ORHAN PAMUK’UN KAR ROMANINDA DOĞU VE BATI KİMLİKLERİ ARASINDAKİ ETKİLEŞİME ANALİTİK BAKIŞ

Orhan Pamuk"un varlıklı bir aileye mensup olması, İstanbul"un batılılaşmış bir semti olan Nişantaşı"nda büyümesi ve İstanbul"da Amerikan Robert Koleji"nden mezun olması gibi sebeplerden dolayı, eserlerinin içeriğini görmezlikten gelen muhafazakâr ve milliyetçi gruplarca laik elit sınıfın bir üyesi olarak görülür. Bununla birlikte, aynı zamanda orduya ve erken Cumhuriyet (döneminin) laikleştirme projesine karşı eleştirel tavrı nedeniyle Pamuk, muhafazakâr gruplara sempati gösterdiği için laik elit tarafından eleştirilir. Kar başta olmak üzere Pamuk"un eserleri genellikle modern Türk kimliğinin (yeniden) inşasında çok çeşitli ideolojiler ve perspektifler olduğunu ve bireylerin çoğunlukla bir tek ideolojiye bütünüyle teslim olmadığını öne sürer. Bu yönüyle de Kar adlı eserinde hem militanlaşmış laiklik anlayışının hem de siyasi İslam"ın çifte eleştirisini gözler önüne sermektedir. Azade Seyhan"ın işaret ettiği gibi, Pamuk"un eserleri "onu modern İslam"ın muhafızı olarak görenlere veya onu Cumhuriyet"in Kemalist reformlarına karşı casus bir provokatör olarak kınayanlara" prim vermez. Bu çalışmada, Pamuk"un sadece birbirine zık ikilikleri vurgulamak yerine, daha da önemlisi bunların nasıl iç içe geçtiklerini ve nasıl birbiriyle ilişki içinde yürüdüklerini göstermeye ve bunu yaparken de iki tarafın karakterler ve mekanların nasıl kullanıldığı ortaya konulmaya çalışılacak. Bunun için önce Türkiye"deki "eski" Doğu ve "yeni" Batı"ya yönelik tavırları ve bu tavırların 19.yüzyıldan modern döneme kadar geçirdiği değişimler belirlenip, sonra da Pamuk"un Kar"ı Kars"a yerleştirmesi ve oranın mimarisi ve çevresinin nasıl Janus"un çift yüzünün temsili olduğu incelenecek. Son olarak da, ,,Ka" karakterini ve onun varsayılan laiklik ile dine çekimini uzlaştırma çabası yakından analiz edilecek. Bu yapılırken de Jacques Derrida gibi filozofların, Mikhail Bakhtin gibi edebiyat kuramcılarının bir dizi eserlerine ve Meltem Ahiska, Zafer Şenocak, Azade Seyhan ve Jameson gibi çağdaş toplum eleştirmenlerine başvurulmuştur

AN ANALYSIS OF INTERACTION BETWEEN EASTERN AND WESTERN IDENTITIES IN ORHAN PAMUK’S SNOW

Because Orhan Pamuk comes from a wealthy family, raised in the westernized district of Nişantaşı and graduated from the American Robert College in Istanbul, he is seen as a member of the secular elite by religious and nationalist groups in Turkey who ignore the literal content of his work. At the same time however, because of his critical attitude to the military and to the secularisation project of the early Republic, Pamuk is criticised by the secular elite for sympathising with religious groups. In response, he has responded in works such as Snow which act as a dual critique of both militant secularism and politicised Islam. Pamuk‟s works generally, and Snow in particular, argue there is a broad range of ideologies and perspectives in (re)constructing modern Turkish identity, and that individuals mostly do not wholly submit to one ideology exclusively. As Azade Seyhan observes, Pamuk‟s work gives no credence to “those who see him as a champion of modern Islam or who condemn him as an agent provocateur against the Kemalist reforms of the Republic.” In this work, I will demonstrate that Pamuk uses double-edged locations and characters, to both highlight oppositional dualisms, but also more importantly to show their entanglement, how they work in relation to one another. To do this I will first establish the attitudes within Turkey to the „old‟ East and the „new‟ West and how they have changed from the early 19th century to the modern era. I will then examine Pamuk‟s locating of Snow within Kars and how its architecture and environment are representative of the two-faces of Janus. Finally, I will closely analyse the character of Ka and his struggle to reconcile his default secularism and his emotional draw to faith. In doing so, a range of works from philosophers such as Jacques Derrida, literary theorists such as Mikhail Bakhtin, and on contemporary social commentators such as Meltem Ahiska, Zafer Şenocak, Azade Seyhan, and Fredric Jameson are considered

PDF

___

AHISKA Meltem, “Occidentalism: The Historical Fantasy of the Modern.” South Atlantic Quarterly. Special Issue: Relocating the Fault Lines: Turkey Beyond the East-West Divide, 2003, pp. 351-372.
BAKHTIN Mikhail M., Problems of Dostoyevsky’s Poetics. Trans. Caryl Emerson, University of Minnesota Press, Minneapolis 1984.
BORA Tanıl, Milliyetciligin Kara Baharı. Birikim Yayınlan, İstanbul 1995.
CONRAD Joseph, Under Western Eyes, Dover Publication, Mineola 2003.
DERRIDA Jacques, The Other Heading: Reflections on Today Europe. Trans. Pascale-Anne Brault and Michael B. Naas, Indiana University Press, Bloomington 1992.
DERRIDA Jacques, “Faith and Knowledge: the Two Sources of „Religion‟ at the Limits of Reason Alone.” Religion. Trans. David Webb. Eds. Jacques Derrida and Gianni Vattimo. Stanford University Press, Stanford 1998.
DOSTOYEVSKY Fyodor M., Demons. Trans. Richard Pevear and Larissa Volokhonsky. A.A. Knopf, New York 2000.
ERALP Atila, “Turkey and the European Community in the Changing Post-War International System.” Turkey and Europe, Eds. Canan Balkir and Allan M. Williams, Pinter Publishers Ltd, London 1993.
ERGİN Meliz, East-West Entanglements: Pamuk, Özdamar, Derrida, The University of British Columbia, Unpublished PhD Thesis 2009.
IRZİK Sibel and Güzeldere, Güven, “Introduction.” South Atlantic Quarterly. Special Issue: Relocating the Fault Lines: Turkey Beyond the East-West Divide. 102(2/3) 2003, pp. 283- 292.
IRZİK Sibel & GÜZELDERE Güven, “Allegorical Lives: The Public and the Private in the Modern Turkish Novel.” South Atlantic Quarterly, Special Issue, Relocating the Fault Lines: Turkey Beyond the East-West Divide 102(2/3) 2003, pp. 551-566.
JAMESON Fredric, “Third-World Literature in the Era of Multinational Capitalism”, Social Text, No. 15, 1986, pp. 65-88.
KILIÇ Engin, Orhan Pamuk’u Anlamak, İletişim Yayınları, İstanbul 1999.
KONTJE Todd Curtis, The German Bildungsroman: History of a National Genre, Camden House, Columbia SC 1993.
KONUK Kader, “Erich Auerbach and the Humanist Reform to the Turkish Education System.” Comparative Literature Studies 45(1), 2008, pp. 74-89.
McGAHA Michael, Autobiographies of Orhan Pamuk: The Writer in His Novels, The University of Utah Press, Salt Lake City 2008.
MÜFTÜLER-BAC Meltem, Turkey’s Relations with a Changing Europe, Manchester University Press, Manchester 1997.
PAMUK Orhan, Snow, Trans. by Maureen Freely, Faber and Faber, London 2004. PARLA Jale, Babalar ve Oğullar: Tanzimat Romanının Epistemolojik Temelleri, İletişim Yayınları, İstanbul 2004.
SEYHAN Azade, Tales of Crossed Destinies: The Modern Turkish Novel in a Comparative Context, The Modern Language Association of America, New York 2008.
SEYHAN Azade, “Seeing through the Snow”, Al-Ahram Weekly 817, http://weekly.ahram.org.eg/2006/817/cu5.htm, 17 December 2006.
ŞENOCAK Zafer, Atlas of a Tropical Germany: Essays on Politics and Culture 1990-1998. Trans. Leslie Adelson, University of Nebraska Press, Lincoln 2000.
WACHTEL Eleanor, “Combining East and West: an Interview with Orhan Pamuk.” Turkey: Inside/Out, Descant 121 2:34, summer 2003, pp. 243-271.
ZÜRCHER Erik J., Turkey: A Modern History, I.B. Tauris, New York 2004