İ. Seçkin AYDIN, Hasan Özgür İNNALI, Muazzez BATAR, Huriye ÇAKIR

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YAZILI ANLATIM ÖZ YETERLİKLERİNE İLİŞKİN ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yazma, bireylerin günlük yaşamında en az kullandığı dil becerisi alanıdır. İnsanların farklı amaçlara bağlı olarak yazma becerisini kullanması ise kaçınılmaz bir gerçektir. Özellikle öğretmen yetiştiren kurumlarda dil becerilerinin etkili bir şekilde kullanılması ayrı bir önem taşır. Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının yazılı anlatım öz yeterliklerini değerlendirecek bir ölçme aracı geliştirmektir. Araştırmalara göre bir konuya yönelik öz yeterlik inanışlarıyla o konuya yönelik başarı arasında anlamlı bir ilişki vardır. Araştırmanın evrenini Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi öğretmen adayları, örneklemini ise aynı fakültedeki birinci ve sonuncu sınıfta öğrenim gören adaylar oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde tabakalı tesadüfi örneklem yöntemi kullanılarak adaylara ulaşılmıştır. 67 maddeden oluşan ölçek; 418 kadın, 113 erkek toplam 601 birinci ve son sınıf düzeyindeki öğretmen adayına uygulanmıştır. Araştırmada verilerin analizi için SPSS 17.0 programı kullanılmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde faktör analizi tekniklerinden temel bileşenler analizi kullanılmıştır. Faktör analizi sonucunda 54 maddeden oluşan ve toplam değişkenliğin %44.7'sini açıklayan üç faktör elde edilmiştir. Ölçeğin alt faktörlerde ve toplam puanda iç tutarlığa sahip olduğu saptanmıştır. Güvenirlik analizi; madde-toplam korelasyonu, alt ve üst %27'lik grupların farklarının ilişkisiz t-testi kullanılarak denenmesi, Spearman Brown iki yarı test korelasyonu ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı hesaplanması ile yapılmıştır. Ölçeğin geneli için alfa (?) .96 bulunmuştur. Yazılı Anlatım Öz Yeterlik Ölçeği (YAÖYÖ) olarak geliştirilen ölçeğin, öğretmen adaylarının öz yeterliklerini ölçmede kullanılabilecek, geçerli ve güvenilir bir araç olduğu belirlenmiştir.

THE STUDY OF IMPROVING SCALE ON THE PRESERVICE TEACHERS’ WRITTEN EXPRESSION SELF EFFICACY

Writing is the least used tongue skill area by person in daily life. People using the writing skill for different aims are an inevitable truth. Especially using tongue skills effectively in the institutions educating teachers caries an important role. The aim of this study is to improve a scale tool to assess self efficacy of preserves teachers’ writing expressions. According to the researches there is a meaningful relation between the believes of self efficacy towards the topic and the success towards the topic. The population of the study is the students of Dokuz Eylül University Buca Education Faculty and the sample of the study is the same faculty’s first and last classes. In choosing the sample, the stratified random choosing method was used. The scale which has 67 items was implemented to 418 women, 113 men, totally 601 first and last class students. For the analyses of the datas in the study, SPSS 17. 0. was used. To analyze the obtained data principal component analysis techniques were used. At the end the factor analysis 3 factors which have 54 items and explaining %44.7 of the total parameters were obtained. It was determined that the scale has internal consistency in the lower factors and the total scores. Reliability analysis was made by: item total correlation, testing the differences of up and down %27 groups’ by using t-test, Spearman Brown two half test correlation and Cronbach's alpha internal consistency coefficient calculation. For the general of the scale alpha (α) was found 96. The scale improved as the written expression self efficacy scale was determined that it is a reliable and valid tool for using to scale teachers’ self efficacy

PDF

___

AĞCA, H. (2001). Sözlü ve Yazılı Anlatımda Türkçenin Kullanımı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
AKBAYIR, S. (2010). Nasıl Yazabilirim? Ankara: Pegem Akademi.
AKKOYUNLU, B., ORHAN, F. ve UMAY, A. (2005). Bilgisayar Öğretmenleri İçin Bilgisayar Öğretmenliği Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirme Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 29, 1-8.
AKTAŞ, Ş. ve OSMAN, G. (2010). Yazılı ve Sözlü Anlatım. Ankara: Akçağ Yayınları.
ARSLAN, D. ve AYTAÇ, A. (2010). İlkokuma Yazma Öğretimi Dersine İlişkin Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. İlköğretim Online, 9 (3), 841-850.
BAĞCI, H. (2012). Ortaöğretim 9. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Alan Bilgisi Başarı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (4), 907-919.
BAĞCI, H. (2010). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatım Yeterlilik Düzeyleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 45–68.
BAĞCI, H. (2007) .Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatım Derslerine Yönelik Tutumları ile Yazma Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
BANDURA, A. vd. (2011). Impact of Family Efficacy Beliefs on Quality of Family Functioning and Satisfaction with Family Life. Applied Psychology: An International Review, 60 (3), 421–448.
BANDURA, A. (2009). Cultivate Self-Efficacy for Personal and Organizational Effectiveness. In E.A. Locke (Ed)., Handbook of Principles of Organization Behavior. (2nd Ed.), (s.179- 200). New York: Wiley.
BANDURA. A. (1986). Social Foundations f Thought and Action: A Social Cognitive Theory. New Jersey: Prentice Hall.
BANDURA, A. vd. (1980). Tests of the Generality of Self-Efficacy Theory. Cognitive Therapy and Research, 4 (1), 39-66.
BAY, D. N. ve ALİSİNANOĞLU, F. (2010). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Çalışmalarına İlişkin Yeterlilik Algıları Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (1), 111-123.
BİNYAZAR A. ve ÖZDEMİR E. (1969). Yazmak Sanatı Kompozisyon. İstanbul: Varlık Yayınevi.
BURDURLU, İ. Z. (1968). Uygulamalı Türkçe Kompozisyon. İzmir: Karınca Matbaacılık.
BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
CAPRARA, G. V. vd. (2005). Impact of Adolescents’ Filial Self-Efficacy on Quality of Family Functioning and Satisfaction. Journal of Research on Adolescence, 15 (1), 71–97.
CHAN, J. C. Y. ve LAM S-F. (2008). Effects of Competition on Students’ Self-Efficacy in Vicarious Learning. British Journal of Educational Psychology, 78, 95–108.
ÇAKIR, Ö. (2003). Yazma Öğretiminde Süreç Yaklaşımına Dayalı Programın Yazılı Anlatım Becerisini Geliştirmedeki Rolü (Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Dil Dergisi, 122, 31-51, Ankara.
ÇAMURCU, D. (2011). Yüksek Öğrenimine Yeni Başlayan Türkçe Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Yazma Becerilerinin İncelenmesi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 29, 503-518.
ÇELİK, M. E. (2012), İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerinin Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (1), 727-743.
DALY, J. A. ve MİLLER, M. D. (1975). The Empirical Development of an Instrument of Writing Apprehension. Research in the Teaching of English, 9, 242–249
DEMİRAY, K. (1959). Sözlü ve Yazılı Anlatım Kompozisyon Lise I, II, III ve Öğretmen Okulları İçin. Ankara: İnkılap Kitapevi.
DEMİRTAŞ, H., CÖMERT, M. ve ÖZER, N. (2011). Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim ve Bilim, 36 (159), 96-111.
DEMPSEY, M. S.; PytlikZillig, L. M.; Bruning, R. H. (2009). Helping preservice teachers learn to assess writing: Practice and feedback in a Web-based environment. Assessing Writing, 14 (1), 38–61.
DİNTHER, M., DOCHYB, F., SEGERSC, M. (2011). Factors Affecting Students’ Self-Efficacy in Higher Education. Educational Research Review, 6, 95–108.
EDİSKUN, H. ve DÜRDER, B. (1949). Uygulamalı Türkçe Öğretimi (Kendi Kendine Yetiştirme Metodu İle). İstanbul: Ahmet Sait Basımevi.
EMİR, S. (1968). Örneklerle Kompozisyon Yazma Sanatı. İstanbul: Çınar Matbaası.
ERKAN, H. (1976). Öğrenci Kompozisyonları. İstanbul: Çeltüt Matbaacılık.
FİDALGO, R., TORRANCE, M. ve GARCİA, J.N. (2008). The Long-Term Effects of StrategyFocussed Writing İnstruction for Grade Six Students. Contemporary Educational Psychology, 33, 672–693.
GARCİA, J. N. ve CASO, A.M. (2005). Comparison of the Effects on Writing Attitudes and Writing Self-Efficacy of Three Different Training Programs in Students with Learning Disabilities. International Journal of Educational Research, 43, 272–289.
GÖÇER, A. (2011). Öğrencilerin Yazılı Anlatım Çalışmalarının Türkçe Öğretmenlerince Değerlendirilmesi Üzerine. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (2), 71-97.
GÖÇER, A. (2010). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerinin Süreç Yaklaşımı ve Metinsellik Ölçütleri Ekseninde Değerlendirilmesi (Niğde Üniversitesi Örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (1), 271-290.
GÖÇER, A. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
GÖĞÜŞ, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
GRAHAM S, SCHWARTZ S.S. ve MACARTHUR CA. (1993). Knowledge of Writing and the Composing Process, Attitude Toward Writing, and Self-Efficacy for Students with and Without Learning Disabilities. Journal of Learning Disabilities. 26 (4), 237-249.
GRAHAM, S. (2006). Strategy Instruction and Teaching of Writing: A Meta-Analysis. In C. MacArthur, S. Graham, & J. Fitzgerlad (Eds.), Handbook of Writing Research (s. 187– 207). New York: Guilford Publications.
GRAHAM, S., HARRİS, K. R., MASON, L. (2005). Improving the Writing Performance, Knowledge, and Self-Efficacy of Struggling Young Writers: The Effects of Self-Regulated Strategy Development. Contemporary Educational Psychology, 30, 207–241.
İPŞİROĞLU Z., ADALI, O., DİREK N., OZİL Ş., SANAL G. (1991). Yazma Eylemi. Yazma Uğraşı (İçinde). Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları. İstanbul: Cem Yayınevi.
İŞERİ, K. ve ÜNAL, E. (2010). Yazma Eğilimi Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. Eğitim ve Bilim, 155, 104-117.
JONES, E. (2008). Predicting Performance in First-Semester College Basic Writers: Revisiting the Role of Self-Beliefs. Contemporary Educational Psychology, 33, 209–238.
KAPLAN, M. (1988). “İfade Vasıtalarının Değişmesi” Kültür ve Dil. İstanbul: Dergah.
KARAALİOĞLU, S. K. (1967). Sözlü-Yazılı Kompozisyon Konuşmak ve Yazmak Sanatı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
KARADAĞ, R., KAYABAŞI, B. (2011). Yazılı Anlatım Becerilerinin Geliştirilmesinde Okuma Metinleri Olarak Gazete Köşe Yazılarının Kullanılması, Turkish Studies - International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 6 (3), 989-1010.
KARAKAYA, İ. ve ÜLPER, H. (2011). Yazma Kaygısı Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Yazma Kaygısının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11 (2), 691-707.
KARATAY, H. (2011). 4+1 Planlı Yazma ve Değerlendirme Modelinin Öğretmen Adaylarının Yazılı Anlatım Tutumlarını ve Yazma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi. Turkish StudiesInternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6 (3), 1029-1047.
KAYIŞ, A. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (Ed. Şeref Kalaycı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
KEÇİK, İ. ve SUBAŞI, L. U. (2007). Türkçe Sözlü ve Yazılı anlatım (Editör: Canan İleri). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
MARTİNEZ, C. T., KOCK, N. ve CASS, J. (2011). Pain and Pleasure in Short Essay Writing: Factors Predicting University Students’ Writing Anxiety and Writing Self-Efficacy. Journal of Adolescent & Adult Literacy, 54 (5), 351-360.
MEB (2008). Öğretmenlik Yeterlikleri Öğretmenlik Mesleği Genel ve Özel Alan Yeterlikleri. Ankara: MEB Devlet Kitapları.
MEB (2006). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6, 7, 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yay.
MİLLS, N., PAJARES, F., HERRON, C. (2006). Self-efficacy of College Intermediate French Students: Relation to Achievement and Motivation. Language Learning, 57 (3), 417-442.
NİCOLAİDOU, I. (2012). Can Process Portfolios Affect Students’ Writing Self-Efficacy?. International Journal of Educational Research, 56, 10–22.
OĞUZ, A. (2009a). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz Yeterlik İnançlarının İncelenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 281-290.
OĞUZ, A. (2009b). Öğretmen Adaylarının Sözlü ve Yazılı Anlatım Becerilerine İlişkin Öz Yeterlik Algıları, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 18-42.
ORAL, G. (2008). Yine Yazıyoruz Okulda, İşyerinde, Evde Kullanılabilecek Yaratıcı Yazı Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
ÖMÜR, S. (2009). Dereceli Puanlama Anahtarıyla, Genel İzlenimle ve İkili Karşılaştırmalar Yöntemiyle Yapılan Değerlendirmelerin Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
ÖZBAY, M. (2011a). Türkiye Adalet Akademisi Hakim ve Savcı Adaylarının Yazma Becerileri. Türkiye Adalet Akademisi Başkanlığı. Ankara: Kalkan Ofset.
ÖZBAY, M. (2011b). KKTC Ortaokul Öğrencilerinin Okuma ve Yazma Becerileri. Ankara: Öncü Basımevi.
ÖZBAY, M. ve ZORBAZ, K. Z. (2011). Daly-Miller Yazma Kaygısı Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), 33-48.
ÖZBAY, M. ve ZORBAZ, K. Z. (2012). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yazma Tutukluğu Düzeyleri Üzerine Bir Değerlendirme. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), (5), 1-28.
ÖZBEK, Y. (1993). Yazılı Anlatım Yoluyla Eğitim. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi VIII Prof. Dr. Şara Sayın’a Armağan Sayısı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
ÖZDEMİR, E. (1969). Örnekli ve Uygulamalı Yazma Tekniği. Ankara: Güven Matbaası.
ÖZDEMİR, E. (1973). Dil ve Yazar. Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları.
ÖZDEMİR, E. (1981). Yazı ve Yazınsal Türler. Karacan Yayınları.
ÖZDEMİR, N. H. ve ERDEM, İ. (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazma Alışkanlıklarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 101-125.
ÖZÖN, M. N. (1960). Yazmak Sanatı ve Kompozisyona Giriş. İstanbul: Remzi Kitabevi.
PAJARES, F. (2007). Empirical Properties of a Scale to Assess Writing Self-Efficacy in School Contexts. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 39, 239-249.
PAR, A. H. (1962). Planlı Yazma Sanatı. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
PİAZZA, C. L. ve SİEBERT, C. F. (2008). Development and Validation of a Writing Dispositions Scale For Elementary And Middle School Students. The Journal Of Educational Research, 101 (5), 275-285.
ROSE, M. (1981). Questionnaire for Identifying Writer’s Block (QIWB). (Eric Reproduction Service No. ED236652).
SCHMİTZ, B. ve WİESE, B.S. (2006). New Perspectives for the Evaluation of Training Sessions in Self-Regulated Learning: Time-Series Analyses of Diary Data. Contemporary Educational Psychology, 31, 64–96
SEVER, S. (2011). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
TAVŞANCIL, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
TEMİZKAN, M. ve SALLABAŞ, M. E. (2009). Öğretmen Adaylarının Okuma ve Yazmaya Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. Kış, 27, 155- 176.
TİRYAKİ, E. N. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Yazma Kaygısının Çeşitli Değişkenler Açısından Belirlenmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi,1 (1), 14-21.
TUNCER, M. ve ÖZÜT, A. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eğitsel İnternet Kullanımına Yönelik Öz Yeterlik İnançları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7 (2), 1079-1091.
TÜFEKÇİOĞLU, B. (2010). Yazma Becerisinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Dil Dergisi, 149, 30-45.
USLAY, Y. (1989). Yazı Sanatı. İzmir: Namat A.Ş
ÜLPER H. ve UZUN L. (2009), Bilişsel Süreç Modeline Göre Hazırlanan Yazma Öğretimi İzlencesinin Öğrenci Başarısına Etkisi. İlköğretim-Online, 8(3), 651-665.
ÜLPER, H. ve BAĞCI, H. (2012). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Dönük Öz Yeterlik Algıları. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7 (2), 1115-1131.
VALENTINE, J. C., DUBOIS, D. L., COOPER, H. (2004). The Relation Between Self-Beliefs and Academic Achievement: A Meta-Analytic Review. Educational Psychologist, 39 (2), 111- 133.
WONG, B. Y. L. vd. (2008). The Comparative Efficacy of Two Approaches to Teaching Sixth Graders Opinion Essay Writing. Contemporary Educational Psychology, 33, 757–784.
WOODROW, L. (2011). College English Writing Affect: Self-efficacy and Anxiety. System, 39, 510-522.
YAMAN, H. (2010). Türk Öğrencilerinin Yazma Kaygısı: Ölçek Geliştirme ve Çeşitli Değişkenler Açısından Yordama Çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 2 (1), 267-289.
YILDIRIM, F. ve İLHAN, İ. Ö. (2010). Genel Öz Yeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 21 (4), 301-308.
YILMAN, M. (2010). Etkili Öğrenme Öğretme Sürecinde Öğretmenlerin Dili (Türkçe) Kullanma Becerileri, III. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı (Ed. İlyas Yazar), 1043-1046. İzmir.
YILMAZ, O. (2011). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerilerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Erzincan Örneği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 167-178.
ZIMMERMAN, B. J. ve BANDURA, A. (1994). Impact of Self-Regulatory Influences on Writing Course Attainment. American Educational Research Journal, 31, 845-862.7