Fenomenolojik açıdan bir türkü çözümlemesi: ‘Yüce Dağ Başında Yanar Bir Işık’

Masal, efsane, destan ve mit gibi sözlü kültüre ait anlatılar bir yandan milli bilince ait değişim ve oluşumları simgesel bir dille anlatırken diğer yandan evrensel anlamda insanın varoluşsal değerler dizgesine katkı sağlar. Türk insanının büyük acılar, ayrılıklar ve sevinçler karşısındaki duyarlılığını yerelden evrensele genişleyen bir perspektif içerisinde açımlanabilecek biçimde anlatan türküleri de -bir kültürel bellek öğesi olarak- bu anlatılara dahil etmek yerinde olacaktır. Genel olarak konu ve biçimsel özellikleri bakımından tasnif edilmiş; yalın bir anlatıya sahip olduğu söylenerek bildirişim düzeyinde okunmuş türküler, metinde yer alan çağrışımsal anlam zenginliği bakımından sistematik biçimde henüz irdelenmemiştir. Türküler üzerine fenomenolojik açıdan yapılacak metin çözümlemelerinin bu anlatılarda gizil kalmış çok boyutlu anlam tabakalarını ortaya çıkararak türkülerde varlık gösteren “özne” ve “nesne”nin korku, kaygı, umut, coşku gibi yaşantılarına ayna tutacağı; böylece “insan”ı anlamaya yardım edeceği düşüncesindeyiz.

An Assay on A Turkish folk music song from fenomenological perspective : 'Yüce Dağ başında yanar bir Işık'

Fairy tales, myths and legends, such as oral narratives of culture, on the one hand tells, by a symbolic language, changes and formations of national consciousness, other hand from universal mean contributes the string of existential values of people. Turkish folk songs bears great suffers, seperateness and happiness of Turkish society. They tells that from local dimensions to universal perspectives. So songs can be named as cultural memory element. Generally Turkish folk songs systematically have been studied comprehensively. They have not been classified to their topics and formal features and considered as simple texts. An assay on texts from fenomonoligical perspective may attribute to expose uncover layers of multi faceted meaning of folk narratives. Also that may reflects the fear, anxiety, hope, joy of subject and object that finds a life in songs. So we consider that will help to understand 'human'.

___

  • BACHELARD Gaston (2008). Mumun Alevi, Çev.: Ali Işık Ergüden, İstanbul: İthaki Yayınları.
  • BARTHES Roland (1997). Göstergebilimsel Serüven, Çev.: Mehmet Rifat ve Sema Rifat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • ÇORUHLU Yaşar (2002). Türk Mitolojisinin Anahatları, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • GADAMER vd. (2003). Hermeneutik Üzerine Yazılar, Çev.: Doğan Özlem, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
  • MEVLÂNÂ (2007). Mesnevi, Birinci Defter/3055, Çev.: Prof. Dr. Adnan Karaismailoğlu, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Prof. Dr. ÖGEL Bahaeddin (1995). Türk Mitolojisi, C:II, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
  • TOPRAK Metin (2003). Hermeneutik ve Edebiyat, İstanbul: Bulut Yayınları.