TEMEL SÖZ VARLIĞI BAĞLAMINDA TÜRKÇE VE ALMANCADA EN SIK KULLANILAN ELLİ EYLEMİN SÖZ-EYLEM KURAMI ÇERÇEVESİNDE DİL-YAPISAL VE KÜLTÜREL AÇIDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Gerek birinci gerek ikinci dil edinimi ve öğretiminde temel söz varlığının belirleyici bir rol oynadığı dilbilimci ve dil eğitimcilerinin ortaklaştığı noktadır. Söz konusu bilimcilerin görüş birliği içinde olduğu bir başka nokta, dil edinimi ve öğretiminin aynı zamanda bir kültür edinimi ve öğretimi olduğudur. Anılan kabullerden hareketle bu çalışmada Türkçe ve Almancada en sık kullanılan ilk elli eylem (fiil) sözeylem kuramına göre sınıflandırılarak dil-yapısal ve kültürel açıdan karşılaştırılacaktır. karşılaştırmadan hem Türkçe konuşucusuna Yabancı dil olarak Almanca öğretiminde hem de Almanca konuşucusuna yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde olası katkılar sağlayacak çıkarımlarda bulunmak, Karşılaştırmada Tschirner (2008) ve Özkan (2012) verileri temel alınacaktır. En sık kullanılan ilk elli eylemde iki dil (Türkçe-Almanca) arasındaki gerekçelendirilecektir Çalışmanın temel savı, ana dilin ve yabancı dilin en sık kullanılan elli eylemini saptamanın ve karşılaştırmanın, özellikle temel söz varlığını aşamalı olarak eylem odaklı dilbilgisi (Valanzgrammatik) aracılığıyla öğretmede etkili olacağıdır. Çalışmanın bir başka vurgusu, ilk elli eylem sıralamasının dil konuşucularının genel kültürel önceliğini yansıttığıdır. Çalışmadaki bulguların ve çıkarımların ana dil eğitimine, yabancı dil eğitimine ve yabancı dil olarak Türkçe eğitimine katkı sunması beklenebilir. Çalışmanın bulguları, dil eğitiminde sözcük öğretiminin kültürel önceliklere göre aşamalandırılmasına dayanak oluşturabilir. Bu bakımdan, bu çalışmanın alan yazınında kimi gereksinimlerin giderilmesine önemli katkılar sunacağı savlanabilir.

BASIC VOCABULURY IN CONTEXT COMPARISON OF PERSPECTIVE LINGUA-STRUCTURE AND CULTURE MOST FREQUENTLY USED FIFTY ACTIONS IN TURKISH AND GERMAN IN THE FRAME OF STATEMENT-ACTION THEORY

It is a common point linguists and language trainers agree on that basic vocabulary plays a determinant role in both native and second language acquisition and teaching. Another point on which those scientists agree is that language acquisition and teaching is also an acquisition and teaching of culture. By leading aforementioned assumptions, in this study, most frequently used fifty verbs in Turkish and German will be classified according to statement-action theory and compared in terms of lingua-structure and culture. Through the comparison based on frequency and statement-action theory, this study aims to make inferences that will probably contribute to both teaching German to Turkish speaker as a foreign language and teaching Turkish to German speaker as a foreign language. The study will be built on data from Tschirner 2008 and Ozkan 2012. Correspondence and noncorrespondence between Turkish and German will be interpreted and justified in most frequently used first fifty verbs. Main thesis of the study is that determination and comparison of most frequently used fifty verbs in native and foreign language will be effective in teaching basic vocabulary gradually through action focused grammar (Valanzgrammatik). Another emphasis of the study is that sequencing of first fifty verbs reflects the cultural priority of native speakers. Findings and inference of the study Turkish education, Turkish education as a foreign language and foreign language education is expected to contribute. Findings and inference will be based on progressive teaching of the word. In this regard, this study may resolve some of the shortcomings in the literature

PDF

___

AİTCHİSON, Jean. (1997). Wörter im Kopf. Eine Einführung in das mentale Lexikon. Aus dem Englischen von Martina Wiese. Tübingen: Niemeyer
AKSAN, Doğan (2006). Türkçenin Sözvarlığı, Ankara: Engin Yayınevi.
AKSAN, Doğan (2007). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
AUSTİN, John Langshaw (1962). How to do things with words, London/Oxford New York, (dt. Zur Theorie der Sprechakte, Stuttgart, 1972).
APELTAUER, Ernst. (2008). Wortschatzentwicklung und Wortschatzarbeit. In: Ahrenholz, Bernt / Oomen-Welke, Ingelore (hg.): Deutsch als Zweitsprache. Baltmannsweiler: Schneider. 239-252.
BEYRELİ, LATİF; ÇETİNDAĞ, Zerrin ve CELEPOĞLU, Ayşegül (2006). Yazılı ve Sözlü Anlatım, Pegem Akademi: Ankara.
BUSSMANN, Hadumod (1990). Lexikon der Sprachwissenschaft 2. Neu bearbeitete Auflage Stuttgart: Kröner.
BÜYÜKKANTARCIOĞLU, Nalan (2006). Toplumsal Gerçeklik ve Dil, İstanbul: Multilingual.
CRESWELL, John W.&PLANO CLARC, Vicki L. (2007). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks: Sage Publications.
Denzin, Norman K. & Licoln, Yvonna S. (2005). Qualitative research. Thousand Oaks: Sage Publications.
DRÄXLER, Hans-Dieter/Kühn, Barbel (1998). Methodik des fortgeschrittenenunterrichts. München: Goethe-Instiut.
GLÜCK, Christian Wolfgang (1998). Kindliche Wortfindungsstörungen. Ein Bericht des aktuellen Erkenntnisstandes zu Grundlagen, Diagnostik und Therapie. Frankfurt/Main u. A.: Lang.
KANATLI, Faik (1998). Dilbilimsel Gerekçelendirme Çözümlemesi -Almanca ve Türkçe Boşanma Metinleri Bağlamında Gerekçelendirme ve Belirleyenleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi.
KARASAR, Niyazi (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi, İstanbul: Nobel Kitap.
KLEİN, Josef (1984). Die konklusiven sprechhandlungen im Deutschen Aachen. Habil-Schrift KOCAMAN, Ahmet (1996). Edimbilim Üzerine (Değişik Metinlerden Seçmeler), Dilbilim Araştırmaları.
KÖKSAL, Aydın (2003). Dil ile Ekin. İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
KULA, Onur Bilge (1992). Demokratikleşme Süreci ve Eleştirel Kültür Bilinci. Ankara: Gündoğan Yayınları.
LÖFFLER, Heinrich (1985). Germanistische soziolinguistik. Berlin: Erich Schmidt .
LUTZEİER, Peter Rolf (2002). Der Status der Lexikologie als linguistiiche Disziplin. In: Cruse, D. Alan / Hundsnurscher, Franz/Job, Michael/Lutzeier, Peter Rolf (Hg.).
GROSS, Harro (1990). Einführung in die germanistiche Linguistik, 2. Auflage München: Iudicium.
Lewandowski, Theodor (1990). Linguistisches Wörterbuch 1.2.3. Bande Heidelberg/Wiesbaden: Quelle Meyer.
MARSHALL, Catherine, & Rossman, Gretchen B. (2006). Designing qualitative research. Thousand Oaks: Sage Publications.
MİLES, Matthen B.,& HUBERMAN, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA:Sage Publications.
ÖZKAN, Bülent (2011). Türkiye Türkçesinin Yazım Dili Derlemi [TD1], Mersin Üniversitesi, http://derlem.mersin.edu.tr/turkcederlem/
PFEFFER, Alan (1975). Grunddeutsch Erarbeitung und Wertung dreier deutscher Korpora. Pittsburgh, Narr, Tübingen: Institute for Basic German
SEARLE, John Rogers (1973). Linguistik und sprachpilosophie. In: R. Bartsch/Th. Venneman (Hrsg), Linguistik und Nachbarwissenschaften. Scriptor Taschenbücher S1. Linguistik und Kommunikationswissenschaft. Scriptor Vrlg. GmbH Kronberg/Ts
Steinhoff, Torsten (2009). Wortschatz-eine Schaltstelle für den schulischen Spracherwerb? Heft 17 Universität Siegen
ROTHWEİLER, Monika ve MEİBAUER, Jörg (1999). Das Lexikon im Spacherwerb–ein Überlick. In: Meibauer, Jörg / Rothweiler, Monika (Hg.): Das Lexikon im Spracherwerb. Stuttgart: UTB. 9-31.
SEARLE, John Rogers (1982). Was ist ein sprechakt. In: Gewehr, W. Klein, K-P. Hrsg.
SELÇUK, A. (2003). Türk Alman Atasözleriyle Deyimlerinde Kadın ve Erkek İmgesi, (III. Dil Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu Bildirileri), 7-9 Mayıs 2003, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, s. 449-457.
TDK, (2011). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
TSCHİRNER, Erwin (2008). Grund-und aufbauwortschatz deutsch als fermdaprache nach themen. I.Auflage Berlin: Corneisen
WAHRIG, (2005). Deutsches Wörterbuch. Mit einem, Lexikon der deutschen Sprachlehre. Neu hg. Von R. Wahrig-Burfeind. Gütersloh/München: Bertelsmann.
WINTER, Horst (1986) Benennungsmotive für chemische Stoffnamen in: Special Language/Fachsprache 8, S. 155-162