ASAF HÂLET ÇELEBİ’NİN GÖZÜNDEN NECİP FAZIL VE‘KALDIRIMLAR’ PARODİSİ

Modern Türk Şiirinin önemli şairlerinden Asaf Hâlet Çelebi, şiirlerinde tasavvuf, Hint felsefesi, Uzakdoğu dinleri gibi pek çok kaynaktan beslenmiştir. Modern mistik şair olarak döneminde haklı bir üne kavuşan şair, poetikasında da gelenek ve mistisizmi referans gösteren az sayıda şairden biridir. Şiirlerinde çeşitli kültürlere ait göndermeler, şiirlerin başka metinlerle ilişki kurmasını gerektirmiştir. Asaf Hâlet"in kültür şiirlerini anlamak bu metinleri çözmekten geçer. Asaf Hâlet, şiirlerinde kullandığı bu çeşitli göndermelerin yanı sıra parodi şiire de başvurmuş, parodi şiiri, tenkit vasıtası olarak kullanmıştır. Asaf Hâlet"in edebiyat tarihinde fazla değinilmeyen bir yönü, kendisi gibi mistik bir şair olan Necip Fazıl"la ilişkisidir. Asaf Hâlet, Necip Fazıl hakkında ağır eleştiriler yazmış, bu eleştiri yazılarında şiirlerinde ve diğer yazılarında görmediğimiz şekilde ağır bir üslup kullanmıştır. Necip Fazıl"ın mistikliğini ,,sahte" bulan şair, "Kalp Şairi" ve "Sahte Eyüp Sultan Mistiği" adlı iki tenkit yazısı yayımlar. Her iki yazıda da Necip Fazıl"ın şiirlerini kullanarak hem şairliğini hem de şahsiyetini okuyucunun gözünde zayıflatmaya çalışır. ,,Romantik Gençliğim" adlı şiirinde Necip Fazıl"ın ,,Kaldırımlar" şiirine göndermelerde bulunur. Bugüne kadar, Asaf Hâlet"le ilgili çalışmalarda iki şiir arasındaki ortaklığa değinilmemiştir. Asaf Hâlet ana metin olarak aldığı ,,Kaldırımlar"ı ve ,,Kaldırımlar" şairini eleştirmek için ciddi metni gülünçleştirme, basitleştirme yoluna gitmiştir. İki şiir arasındaki ilişki, biçim ve içerik yönüyle mukayese edilerek ortaya konulmuştur

NECİP FAZIL AND THE PARADOY OF ‘KALDIRIMLAR (THE PAVEMENTS)’ FROM ASAF HÂLET ÇELEBİ’S PERSPECTIVE

Asaf Hâlet Çelebi, who is among significant poets of Modern Turkish Poetry, nourished his poetry with many sources such as mysticism, Indian philosophy, religions of the Far East. The poet rightly achieved the fame of being Modern mystic poet of his period, and is also among few poets who provided tradition and mysticism asreferences in his poetics. References of various cultures in his poems required his poems to built relationship with other texts. Comprehension of Asaf Hâlet‟s culture poems depends on solving these texts. In addition to these various references, Asaf Hâlet employed parody poetry and used parody poetry as a means of criticism. Another aspect of Asaf Hâlet which has not been mentioned elaborately in the history of literature is his relationship with Necip Fazıl, who was another mystic poet like himself. Asaf Hâlet wrote severe criticisms on Necip Fazıl, and employed very strong language in his poems and other writings in these writings of criticisms. Believing that Necip Fazıl‟s mysticism was „fake‟, the poet published wrote two criticisms called “The Poet of Heart” and “Fake Mystic of Eyüp Sultan”. By using Necip Fazıl‟s poems in both writings, Halet tried to weaken both poetic characteristics and personality of Necip Fazıl in the public eye of his readers. In his poem „My Romantic Youth (Romantik Gençliğim)‟ he referred to Necip Fazıl‟s poem „The Pavements (Kaldırımlar)‟. The studies on Asaf Hâlet so far have not mentioned common characteristics between the two poems. In order to criticize the poet of the poem „The Pavements‟, which he used as the main source of text, Asaf Hâlet adapted the method of ridiculing and simplifying the text. The relationship between the two poems has been set forth by comparing them in respect to form and content.

___

AKTULUM, Kubilay (2000), Metinlerarası İlişkiler, Öteki Yayınevi, Ankara.

CEBECİ, Oğuz (2008), Komik Edebi Türler, İthaki Yayınları, İstanbul.

ÇELEBİ, Asaf Hâlet (2013), Bütün Şiirleri, YKY Yayınları, İstanbul.

ÇELEBİ, Asaf Hâlet (2004), Bütün Yazıları,(Hzl. Hakan Sazyek), YKY Yay., İstanbul.

DEMİR, Fatih (2007), Kültür ve Ağaç Dergileri Üzerine Bir İnceleme, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

DİNAMO, Hasan İzzettin (1984), İkinci Dünya Savaşı‟ndan Edebiyat Anıları, De Yayınları, İstanbul.

GÜNGÖR, Semih (1985), Asaf Hâlet Çelebi, Suffe Yayınları, İstanbul.

GÜR, Alim, vd. (2009), “Yeni Türk Edebiyatında Kaynak Olarak Poetika”, Turkish Studies, nr: 4 /1-I.

İNAM, Ahmet (2003), Eleştirinin Kıyılarında, Hece Yayınları, İstanbul.

KARACA, Alâettin (2003), “Asaf Hâlet Çelebi‟ye Göre Şiir”, Asaf Hâlet Çelebi Kitabı, Hece Yayınları, İstanbul.

KISAKÜREK, Necip Fazıl (1999), Bâbıâli, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul.

KISAKÜREK, Necip Fazıl (2011), Çile, Büyük Doğu yayınları, İstanbul.

OKAY, Orhan (2013), Poetika Dersleri, Dergâh Yayınları, İstanbul.

ÖZPALABIYIKLAR, Selahattin (2003), “Asaf Hâlet Çelebi Üzerinde Bazı Dikkatler”, Asaf Hâlet Çelebi Kitabı, Hece Yayınları, İstanbul.

SU, Hüseyin vd. (2003), Asaf Hâlet Çelebi Kitabı, Hece Yayınları, İstanbul.

SÜREYA, Cemal (1994), Sevda Sözleri, Can Yayınları, İstanbul.