Doğu Türkistan Kırgız Türkçesinde yer alan Türkçe ve Moğolca ortak Kelimeler üzerine -I-

Tarihte Türk ve Moğol boyları arasındaki karışmalar ve karşılıklı ilişkiler, bu iki milletin dillerinde de karışmaya ve kaynaşmaya sebep olmuştur. Altay dil ailesine mensup bu diller arasında müşterek söz varlığı yanında morfolojik açıdan da benzerliklerin bulunması araştırmacıların dikkatini çekmiş, böylelikle Türkçe ve Moğolca arasındaki ilişkiler son yıllarda sıkça incelenmeye başlanmıştır. Doğu Türkistan Kırgız Türkçesinde yer alan Türkçe ve Moğolca ortak kelimelerin leksik ve gramatikal açıdan incelendiği bu çalışmada, Kırgızlar ve Moğollar arasındaki ilişkiler, iki dil arasındaki söz varlığı ve bazı fonetik değişmeler ele alınmıştır.

Common Turkish and Mongolian words in East Turkistan Kirgiz Turkish -I-

The works of Chagatai Turkish not only contains all features turning out Chagatai The integration of Turkish and Mongolian clans in history and the relationship between them caused the mixing and fusion of their languages. Belonging to the Altay group, both languages have common words and similarity with reference to the morphology. This fact draws the researchers‟ attention and leads to the frequent analysis of the relationship between Turkish and Mongolian languages recently. This study scrutinises common Turkish and Mongolian words that are used in East Turkistan Kirgiz Turkish lexically and grammatically. Furthermore, it deals with the relationship between Kirgiz and Mongolian nations, the existence of common words between two languages and some fonetical changes.

PDF

___

ABDULLAYEV Elövset Zakiroğlu, “Azerbaycan-Moğol Dil İlişkileri”, TDAY-Belleten 1987, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara, 1992, s. 1.
AHSIKENDİ Seyfettin, İzleçeniya iz “Macmu‟atü‟t Tavarih” perev. Vved.ikomm., V.A. Romadika-Materialı fonda rukopisey Ins. Lit. İ İskusstva NAN RK, inv, Nu: 5254.
ASANALIOĞLU C., “Kıtay İzildöölöründögü Kırgız Tarıhı”, Kırgız Bilim Akademisi Arşivi, M 2, 1005.
ÇENGEL Hülya Kasapoğlu, Kırgız Türkçesi Grameri Ses ve Şekil Bilgisi, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005.
GÜL Bülent, “Moğol Atasözleri”, Türkbilig-Türkoloji Araştırmaları, Hacettepe Üniversitesi Yay., Ankara, 2003.
GÜLENSOY Tuncer, “Moğolların Gizli Tarihi ve Altan Topçi‟nin Türk Dili ve Kültür Tarihi Açısından Değerlendirilmesi”, TDAY - Belleten 1986, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara, 1988, s. 26.
KARAAĞAÇ Günay, Moğolca Türkçe Sözlük (Ferdinand, D. Lesssing, Mongolian-English Dictionary, Bloomington, 1995‟in çevirisi) Cilt I-II, TDK, Ankara, 2003.
LİGETİ L., “Kırgız Kavim İsminin Menşei”, Türkiyat Mecmuası, C. 1, İstanbul, 1925, s. 235-236
MALOV S. E., Pamyatniki Drevnetyurskoy Pismennosti, Moskva-Leningrad 1951, s. 417.
MORGAN David, The Mongols, Blackwell Puplishing, 1990.
ÖNER Mustafa, Bugünkü Kıpçak Türkçesi, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara, 1998.
PETROV K. İ., “K Etnologii Termina „Kırgız‟”, SE, No: 2, Moskva 1964, s. 81, 94.
POPPE Nicholas, Moğol Yazı Dilinin Grameri, (Çev.: Günay Karaağaç), Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 1992.
TEMİR Ahmet, “Moğolca ile Türkçe İlişkileri”, TDAY-Belleten 1989, Türk Dil Kurumu Yay., Ankara, 1994, s. 295.
TUNA Osman Nedim, “Osmanlıcada Moğolca Ödünçleme Kelimeler”, Türkiyat Mecmuası, Cilt 17, İstanbul, 1972, s. 209.
UZUN Gülsine, Doğu Türkistan Kırgızlarından Derlenmiş Metinler (Gramer-Metin-Indeks), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2006.
YUDAHİN K.K., Kırgız Sözlüğü, (Çev.: Abdullah Taymas), C. I-II, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1988.
ZHENHUA Muhammed Hu, Keerkezıyu Jianzhı (Kırgızcaya Giriş), Millet Yayınevi, Pekin, 1986.