmanbey Matbaası.
Gelişli, Y. (2005). Türkiye’de İlköğretimin Gelişimi, Ankara: Sistem Ofset.
Gögüs, B. (1970). Anadili Olarak Türkçenin Öğretimine Tarihsel Bir Bakış. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 123-154.
Gray, W. (1975). Okuma ve Yazma Öğretimi. (Çev. Nejat Yüzbaşıoğulları), İstanbul: MEB Yayınları.
Güleryüz, H. (1991). Programlanmış İlkokuma Yazma Öğretimi Öğretmen El Kitabı, Ankara: Semih Eğitim Kültür Yayınları.
Güleryüz, H. (2000). Programlanmış İlkokuma Yazma Öğretimi Kuram ve Uygulamaları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Kavcar, C., Oğuzkan, F., ve Sever, S. (1995). Türkçe Öğretimi, Ankara: Engin Yayınevi.
Köksal, K. (1999). Okuma Yazmanın Öğretimi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Maarif Vekâleti. (1924). İlk Mekteplerin Müfredat Programı. İstanbul: Millî Matbaa.
Maarif Vekâleti. (1926). İlk Mekteplerin Müfredat Programı. İstanbul: Millî Matbaa.
MEB (2015). Türkçe Dersi 1- 8. Sınıflar Öğretim Programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
Sağırlı, M. (2006). Ses Temelli Cümle Yönteminin İlk Okuma-Yazma Öğretimi Süreç ve Etkinlikler Üzerindeki Başarısının Uygulama Öğretmenleri Tarafından Değerlendirilmesi, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara. 269-287.
Şahbaz, N. K. (2009). Tanzimat’tan Cumhuriyet’in İlk Yıllarına Kadar (1839-1928) Türkiye’de İlkokuma ve Yazma Öğretimi. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
Şahbaz, N. K. ve Bağcı, H. (2008). Halka Okuma Yazma Öğretmede İlk Önemli Kurum: Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye ve Yayınları. Ege Eğitim Dergisi, 9(1).
Şahbaz, N.K. ve Meran, T. (2016). “Tedrisat, Terbiye, Yeni Mekteb Dergilerindeki İlkokuma ve Yazma Öğretimi İle İlgili Makalelerin Değerlendirilmesi, Turkish Studies. 11(3), 2057-2080.
Tekışık, H. H. (2005). Yeni İlköğretim Programlarına Öğretmenlerin Hazırlanması, Eğitimde Yansımalar VIII: Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Kayseri, 11-15.
Tok, Ş. (2001). İlkokuma Yazma Öğretiminde Kullanılan Yöntemlerin Değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 26(26), 257-276.
Tok, Ş., Tok, T. N., ve Mazı, A. (2008). İlkokuma Yazma Öğretiminde Çözümleme ve Ses Temelli Cümle Yöntemlerinin Değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 14(1), 123-144.
Tosunoğlu, M. ve Melanlıoğlu, D. (2006). Türkçe Müfredat Programlarının Değerlendirilmesi, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 86-99.
Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı (1936). İstanbul: İlkokul Programı, Devlet Basım Evi.
Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı (1968). İlkokul Programı, İstanbul: MEB
Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı, (2006). İlköğretim Programı, İstanbul: MEB
Ünüvar, P., ve Çelik, K. (1999). İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı İlkokuma Yazma Öğretimi, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayını.
Yıldırım, M. C. (2006). Yeni İlköğretim Programının Değerlendirilmesi, Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara. 261-268.
Yıldız, C., Okur, A., Arı, G. ve Yılmaz, Y. (2006). Yeni İlköğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Yıldız, V. (2006). İlk Okuma Yazma ve Öğretimi, İlköğretim Eğitimci Dergisi, 4, 37.