19580

AKADEMİSYEN ÜCRETLERİNE İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Ücretin verimlilik ve iş doyumuna etkisi yapılan akademik çalışmalarda ortaya konulmuş bir gerçektir. Çalışanın verimliliğinin artırılması ve üretilen hizmetin kalitesinin geliştirilmesi ile emeğin karşılığında elde edilen kazanç doğrudan ilişkili olarak görülmektedir. Benzer statülere sahip ve birbirine eşit sayılabilecek görevlerde çalışan bireylere orantılı ücretler verilmesi örgütsel adaletin bir gereğidir. Ancak kamuda; hizmetlerin çeşitliliği, çalışan sayısının fazlalığı, kurum sayısının çok olması gibi nedenler ücret dengesinin sağlanmasını güçleştirmektedir. Karşılaştırmalı çalışmalarda ücret adaletsizliğinden en çok etkilenen gruplardan birinin akademisyenler olduğu görülmektedir. Gelir adaletsizliğini ortadan kaldırmak ve cumhuriyetin kuruluşunun 100 yılında, 2023 vizyonuna ilişkin belirlenen iddialı hedeflere ulaşabilmek için yetenekli bireyleri akademisyenliğe özendirmek gerekmektedir. Ancak ulusal bazda kamu çalışanları arasında bir karşılaştırma yapıldığında üniversitede görev yapmakta olan öğretim elemanlarının özellikle son yıllarda diğer çalışanlara oranla yıllık ücret artışlarından yeterince yararlanamadığı, bu durumun akademisyenlik mesleğinden uzaklaşmalara neden olduğu öne sürülmektedir. Uluslararası bazda yapılan karşılaştırma yapıldığında ise, Türkiye'deki kamu üniversitelerinde görev yapmakta olan akademisyenlerin aldıkları ücretin ortalamaların altında olduğuna işaret edilmektedir. Bu çalışmada Türkiye'de kamu üniversitelerinde görev yapmakta olan akademisyenlerin aylık ücretlerinin mevcut durumuna ve yıllar içindeki değişimine yer verilecek, üniversite öğretim elemanlarının aylık ücretleri ve diğer kamu çalışanları arasında bu açıdan yapılan karşılaştırmalarla birlikte, Türkiye ile diğer ülkelerdeki üniversitelerde görev yapan akademisyenlerin aylık ücretleri mevcut durumu tartışılmaktadır

A COMPARATIVE ANALYSIS CONCERNED WITH ACADEMIC SALARIES

It is proved fact through scientific studies that the pay has a direct influence on productivity and job satisfaction at the same time. The pay gained as a result of the performance is considered as interrelated both with the increase in the productivity and improvement in the quality of the service. It is vital for the organizational justice that people who have similar statues and who are performing similar tasks should receive balanced payments. However, the diversity of the public services, redundancy of people and formal institutions providing public services make it hard to guarantee a fair payment policy. It is observed as a result of comparative studies that academicians are one of these occupational groups who are profoundly affected by the injustice in the payments. In order to remove the injustice in the formal officers’ incomes and attain the defined goals for the 100th anniversary of the foundation of the Republic within the scope of 2023 vision, talented individuals must be encouraged to become academicians. When a comparison made between public officials on the national basis, it is realized that academic staff working at public universities are not able to benefit from yearly increases as much as the other public officers and it leads for the fresh academicians to move away from academic profession. As for the international point of view, it is stated that the payments that the Turkish academicians get are below the average in comparison to their colleagues. In this study, current situation of monthly income of the academicians working at public universities in Turkey and it’s the yearly increases in the payment in time are mentioned, national comparisons are made between different professions together with international comparisons between academicians from different countries

PDF

___

AKGEYİK, T. (2013). Ulusal ve uluslararası karşılaştırmalarla öğretim üyeliği maaşı. Ankara: SETA Yayınları.
ALTBACH, P. G., REİSBERG, L.&PACHECO, I. F. (2013). Academic salaries and contracts: Global trends and American realities, The NEA 2013 Almanac of Higher Education, National Education Association: 89-99.
BOSTAN, H. (2012). Öğretim üyesi maaşları düzeylerine uygun hale getirilmelidir. http://www.turkegitimsen.org.tr/ kose_yazisi. php?yazar_id=11&yazi_id=543 adresinden 01.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
BİNGÖL, D. (1996). Personel yönetimi (2. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
BULUTOĞLU, K. (2004). Kamu bütçesi, kamu harcamaları, kamu borçları. İstanbul: Batı Türkeli Yayıncılık.
BÜLBÜL, T. (2006). Üniversite öğretim elemanı ücretlerinin akademik yaşama yansımalarının değerlendirilmesi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
COATES H., DOBSON, I., EDWARDS, D. FRİEDMAN, T., GOEDEGEBUURE, L.&MEEK, L. (2009). The attractiveness of the Australian academic profession: A comparative analysis. http://research.acer.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1010 &context=higher_ education adresinden 02.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
ÇETİNSAYA, G. (2013). Maaş konusunda reform kaçınılmaz. http://www.turkiyekamu.com/ cetinsaya-maas-konusunda-reform-kacinilmaz-90737h.htm 23.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
DEMİR, R. (2007). Türkiye’de kamu sektöründe ücret yapı ve politikaları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
ERDOĞAN, İ. (1996). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış. İstanbul: Beta Yayınları. European University Institute (2013). Careers by country. http://www.eui.eu/ ProgrammesAndFellowships/AcademicCareersObservatory/AcademicCareersbyCountry/In dex.aspx 02.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
GÜNAY, D.&GÜNAY, A. (2011). 1933’ten günümüze yükseköğretimde niceliksel gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1 (1), 1-21.
KAYNAK, T., ADAL Z., ATAAY, İ., UYARGİL, C., SADULLAH, Ö., ACAR, A.C., ÖZÇELİK, O., DÜNDAR, G. &ULUHAN, R. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fak. Yay.
ONG, L.L.&MİTCHELL, J.D. (2000). Professors and hamburgers: An international comparison of real academic salaries. Applied Economics, 32 (7), 869-876.
OECD (1996). Pay reform in the public sevice: Initial impact on pay dispersion in Australia, Sweden and the United Kingdom No: 10, Public Management Occasional Papers, OECD Publishing.
ÖZELMAS, E. (1976). Ücret ve ücretlerde farklılıklar. İstanbul: İ.İ.T.İ.A. Türkiye Ekonomisi Enstitüsü Yayınları.
RUMBLEY, L.E., PACHECO, I. F.&ALTBACH, P.G. (2008). International comparison of academic salaries: An explaratory study. Boston: Center for International Higher Education.
SABUNCUOGLU, Z. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Alfa Yayınları
SANCAK, E. KÜPELİ, G.&BEYİT, A. (2010). Araştırma görevlilerinin sorunları. Cumhuriyetin 100. Yılına Doğru Üniversite Vizyonumuz Sempozyumu, Ankara.
SAYAN, İ. Ö. (2005). Türkiye’de kamu personel sisteminin gelişimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
TARHAN, S. (2010). Kamu personel yönetiminde maaş sisteminin değişimi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
T.C. Anayasası (1982). http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/ anayasa_2011.pdf adresinden 02.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
T.C. Resmi Gazete (2003). 4857 Sayılı İş Kanunu. http://www.resmigazete. gov.tr/eskiler/2003/06/20030610. htm#1 adresinden 01.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
Üniversite Personel Kanunu (1983). http://personel.istanbul.edu.tr/ ?p=6271 adresinden 03.08.2013 tarihinde erişilmiştir. www.memurlar.net (2013). Akademik personel maaşlarının karşılaştırmalı hali. http://www. memurlar.net/haber/397460/adresinden 20.08.2013 tarihinde erişilmiştir.
YAYLALI, M. (2013). Türkiye’deki akademisyenlerin özlük haklarının mevcut durumu ve özlük haklarının iyileştirilmesi raporu. http://www.yok.gov.tr/documents/10279/173480/ rapor.pdf/ 3d4c9bed-c7bb-4c34-9875-c115bc043816 adresinden 08.09.2013 tarihinde erişilmiştir.
YUMUŞAK, İ. G., BİLEN, M., BAYRAKTAR, Y.& TÜRK, A. (2010). Eğitim düzeyi-ücret ilişkisi ve Türkiye’de Adalet ve eğitim sektörü üzerine bir değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 57 (1), 327-356.
Yükseköğretim Kanunu (1981). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin. Aspx?MevzuatKod= 1.5.2547&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch= adresinden 03.08.2013 tarihinde erişilmiştir.