DÜNYADAKİ İSLAMİ BANKACILIĞIN GELİŞİMİ İLE İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATINA ÜYE ÜLKELERİN MAKROEKONOMİK GÖSTERGELERİ; GRANGER NEDENSELLİK ANALİZİ

Dünyada son 50 yılda hızla gelişme gösteren İslami bankacılık sektörü özellikle İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ülkelerinde Faaliyet göstermektedir. İslam’ın ticaret hayatını kolaylaştıran yöntemleri 6. yy’dan beri kullanılmakta olup modern dünyada ekonomik ilişkilerin odağında faizsiz çalışan finans kuruluşları bu görevi icra etmektedir. Modern anlamda ilk İslami bankacılık faaliyetleri 1963 yılında Mısırda başlamış konvansiyonel bankalarla kıyasıya rekabet ederek 50 yıldır ortalama %20 büyüme göstermiş ve günümüzde 2 trilyon dolar seviyesine ulaşmıştır. Özü itibariyle risk paylaşımı, ortaklık esasına göre çalışan İslami bankacılık sektörü gerçek ticari işlemlere konu olmaktadır. Bundan dolayı İslami usulde çalışan bankaların yaptığı işlemlerin hacminin İİT ülkelerinde yatırım ve finansman faaliyetlerini, ihtisaslaşmayı ve ticaret hacmini arttırması beklenebilir. Bu bilgiler ışığında çalışmanın amacı; dünyada İslami bankacılık faaliyetlerinin artması sonucu İİT ülkelerinde Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYİH), Kişi Başı Milli Gelir (KBMG), İnsani Gelişmişlik Endeksi (İGE) ve İİT Teşkilat İçi Dış Ticaret Hacmi (İİTTİDTH) verileri arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmasıdır. Nedensellik testi sonucunda göre dünyada İslami bankacılık hacminin büyümesi İİT ülkelerinin GSYH’sini arttırıcı etki yaptığı anlaşılmaktadır. Aynı şekilde İİT ülkelerinin GSYH’sinin artışı dünyada İslami bankacılığın hacmini arttırmaktadır. İslami bankacılık hacminin artmasıyla İİT ülkelerinde İGE’nin arttığı anlaşılmaktadır. Ayrıca İslami bankacılığın hacminin artmasıyla İİT ülkelerinde KBMG arttığı ve İİT ülkelerinin teşkilat içi dış ticaret hacminin artmasının İslami bankacılığın hacminin artmasını sağladığı sonucuna varılmıştır.

DEVELOPMENT OF ISLAMIC BANKING IN THE WORLD AND MACROECONOMIC INDICATORS OF MEMBER COUNTRIES IN ORGANIZATION OF ISLAMIC COOPERATION; GRANGER CAUSALITY ANALYSIS

The Islamic banking sector which has developed rapidly in the last 50 years in the world is operating especially in the Organization of Islamic Cooperation (OIC) countries. Islamic trading methods have been used since the 6th century, and financial institutions that operate without interest in the economic relations in the modern world perform this task. In the modern sense, the first Islamic banking activities, which started in Egypt in 1963, compete with conventional banks in a striking way and have grown by an average of 20% over the last 50 years and now reach $ 2 trillion. The Islamic banking sector, which operates by risk sharing, partnership principle, is subject to real commercial transactions. Therefore, it is anticipated that the volume of the transactions carried out by banks operating in Islamic manner can increase investment and financing activities, specialization and trading volume in the OIC countries. The purpose of working in this light of information; The result of the increase in Islamic banking activities in the world is to investigate the causality relationship between GDP per capita GDP, Per Capita National Income (PCI), Human Development Index (HDI) and OIC Internal Trade Volume (OICOFTV) data. As a result of the causality test, it is understood that the development of the Islamic banking volume in the world has increased the GDP of the OIC countries. Likewise, the increase in the GDP of OIC countries increases the volume of Islamic banking in the world. It is understood that HDI has increased in OIC countries with the increase of Islamic banking volume. Moreover, the increase in the volume of Islamic banking led to the increase in the PCI countries in the OIC countries and the increase in the intra-organizational foreign trade volume of the OIC countries provided an increase in the volume of Islamic banking.

PDF

___

Abdulrahman, Y. (2015). İslam’da Bankacılık ve Finansman, İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi Yayınevi, Çeviri: Salih Tuğ ve Abdullah Tuğ. İstanbul.
Aktepe, İ.E. (2012). İslam Hukuku Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık, Hayat Yayınevi, İstanbul
Alharbi, A. (2015). Development of the Islamic Banking System. Journal of Islamic Banking and Finance, 3(1), 12-25.
Altıntaş, N., & Çalışkan, M. (2017). Türkiye’de İslami Bankacılık Özelinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. In ICPESS (International Congress on Politic, Economic and Social Studies) (No. 3).
Bağdigen, Muhlis ve Beşer, Berna (2009), “Ekonomik Büyüme İle Kamu Harcamaları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Wagner Tezi Kapsamında Bir Analizi: Türkiye Örneği”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 9, ss. 1–17.
Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı (2016). İnsani Gelişme Endeksi (HDI). http://hdr.undp.org/en/content/human-development-index-hdi. Erişim: 27.01.2017
Birleşmiş Milletler Geliştirme Programı, İnsani http://hdr.undp.org/en/data. (Erişim:26.01.2018) Gelişme Verileri (1990-2015),
Dirican, C.(2016). Katılım Bankacılığının Gelişiminde Nakit Yönetimi Hizmetlerinin Etkileri ve Anket Çalışması ile Banka Çalışan Algısının Analizi, Maliye Finans Yazıları Dergisi. Sayı 105, ss: 223-242
Erdoğan, M.(2017). Türkiye, faizsiz finansta yerini sağlamlaştırıyor, Katılım Finans Dergisi, (http://katilimfinansdergisi.com.tr/turkiye-faizsiz-finansta-yerini-saglamlastiriyor). Erişim: 229.01.2018
Erdogan, S. (1997). 1980 Sonrası Türkiye Milli Gelirindeki Değimeler, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 1. Sayı 2, ss: 262-280)
Furqani, H., & Mulyany, R. (2009). İslami bankacılık ve ekonomik büyüme: Malezya'dan elde edilen ampirik kanıt. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Dergisi , 30 (2).
Granger C.W.J. (1969),“Investigating Causal Relation by Econometric Models and Cross- Spectral Methods”, Econometrica, Vol:37, pp.424-438.
Granger CW.J. (1988); “Causality, Cointegration and Control”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol:12, pp.551-559.
Granger, C.W.J. and P. Newbold (1974), “Spurious Regressions In Economics”, Journal of Econometrics, Vol:2, No:2, pp.111-120.
Güngör, S., Çakar, R. ve Karakaş, G.(2017). Geleneksel Ve Katılım Bankaları’nın Toplam Kredi Hacimleriyle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği, 4 th International Islamic Economics and Finance Congress 15-16 July 2017, Istanbul, Turkey. Ss: 38
JOBARTEH, M., & ERGEC, E. H. (2017). Islamıc Fınance Development And Economıc Growth: Empırıcal Evıdence From Turkey. Turkish Journal of Islamic Economics, 4(1), 31-47.
Kalim, R., Mushtaq, A., & Arshed, N. (2016) Islamic Banking and Economic Growth: Case of Pakistan. Islamic Banking and Finance Review,3 (1), 14-28, 1437H
Karagöl, E., Erbaykal, E., & Ertuğrul, H. M. (2011). Türkiye'de ekonomik büyüme ile elektrik tüketimi ilişkisi: sınır testi yaklaşımı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
Najaf, K., Najaf, R. (2016). Growth of Islamic Banking in Pakistan. Arabian J Bus Manag Review 6:231.
Nakiboğlu, A., & Levent, M. (2017). Küreselleşmenin Ekonomik Boyutu ve Yoksulluk: Afrika Örneği. Electronic Turkish Studies, 12(31).
Nakiboğlu, A., & Levent, M. (2018). İslami Finans ve Katılım Bankacılığı: Türkiye ve Dünyadaki Uygulamaları, Electronic Turkish Studies, 13(7).
Saleem, S. (2007). Role of Islamic Banks in Economic Development, MPRA Paper No. 6449. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=989055
Sugözü, İ. H., Erdoğan, S., & Ulaşan, E. (2017). The Impacts of Interest Expendıture on Income Dıstrıbutıon and An Applıcatıon on The Factors Dıstortıng Income Istrıbutıon: An Empırıcal Analysıs For Turkey. Electronic Turkish Studies, 12(12).
TC Kalkınma Bakanlığı, (2011). Türkiyenin İnsani Gelişmişme Endeksi ve Sıralamasının Analizi, Sosyal Sektör ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Raporu.
TKBB (2017). Katılım Bankaları 2016 Raporu, Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayını.
Tunç, H. (2017). Katılım Bankacılığı Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulamsı, Nesil Yayıncılık, İstanbul.
Tüylüoğlu, Ş. ve Karalı, B. (2006). İnsani Kalkinma Endeksi ve Türkiye İçin Değerlendirilmesi, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. Ss: 53-88
World Bank Group, (2016). World Bank – IMF – Federal Reserve System Seminar for Senior Bank Supervisors from Emerging Economies Washington DC USA. (http://pubdocs.worldbank.org/en/544061477065122783/10-Islamic-Bannking.pdf). Erişim: 21.01.2018
World Bank Grup Finance Markets Global İslamic Finance Development Center (2017), Islamic Finance Bulletinn, Issue 20, December 2017