ÇOCUK YAZINININ FANTASTİK DÜNYASI: MASALLAR

Masal kavramına geçmeden önce, çalışmanın "Giriş" ve "Çocuk Yazını" başlıklı bölümlerinde genel olarak çocuk yazını kavramı açımlanarak çocuk ve yazın kavramlarının ilişkisi irdelenmiş, çocuk yazını ile yazın eğitimi konusu üzerinde durulmuştur. Bu bölümde ayrıca çocuk yazını kavramına ilişkin bir tanımlama da yapılmıştır. Daha sonra "Türkiye'de Çocuk Yazınının Gelişimi" başlığı altında Türk çocuk yazınının gelişimi kısaca Tanzimat döneminden günümüze uzanan bir zaman doğrultusunda kısaca değinilmeye çalışılmıştır. Bu genel bakıştan sonra çocuk yazını bağlamında masal türünün yeri irdelenmiş, çocuk ile yazın, çocuk ve yazın eğitimi ilişkileri açısından masallar irdelenmeye çalışılmış ve masal türünün eğitsel özellikleri incelenmiştir. Çalışmanın ana konusu olan masallar bu çalışmada "Çocuk Yazını Türü Olarak Masallar" başlığı altında çocuk ve gençlik yazınbilimi açısından masal türünün diğer çocuk yazını türleri arasındaki sınıflamasına değinilmiş ve "çocuğa görelik" kavramından yola çıkılarak "Masalların Özellikleri" ana başlığı altında dil, anlatım, yapı ve içerik unsurları irdelenmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede "Masallar Anonimdir" başlığı altında masalların çıkış kaynağı irdelenmiş, ağızdan ağza dolaşarak oluşan halk yazın geleneği üzerinde durulmuştur. "Masallar Fantastiktir" başlığı altında ise masalların olağanüstülük unsurları içeren yapıları irdelenmiş, masallarda yer alan olağanüstü kahraman, figür veya diğer unsurlara örnekler verilmiştir. "Masallar Didaktiktir" adlı bölümde masalların eğitsel yönleri ele alınmış, genel geçer evrensel insancıl değerler ile toplum tarafından benimsenmeyen olumsuz davranış biçimleri ya da karakter özelliklerinin masallarda nasıl "iyi-kötü", "dost-düşman" gibi karşıt gruplar halinde metinleştirildiklerine değinilmiştir. Eğitsellik ve özellikle yazın eğitimi açısından ele alınan bölümde masallar, sahip oldukları fantastik kurguları açısından belli başlı özelliklerinin açımlanarak değerlendirilmiş, çeşitli masal metinlerinden alıntılanan örnekler aracılığıyla fantastik unsurları irdelenmeye çalışılmıştır. "Masallarda Kalıp Tiplemeler" bölümüyle, karşımıza çıkan belli başlı masal kalıp tipleri ele alınmıştır. "Masallarda Dünya ve İnsanlık İmgeleri" başlığı altında ise masal metinlerinde dile getirilen yaşadığımız dünyaya ve insanlığa ilişkin imgelerin nasıl metinleştirildiği sorgulanmıştır. Masal kurgularının neredeyse tamamında yer alan iyikötü, dost düşman gibi karşıt ikili grupların neden ve nasıl kurgulandıkları konusuna değinilmiştir. "Masal Türleri" bölümünde halk masalları ve yazınsal masallar olarak anılan genel iki ana masal türüne değinilmiştir. "Masallarda Anlatım Özellikleri" başlığı altında anlatım özelliklerinin neler olduğu sıralanarak açımlaması yapılmaya çalışılmıştır. Yazınbilim, tarih, kültürbilim, sosyoloji gibi çeşitli disiplinlerin araştırma ve inceleme konusu olarak masallar konusuna değinilerek masalların ait oldukları kültüre ilişkin içerdikleri verilerin taşıdığı önem ve işlev üzerinde durulmuştur. "Masallar ve Çocuk" başlıklı paragraf çocuk ile masal ilişkisine, iki yaşından itibaren işitselgörsel olarak alılmamaya başladığı bu düşler ülkesi ile tanışması, çocuğun düşsel, zihinsel özellikleri açısından ne işleve sahip olduğu, masalların neden önemli olduğu konusunu irdelemektedir. Son olarak da "Grimm Masalları" başlığı ile ülkemizde en çok alımlanan çocuk kitaplarının ya da çocuk yazını türlerinin başında gelen Grimm Masalları konusu ele alınmıştır. Bu anlamda en çok Alman Grimm Masalları örneklerine değinilmiş, Grimm Kardeşlerin masal derlemeleri hakkında bilgi aktarılmış ayrıca Türkiye'de ilk çevirilerinden günümüze dek en çok çevrilen Alman Yazını ürünleri açısından da ele alınarak çeviri ve baskı sayılarına ilişkin bir takım sayısal veriler de sunulmuştur

THE FANTASTIC WORLD OF CHILD LITERATURE: TALES

Before moving on to the concept of tale, the concept of child literature was explored, the relation between the concept of child and literature was assessed in a general way and the subjects of child literature and literature teaching were evaluated in the “Introduction” and “Child Literature” chapters of the study. In the follow-up, the development of Turkish child literature, stretching from the Reforms Period till present day, was briefly conveyed under the title “Development of Child Literature in Turkey”. Following this general view of the issue, the position of the tale genre was assessed in terms of child literature, the tales were evaluated with regard to the concepts of child and literature, child and literature teaching and the educational traits of the tale genre were observed. Tales, the main subject of the study, are generally an old and rooted genre of the tradition of oral literature, simultaneously the most fundamental and comprehensive branch of child literature. This study assesses the tales in terms of child literature under the title of “Tales as a Genre of Child Literature”, while referring to the classification of tale genre among other genres of child literature and discussing the language, narration, structure and content elements of the tales under the main title “Characteristics of Tales” setting out from the concept of “child-orientation”. In this framework, the origins of tales were investigated under the title “Tales are Anonymous” and the tradition of folk literature, established by oral dissemination, was evaluated. Under the title “Tales are Fantastic”, the properties of tales presenting supernatural events were assessed, providing samples from supernatural characters, figures and other elements. Under the title “Tales are Didactic”, the educative properties of tales were discussed, referring to the manner the tales “textualize” de facto, universal humane values, negative behaviors or attributes of characters repudiated by the society as opposing parties like “good-bad” or “friend-foe”. This chapter, which attempts to expound and evaluate certain characteristics, fantastic and supernatural elements were discussed using samples attained from several tales. Under the title “Template Figures in Tales”, the most common template figures of tales were assessed. The chapter “Types of Tale” refers, in general, to two main types of tales referred to as folk tales and literal tales. The title “Properties of Narration in Tales” attempts to arrange and denote the properties of narration in tales. The paragraph titled “Importance of Tales” refers to tales as the subject of research and investigation for various disciplines such as poetics, history, culture and sociology, assessing the function and significance of tales in terms of data comprised in tales within the culture of origin. The paragraph titled “Tales and Children” discusses the relation between the child and tales, the introduction of this utopia depicted to the child in oral-visual ways as of the age of two as well as assessing the importance and function of tales in terms of the child’s imaginative and mental characteristics. Finally, the title “Grimm Tales” discusses the issue of Grimm Tales, the most commonly adapted, the leading example of child books or child literature in Turkey. In this context, the German Grimm Tales constitute the most widely utilized samples, while information regarding tale compilations of Grimm Brothers as well as data about the first translations into Turkish along with quantitative statistics of the number of translations and publications with regard to the most commonly translated German Literature products into Turkish language have been provided

___

  • BRÜDER GRĠMM (2008). “Kinder- und Hausmärchen” Fischer Yayınevi, Frankfurt a.Main.
  • CĠRAVOĞLU, Öner. (1999). “Çocuk Edebiyatı”. Esin Yayınları.
  • ÇOCUK EDEBĠYATĠ, Anadolu Üniversitesi Yayınları. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Ders Kitapları. Türk Dili II. EskiĢehir: 1987.
  • DEVELĠOĞLU, Ferit (1996). “Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat”. Ankara: Aydın Kitabevi.
  • EWERS, Hans-Heino (1997/3). “Grenzverwischungen und Grenzüberschreitungen”. Die Kinderund Jugendliteratur auf dem Weg zu einer neuen Identität; JuLit 3/1997
  • GÖKġEN, Enver Naci (1980). “Örnekleriyle Çocuk Edebiyatımız”. Ġstanbul.
  • GÖNEN M. (2005). “Çocuk Edebiyatı Dersi”, Yayınlanmamış Ders Notları, Hacettepe Üniversitesi, Çocuk GeliĢimi ve Eğitimi Bölümü, Ankara
  • GÜRSES, Sedat (2006). (Danısman Doç. Dr. Gülperi SERT)“1945‟ten Günümüze KadarAlman Edebiyatından Türkçe‟ye Yapılan Çeviriler ve Çeviribilim ÇalıĢmaları”: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mütercimlik Tercümanlık Anabilim Dalı Almanca Mütercimlik Tercümanlık Programı Yüksek Lisans Tezi, Ġzmir.
  • NODELMAN, P. (1996) “The Pleasure of Children‟s Literature” Longman Publ. USA s. 193-269,
  • OĞUZKAN, Ferhan (1987). “Çocuk Edebiyatı”. 4. Basım Emel Matbaacılık, Ankara.
  • RÖLLEKE, Heinz (2008). “Brüder Grimm, „Kinder-und Hausmärchen‟: Brüder Grimm, Fischer Verlag Frankfurt a. Main.ġĠMġEK, Tabettin (2002). Çocuk Edebiyatı, Rengârenk Yayınları. Ankara.
  • ŞİRİN, Mustafa Nuri (1998). “99 Soruda Çocuk Edebiyatı”, Çocuk Vakfı Yayınları.
  • TÜRKÇE SÖZLÜK. (1998). Ankara: TDK Yayınları.
  • UZMEN, Selay (DanıĢman: Prof.Dr. M. ARI)(1993). “1970-1993 Yılları Arasında BasılmıĢ Türkçe ve Ġngilizce Resimli Hikâye Kitaplarının Konu Yönünden Ġncelenmesi”, Çocuk Sağlığı ve Eğitimi Programı, Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • YALÇIN, Alemdar ve AytaĢ, G. (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • YALDİZ, Hatice Tuğba (DanıĢman: Yrd. Doç.Dr. Seyit EMĠROĞLU) (2006) “Masalların ÇocukEğitimi Açısından Ġncelenmesi (Sarayönü Örneği)” Yüksek Lisans Tezi: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ġlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, Konya.
  • http://www.masaldiyari.net/, 01.12.2011
  • http://www.siradisi.org/edebiyat/20726-cocuk-edebiyatinda-masal-masallarin-ozellikleri-cesitleri.html; 10.10.2013
  • http://tr.wikipedia.org/wiki/Masal, 10.12.2011