AKADEMİSYENLERİN MESLEK AHLAKINA AYKIRI OLAN DAVRANIŞLARA İLİŞKİN ALGILARI (ÇOMÜ EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ)

Araştırmada, akademisyenlerin gerçekleştirdikleri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet gibi etkinliklerde meslek ahlakına aykırı olarak algıladıkları davranışların neler olduğunun, nedenlerinin ve nasıl önlenebileceğinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca çalışmada, akademisyenlerin yaşadıkları etik ikilemlerin neler olduğunun saptanmasına yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Çalışma grubunu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesinde görev yapmakta olan yüz akademisyenden kartopu örnekleme yoluyla seçilmiş elli kişi oluşturmaktadır. Verilerin analizinde, içerik analizi türlerinden tümevarımcı analiz kullanılmıştır. Akademisyenlerin meslek davranışlar, en çok eğitim-öğretim işleri daha sonra araştırma işlerinde görülmektedir. Akademisyenler, eğitim-öğretim işleri bakımından en çok mazeretsiz ders yapmamak, mazeretsiz derse geç girmek / dersten erken çıkmak, dersi etkili ve nitelikli olarak yürütmemek, üniversite dışında çalışma nedeniyle üniversitedeki sorumluluklarını yerine getirmemek ve öğrencilere eşit / adil davranmamak davranışlarını meslek ahlakına aykırı bulmaktadır. Akademisyenler, araştırma işleri bakımından en çok araştırmada alıntı ve kaynakları doğru vermemek, nitelikli ve özgün araştırmalar yapmamak ve araştırma verileri üzerinde oynamak davranışlarını meslek ahlakına aykırı bulmaktadır. Akademisyenler, topluma hizmet işleri bakımından topluma hizmet anlamında hiçbir çalışma yapmamak davranışını meslek ahlakına aykırı bulmaktadır. Akademisyenlerin meslek ahlakına aykırı olarak algıladıkları davranışların nedenleri, en çok sırasıyla kişisel özellikler, kısa zamanda yükselme isteği ve zaman yetersizliği, ekonomik yetersizlikler ve kurumsal beklentilerdir. Akademisyenler, meslek ahlakına aykırı olarak algıladıkları davranışların kurumsal kültürün oluşması, yöneticilerin ve çalışanların rol model olması, kurumsal alt yapının olması, kurumun etik değerlerinin olması, vicdani sorgulama, değerler ve karakter eğitimi ve düzenli denetimlerle önlenebileceğini belirtmektedir. Akademisyenler, görevlerini yerine getirirken en çok sırasıyla eğitim-öğretim işleri ve araştırma işleri, üniversitedeki görevleri ve özel sektörde görev alma ve yöneticilerin baskısı ve kişisel değerleri arasında tercih yapma durumunda ahlaki ikilem yaşamaktadır

ACADEMICIANS’ PERCEPTIONS OF BEHAVIOURS AGAINST OCCUPATIONAL ETHICS (A CASE IN COMU, FACULTY OF EDUCATION)

This study aims at determining what academicians consider to be against ethics in activities that they perform (such as educational activities, research and social service) and their causes as well as how to prevent them. It also makes an attempt at identifying the dilemmas academicians might have concerning ethics. The research uses a semistructured interview technique, one of the qualitative research methods. The research group was composed of the 50 subjects chosen through snowball sampling from the 100 academicians group working in the Faculty of Education in Canakkale Onsekiz Mart University. Inductive analysis, a type of content analysis, was conducted in the analysis of the data. The behaviours that the academicians considered to be against occupational ethics were mostly related with educational activities, and second mostly related with research activities. The academicians consider refusing to teach with no excuse, coming to class late without an excuse/ leaving the classroom early, not conducting the instruction effectively and qualitatively, failing to fulfill the responsibilities at university due to working outside the University, not treating students equally / fairly against professional ethics most in terms of educational-instructional activities. They consider not giving the quotations and resources correctly, not conducting high quality and original research studies and making changes in the research data unproffessional most in terms of research- related activities. Besides, they find doing nothing for social service against professional ethics in terms of service to the society. The causes for such behaviours were listed as personal characteristics, desiring to promote quickly and time insuffiency, economic insuffiency, and institutional expectations. The academicians stated that those behaviours could be prevented through the formation of an institutional culture, having role-models among administrators especially and among employees, the formation of an institutional infrastructure, ethic values of an institution, questioning one’s conscience, values education and character education, and regular supervision. It was found that academicians experienced ethical dilemmas between educational activities and research activities, between their work at university and willingness to work in private sector, and between administrators’ pressures and their personal values in fulfilling their duties; respectively

PDF

___

AKKOCAOĞLU, N., ALBAYRAK, A. ve KAPTAN, F. (2010). Topluma Hizmet Uygulamaları Dersini Alan Öğretmen Adaylarının Toplumsal Duyarlılık Düzeyleri Üzerine Nitel Bir Çalışma (H.Ü. İlköğretim Bölümü Örneği). II. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu’nda Sunulmuş Bildiri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye.
ALTUN, A. (1995). Türkiye’de Gazetecilik ve Gazeteler. Ankara: Çağdaş Gazeteciler Derneği Yayınları, No:15.
ARMAĞAN, C. (2006). Muhasebe Meslek Ahlakının Kadın ve Erkek Meslek Mensupları Tarafından Algılanış Biçimlerine İlişkin Bir Saha Çalışması, (Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
ARSLAN, M. (2005). İş ve Meslek Ahlakı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
AVCI, M. (2008). Bilimsel Araştırmalarda Veri Toplama Araçları. Araştırma Teknikleri., (Edt. O. KILIÇ ve M. CİHANOĞLU), İstanbul: Lisans Yayıncılık.
AYDIN, İ. (2002). Yönetsel, Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
AYDIN, M. (1993). Çağdaş Eğitim Denetimi. Ankara: Pegem Yayın No:4.
AYPAY, A. (2008). Methodolojical Knowlodge and Needs of The Faculty Members in Faculties of Education. International Symposium on Social Sciences Education, May 14-16, Çanakkale.
BAKİOĞLU, A. ve GÜRDAL, A. (2001). Lisansüstü Tezlerde Danışman ve Öğrencilerin Rol Algıları: Yönetim İçin Göstergeler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 9-18.
BALCI, A. (2002). Etkili Okul. Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
BALYER, A. (2011). Academic Freedom: Perceptions of Academics in Turkey. Eğitim ve Bilim, 36(162), 138-148.
BOZKURT, V. (2000). Küreselleşme: Kavram, Gelişim ve Yaklaşımlar. Küreselleşmenin İnsani Yüzü. İstanbul: Alfa Kitabevi.
BRANSTETTER, S. A. ve HANDELSMAN, M. M. (2000). Graduate Teaching Asistants: Ethical Training, Beliefs, and Practices. Ethics & Behavior, 10(1), 27-50.
BÜKEN, N. Ö. (2006). Türkiye Örneğinde Akademik Dünya ve Akademik Etik. Hacettepe Tıp Dergisi, 37, 164-170.
CRANSTON, N., EHRİCH, L. C. ve KİMBER, M. (2006). Ethical Dilemmas: The “Bread and Butter” of Educational Leaders’ Live. Journal of Educational Administration, 44(2), 106- 121.
ÇETİN, M. Ö. (2004). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
DEAN, P. J. (1997). Examining The Profession and The Practice of Business Ethics. Journal of Business Ethics, 16, 137-149.
DEMPSTER, N. ve BERRY, V. (2003). Blindfolded in A Minefield: Principals’ Ethical Decision- Making. Cambridge Journal of Education, 33(3), 457-477.
ELMA, C., KESTEN, A., KIROĞLU, K., UZUN, E. M., DİCLE, A. N. ve PALAVAN, Ö. (2010). Öğretmen Adaylarının Topluma Hizmet Uygulamaları Dersine İlişkin Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 231-252.
ERDEM, A. R. (2007). Eğitim Fakültesi Kültürünün Önemli Bir Öğesi: Değerler (Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Eğitim Araştırmaları Dergisi. EJER, 7(26), 95- 108.
ERDEM, A. R. (2012). Bilim İnsanı Yetiştirmede Araştırma Etiği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 80-88.
ERTEKİN C., BERKER N., TOLUN A. ve ÜLKÜ, D. (2002). Bilimsel Araştırmada Etik ve Sorunları. Ankara: TÜBİTAK Matbaası, TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) Yayınları, No:1, Mart: 12.
FERREL, O. C. ve FRAEDRİCH, J. (1994). Business Ethics: Ethical Decision Making and Cases. Second Edition, Boston: Houghton Mifflin Company.
GERÇEK, H., GÜVEN, M. H., ÖZDAMAR, Ş. O., YANPAR-YELKEN, T. ve KORKMAZ, T. (2011). Yükseköğretim Kurumlarında Etik İlkeler, Sorumluluklar ve Davranış Kuralları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 80-88.
GÜNEY, S. (2006). Ahlaki Liderliğin Kavramsallaştırılması ve Ahlaki Yönetimde Liderliğin Rolü. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi, 13(1), 135-148.
HOY, W. K. ve MİSKEL, C. G. (2010). Educational Administration. EğitimYönetimi. Teori, Araştırma ve Uygulama. (Çev. Edt. S. TURAN), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti.
KARGI, F. (2003). Bilimsel Araştırmalarda Etik. Bilimsel Düşünce ve Araştırmada Etik. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
KAVAK, Y. (2011). Türkiye’de Yükseköğretimin Görünümü ve Geleceğe Bakış. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 55-58.
KESKİNKILIÇ, S. B. ve ERTÜRK, A. (2009). Eğitim Bilimleri Doktora Öğrencilerinin İstatistiksel Bilgi Yeterlilikleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),10(1), 141-151.
KIREL, Ç. (2000). Örgütlerde Etik Davranışlar, Yönetimi ve Bir Uygulama Çalışması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1211.
KÖYLÜ, M. (2006). Küreselleşme ve Ahlakî Değerler. Küreselleşme, Ahlak ve Değerler, (Edt: Y. MEHMEDOĞLU ve A. U. MEHMEDOĞLU), İstanbul: Litera Yayıncılık, Yaylacılık Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti.
KURNAZ, Ö. (2010). Yükseköğretimde Araştırma Kalitesinin İncelenmesi, (Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
LİCKONA, T. (1997). The Teachers Role in Character Education. Journal of Education, 179(2), 63-80.
MC HUGH, F. P. (1992). İş Ahlakı. İstanbul: TÜSİAD – T 92, 8-15.
MİLES, M. B. ve HUBERMAN, M. A. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. London: Sage Pub.
MORGAN, B. L. ve KORSCHGEN, A. J. (2001). The Ethics of Faculty Behavior: Students’ and Professors’ Views. College Student Journal, 35(3), 418-423.
NALBANT, Z. E. (2005). İşletmelerde Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 12(1), 193-201.
NARTGÜN, Z. (2010). Sınıf İçi Durum Belirleme Tekniklerine Dayalı Öğretimin Öğrencilerin Araştırma Teknikleri Yeterlik Düzeyleri Üzerindeki Etkisi. Eğitim ve Bilim, 35(157), 113-127.
OWEN, P. R. ve ZWAHR-CASTRO, J. (2007). Boundary Issues in Academia: Student Perceptions of Faculty-Student Boundary Crossing. Ethics & Behavior, 17(2), 117-129.
ÖZCAN, K., BALYER, A. ve SERVİ, T. (2013). Faculty Members’ Ethical Behaviors: A Survey Based on Students’ Perceptions at Universities in Turkey. International Education Studies,6(3), 129-142.
ÖZER, M. (2011). Türkiye’de Yükseköğretimde Büyüme ve Öğretim Üyesi Arzı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 23-26.
ÖZGENER, Ş. (2004). İş Ahlakının Temelleri: Yönetsel Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Yayın No: 642.
ÖZMEN, Ö. T., ÖZER, P. S. ve YAŞAR, Ö. (2005). Akademisyenlerde Örgütsel ve Mesleki Bağlılığın İncelenmesine İlişkin Bir Örnek Araştırma. D.E.Ü.İ.İ.B.F. İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-14.
PEHLİVAN, İ. (1998). Yönetsel Mesleki ve Örgütsel Etik. Ankara: Pegem Özel Eğitim ve Hizmetleri Tic. Ltd. Şti., Önder Matbaacılık.
PINAR, İ. (2002). Akademisyenlerin Etik Değerleri Üzerine Bir Araştırma. Yönetim, 13(43), 5-19.
RESNİK, D. B. (2004). Bilim Etiği. (Çev: V. MUTLU), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
RESNİK, D. B. (2007). What is Ethics in Research and Why is it Important? http://www.niehs.nih.gov/research/broethics/whatis.cfm Erişim Tarihi: 06.01.2008
REYBOLD, L. E. (2007). The Social and Political Structuring of Faculty Ethicality in Education. İnnovative Higher Education, 32, 279-295.
REYBOLD, L. E., HALX, M. D. ve JİMENEZ, A. L. (2008). Professional İntegrity in Higher Education: A Study of Administrative Staff Ethics in Student Affairs. Journal of College Student Development, 49(2), 110.
SCHNAKE, M. E., FREDENBERGER, W. B. ve DUMLER, M. P. (2004). Dimensions of Student Perceptions of Faculty Ethical Behaviour: Refining a Measure and Relationships with Selected Outcome Variables. Academy of Educational Leadership Journal, 8(2), 1-16.
SEYYAR, A. (2003). Ahlak Terimleri Ansiklopedik Sözlük. Ankara: Beta Yayınları. Sayı.293.
SEZGİN, F., KAVGACI, H. ve KILINÇ, A. Ç. (2011). Türkiye’de Eğitim Yönetimi ve Denetimi Lisansüstü Öğrencilerinin Öz- Değerlendirmeleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 161-169.
ŞAHİN, L. ve YILDIRIM, K. (2008). İşletmelerde İş Ahlakı Uygulamaları İçin Genel Çerçeve. İş Ahlakı Dergisi, 1(1), Mayıs.
TANRISEVEN, I., Üredi, L. ve YANPAR-YELKEN, T. (2010). Öğretmen Adaylarının Topluma Hizmet Dersine İlişkin Kazanımları, Karşılaştıkları Güçlükler ve Çözüm Önerileri. 1.Ulusal Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi’nde Sunulan Bildiri. Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir, Türkiye. http://www.pegem.net/akademi. Erişim tarihi:11 Kasım 2012.
TİERNEY, E. P. (1997). İş Ahlakı. (Çev: G. GÜNAY), İstanbul: Rota Yayınları.
TUNÇAY, S. (2009). İş Ahlakı Uygulamalarının Çalışanlar Üzerine Etkileri ve Bir Uygulama, (Yüksek Lisans Tezi), Fatih Üniversitesi, İstanbul.
TURAN, S., DURCEYLAN, B. ve ŞİŞMAN, M. (2005). Üniversite Yöneticilerinin Benimsedikleri İdari ve Kültürel Değerler. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 181-202.
TURGUT, T. (2007). Kurumlarda Ahlaka Aykırı Davranışlar ve Saldırganlık. İş Hayatında Etik, (Edt: S. TEVRÜZ), İstanbul: Beta Basım A.Ş.
TÜRKER, M. (2007). Yöneticilik ve etik. İş Hayatında Etik, (Edt: S. TEVRÜZ), İstanbul: Beta Basım A.Ş.
UĞURLU, C. T. (2008). Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Öğretmenlerinin Etik Davranışlarına İlişkin Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 367-378.
ÜNAL, M., TOPRAK, M. ve BAŞPINAR, V. (2012). Bilim Etiğine Aykırı Davranışlar ve Yaptırımlar: Sosyal ve Beşeri Bilimler İçin Bir Çerçeve Önerisi. Amme İdaresi Dergisi, 45(3), 1-27.
YAMAN, E., MERMER E. Ç. ve MUTLUGİL, S. (2009). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Etik Davranışlara İlişkin Görüşleri: Nitel Bir Araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 93- 108.
YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş.
YILDIRIM, B. (2001). Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna ve Meslek Ahlakına Etkisi, (Doktora Tezi), Fırat Üniversitesi, Elazığ.
YILMAZ, K. (2011). Eğitim Fakültelerinin Sosyal Sorumluluğu ve Topluma Hizmet Uygulamaları Dersi: Nitel Bir Araştırma. Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 86-108.
YOUNG, P. (2006). Out of Balance: Lecturers’ Perceptions of Differential Status and Rewards in Relation to Teaching and Research. Teaching in Higher Education, 11(2), 191-202.