VEDAT KARADENİZ, Muhammet Fatih KIZILKAYA

Vatandaş İçin Medeni Bilgiler Kitabının 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Yer Alan Değerler Açısından İncelenmesi

Eğitim bireylerin doğumundan ölümüne kadar hal ve hareketlerini etkileyerek sosyal yaşam içerisindeki değerini olumlu yönde etkileyen bir araçtır. Eğitimin şekillenmesinde en önemli yol gösterici kaynaklar da öğretim programlarıdır. 2018 yılında bireysel farklılıkları dikkate alan, değer ve beceri kazandırma hedefli, sade ve anlaşılır bir yapıda Sosyal Bilgiler Öğretim Programı yayımlanmıştır. Öğretim programları, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununun 2. maddesinde ifade edilen “Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları”ile “Türk Millî Eğitiminin Temel İlkeleri”esas alınarak hazırlanmaktadır. Türk tarihini incelediğimizde; 1913 yılından 2018 yılına kadar toplam 22 programın hayata geçirildiğini görmekteyiz. Yayımlanan bu program: bireysel farklılıkları dikkate alan, değer ve beceri kazandırma hedefli, sade ve anlaşılır bir yapıdadır. Bu çalışmanın amacı “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler”kitaplarını 2018 Sosyal Bilgiler öğretim programında yer alan değerler çerçevesinde değerlendirmektir. Bu nedenle çalışma nitel araştırma gelenekleriyle yapılmıştır. Çalışma betimsel nitelikte olup var olan durumlar üzerinden inceleme gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Nitel veri toplama yöntemi olarak yazılı kaynakların analizinde kullanılan doküman inceleme yöntemi kullanılmış ve veriler metin analizi yoluyla irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada Ayşe Afet İnan tarafından yazılan “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler Cilt 1”kitabı ile Kütahya mebusu Recep Peker tarafından yazılan “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler Cilt 2” kitabı, 2018 yılında yayımlanan ve uygulamaya konulan Sosyal Bilgiler öğretim programı ve 4.,5.,6. ve 7.sınıf ders kitapları incelenmeye çalışılmıştır. Kaynak olarak incelenen Vatandaş İçin Medeni Bilgiler kitabının birinci cildinde millet, devlet ve Cumhuriyet kavramlarının tanımı yapılmakta ve vatandaşlık hakları üzerinde durulmaktadır. İkinci ciltte ise Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet teşkilat yapısının işleyişi, vatandaşların bu teşkilat içindeki hak ve ödevleri, sahip oldukları haklarını nasıl kullanacakları, ödevleri nasıl yerine getirecekleri anlatılmıştır. Hem sosyal bilgiler öğretim programı ile ders kitapları hem de vatandaş için medeni bilgiler kitaplarının değer aktarımı konusunda yeterli düzeyde oldukları düşünülmektedir. Değer aktarım konuları açısından sosyal bilgiler programı ve ders kitaplarında yer alan konu içerikleri ile Vatandaş İçin Medeni Bilgiler kitaplarının değer aktarım açısından örtüştüğü söylenilebilir.

Study of The Book of Civil Information for the Citizens in Terms of Values 2018 Social Studies Education Program

Education is a tool that positively affects the value of individuals in social life by affecting their behaviours and attitudes from birth to death. The most important guiding resources in the shaping of education are teaching programs. In 2018, the Social Studies Education Program was published in a simple and comprehensible structure that aims to gain value and skills, taking individual differences into consideration. The curricula are prepared on the basis of “General Objectives of Turkish National Education”and “Basic Principles of Turkish National Education”which are stated in Article 2 of the Basic Law of National Education No. 1739. Whenwe examine the Turkish history; From 1913 to 2018, we see a total of 22 programs implemented. This program which was published in a simple and comprehensible manner, takes individual differences into consideration, aiming at gaining value and skills.The aim of this study is to evaluate the book “Civil Knowledge for Citizens” within the framework of the values in the 2018 Social Studies curriculum. For this reason, the study was carried out with qualitative research traditions.The study wasdescriptive and an attempt was made to examine the existing situations.As the method of collecting information, the document analysis method used in the analysis of written sources was used and the data were tried to analyzed through text analysis.The studytriedto examined“civil knowledge for citizens volume 1”by Ayşe Afet İnan, “Civil Knowledge for Citizens volume 2”by Recep Peker, the deputy of Kütahya, The Social Studies curriculum which was published and put into practice in 2018 and the 4th, 5th, 6th and 7th grade textbooks. In the first volume of the book, Civil Knowledge for Citizens, the concepts of nation, state and republic are defined and citizenship rights are emphasized. In the second volume of the book, functioning of the state administration structure of Turkish Republic, rights and duties of citizens in these organizations, how to use the rights they have, and how to fulfill their duties are explained. It is thought that both social studies curriculum and textbooks as well as civil information books for the citizen are sufficient in transferring value. In terms of value transfer subjects, it can be said that the content of subjects included in social studies program and textbooks and Civil Knowledge for Citizen books overlap in terms of value transfer.

PDF

___

Aristoteles (2014), Nikomakhos’a Etik. (Furkan Akderin çev), İstanbul, Say Yayınları.
Baş, K., Taşkıran, C., Bulut, B. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Değerler Eğitimine Yönelik Görüşleri. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2016 (6), 75-84. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34311/379174, “https://doi.org/10.24106/kefdergi.3594”
Bayramoğlu, E. O. (2016). Öğretmenlerin Demokratik Değerleri İle İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kafkas Üniversitesi, Kars, “https://doi.org/10.9775/kausbed.2017.024”
Beldağ, A., Özdemir, Ü., Nalçacı, A. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında Yer Alan Değerlerin Kazandırılmasına İlişkin Veli Görüşleri. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 317-328, “https://doi.org/10.21764/maeuefd.312152”
Berkowitz, M., & Bier, M. (2006). What works in character education: A research-driven guide for educators. Washington, DC: Character Education Partnership.
Büyükkaragöz, S. ve Çivi, C. (1999). Genel Öğretim Metotları Öğretimde Planlama Uygulama, Beta Yayıncılık, İstanbul.
Coombs-Richardson, Rita & Tolson, Homer. (2005). “A Comparison Of Values Rankings For Selected American And Australian Teachers.” Joumal of Research in International Education, 4, 263-277, “https://doi.org/10.1177/1475240905057805”
Çırak, A. (2019). Demokratik Değerler, Demokratik Eğitim ve Sosyal Bilgiler Eğitimi İlişkisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 1-18. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjces/issue/49055/625855, “https://doi.org/10.20860/ijoses.435764”
Ekşi, H. (2003). “Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında bir Yaklaşım: Karakter Eğitimi Programları”. Değerler Eğitimi Dergisi, Cit:1, Sayı:1, 79-96, “https://doi.org/10.14527/9786052419939.01”
Fernandes, L. (1999). Value personalisation: A base for value education. www.eric.ed.gov, ERİC Document: ED 434 880.
Gültekin, G. vd. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 7 Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları Birinci Baskı. Ankara. ISBN 978-975-11-4680-9
Güngör, E. (1998). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak, Ötüken Yayınevi, İstanbul.
Gürses, F. (2010), “Kemalizm’in Model Ders Kitabı: Vatandaş İçin Medeni Bilgiler”, Akademik Bakış, Cilt 4, Sayı:7, 233-349
Harris, E. L. (1991). Identifying İntegrated Values Education Approaches İn Secondary Schools. PhD Thesis, Office of Graduate Studies of Texas A & M University, Texas, USA.
İbret, B. Ü., Karatekin, K., Avcı, E. (2015). Sosyal Bilgiler Dersinde Coğrafya Öğretiminin Değerler Eğitimi Açısından Önemi. Milli Eğitim Dergisi, 45 (207), 5-23, “https://doi.org/10.17556/erziefd.478416”
İnan, A. A. (1933). Vatandaş İçin Medeni Bilgiler (Cilt 1), İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul.
Kaşkaya, A ve Duran, T. (2017). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 417-441, “https://doi.org/10.24315/trkefd.303978”
Kirschenbaum, H. (1995). Enhance values and morality in schools and youth settings, Massachusetts: Allyn&Bacon Company.
M.E.B. (2018), 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), Ankara, “https://doi.org/10.22464/diyalektolog.257”
Nalçacı, A. (2016). Değer Kazandırmada Örnek Olay İnceleme Yöntemi, Refik Turan ve Kadir Ulusoy (Ed.). Faklı yönleriyle değerler eğitimi içinde (ss.324-338). Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, “https://doi.org/10.14527/9786053648222.14”
Özankaya, Ö. (2002). “Yurttaş İçin Medeni Bilgiler ya da Çok-Partili Dönemde Rafa Kaldırılan Demokrasi Dersleri”, Mülkiye Dergisi, Cilt: XXVI, Sayı:233, 93-99.
Peker, R. (1931). Vatandaş İçin Medeni Bilgiler (Cilt 2), İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul.
Ryan, K. ve Bohlin, K. E. (1999). Building character in schools. California: Jossey-Bass İnc.
Sağnak, M. (2004). Ortaöğretim Okullarında Öğrenim Gören Öğrencilerin Okulun Örgütsel Değerlerine İlişkin Algıları ile Kişisel Değerleri Arasındaki Uyum Düzeyleri. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu.
Seydi, A. (2015). İlköğretim 5. 6. 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretmen Kılavuz Kitaplarında Değerler Eğitiminin Ele Alınışı. SDU International Journal of Educational Studies, 1 (2), 63-79. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduijes/issue/20862/223845
Şahin, E. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 5 Ders Kitabı. Anadol Yayıncılık, Ankara. ISBN: 978-605-65078-2-3
Tatto, M. T. vd. (2001). Examining Mexico's Values Education in a Globally Dynamic Context, Journal of Moral Education, 30:2, 173-198, “https://doi.org/10.1080/03057240120061405”
Tüysüz, S. (2019) ilkokul Sosyal Bilgiler 4 Ders Kitabı. Tuna Matbaacılık, Ankara. ISBN: 978-975- 8198-80-1
Ulusoy, K. (2007). Lise Tarih Programında Yer Alan Geleneksel ve Demokratik Değerlere Yönelik Öğrenci Tutumlarının ve Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara, “https://doi.org/10.17152/gefad.540943”
Vaillant, G. E., & Vaillant, C. O. (1981). Natural history of male psychological health: X. Work as a predictor of positive mental health. The American journal of psychiatry, 138(11), 1433- 1440, “https://doi.org/10.1176/ajp.138.11.1433”
Veugelers, W. & Vedder P. (2003). (2003) Values in teaching, Teachers and Teaching, 9:4, 377-389, DOI: 10.1080/1354060032000097262, “https://doi.org/10.1080/1354060032000097262”
Veugelers, W., & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 9, 377-389, “https://doi.org/10.1080/1354060032000097262”
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8th ed.). Ankara: Seçkin Yayınevi.
Yılmaz, F. G. vd. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Sosyal Bilgiler 6 Ders Kitabı. MEB Devlet Kitapları Birinci Baskı. Ankara. ISBN 978-975-11-4684-7

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ