KAR ROMANI İLE CİNNET (THE SHINING) FİLMİ ARASINDA MEKAN ODAKLI BİR KARŞILAŞTIRMA

Bu çalışmada; olay örgüsü, kişiler ve özellikle de mekan (uzam) açısından Orhan Pamuk'un Kar (2002) romanı ile Stephen King'in Medyum (The Shining 1977) adlı romanından özgün bir biçimde uyarlanan ve yönetmenliğini Stanley Kubrick'in yaptığı Cinnet (The Shining 1980) filmi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu karşılaştırmalı inceleme, birbirine benzemeyen iki olgu arasında bulunabilecek mantıksal ilişkileri kurarak ortak zihinsel veya evrensel bir yapıya gönderimde bulunmayı amaçlamamakta, aksine birbirine benzer yanları oldukça fazla olan iki sanat ürünü arasındaki ortaklıkların sonuçlarını sunmaya çalışmaktadır. Kar romanı ve Cinnet filminde yer alan bu ortak derin yapının en belirgin sembolü, olay örgüsünün geçtiği mekanı (space) kapayan ve sonrasında çok da umut ışığı vadetmeyen bir biçimde açan, kardır. Bu durum ayrıntısıyla betimlenerek incelendiğinde, karın yağışıyla hızlı bir etki altında kalan mekanın, hem Kar hem de Cinnet'te üç süreç üzerine kurgulandığı anlaşılmıştır: Kapanan Mekan (I. Mekan), Kapalı Mekan (II. Mekan) ve Açılan Mekan (III. Mekan). Karın etrafına doğal bir set çektiği Cinnet Filmindeki Overlook Otelinin, Amerika'nın siyasi tarihininin bir simgesi olmasına benzer bir biçimde, Kar romanında kara büründürülerek betimlenen Kars şehri de Türkiye'nin siyasi görünümünün bir temsilini sunmaktadır. Kar ve Cinnet arasındaki zihinsel derin yapı, yalnızca karla biçimlenerek sınırlanan mekana özgü olmayıp olay örgüsü ve kahramanların taşımaktadır. Şair Ka'nın bitmeyen, bitemeyen şiirleri, kendi iç dünyasına dönük boğuşmalar ve hesaplaşmalar ile romana yansırken Jack Torrance'ın bir cümle bile yazamadığı romanı, mantıksal dizgesini yitiren zihninde aşama aşama beliren cinnetin tetikleyici bir unsuru olarak filme eklenmiştir

SPACE-ORIENTED A COMPARISON BETWEEN KAR (SNOW) NOVEL AND THE SHINING FILM

This study, Orhan Pamuk’s novel Kar (“Snow”) has been compared with Stanley Kubrick’s film The Shining (which is called in Turkey Cinnet) which is originally adapted from Stephen King’s novel The Shining (1977), which is called in Turkey Medyum, in terms of plot, characters/people and especially space. This comparative research, does not aim at referring to a common intellectual or universal structure by interrelating logical connections between two dissimilar facts; rather it tries to present the conclusions of the associations between two works of art which have few similar sides and parts. The most distinct symbol of this common deep structure which takes part in the novel Kar and the film The Shining (“Cinnet”) is (that) the snow which closes the space where the plot takes place which opens in an uninspiring way after wards. When this issue is scrutinized, it has been understood that both in Kar and The Shining (“Cinnet”), the space which is quickly effected because of the snow, is fictionalized on three processes: the space which has been closed (Space I), the enclosed space (Space II) and the space that has been opened. In the film The Shining, Overlook Hotel is a political symbol of the American history. Similarly, Kars (the city in Turkey) which which is described as the snow’s blowing in the novel Kar shows (a representation of) Turkey’s political landscape. The intellectual deep structure between Kar and The Shining isn’t only intrinsic to the space which is limited with snow, but also it shows similarity in terms of the plot and personal adventure of the characters. While the poet Ka’s unending poems redound on the novel with his quarrels and internal feuds, Jack Torrance’s novel, in which he has not written event sentence, has been added on the film as a triggered element of an insanity which appears step-by-step in the mind that looses its logical system

___

  • ÇAKIR, R. (2002). Orhan Pamuk “Kar”ı Anlattı. NTVMSNBC Kültür Sanat. Erişim adresi:http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/ (erişim tarihi: 10.09.2013).
  • KING, S. (1977). The Shining. Garden City: Doubleday.
  • ÖZTÜRK, E. (2012). Bitimsiz ve Kanlı Bir Balo: The Shining. Erişim adresi: http://www.filmhafizasi.com (erişim tarihi: 05.09.2013).
  • PAMUK, O. (2002). Kar. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • SMITH, G. Nowel. (Ed.) (2008). Dünya Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
  • TEKSOY, P. (2005). Dünya Sinema Tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık