Öğretmenlerin Minnettarlık, Psikolojik Sermaye ve İş Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin minnettarlık, psikolojik sermaye ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve minnettarlık düzeyleri puanlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Erzurum ili merkez ilçelere bağlı ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapmakta olan 221 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma grubunun %38’ini (n=84) erkek öğretmen, %62’sini (n=137) kadın öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerine ulaşabilmek için minnettarlık ölçeği, iş doyumu ölçeği, psikolojik sermaye ölçeği ile öğretmenler hakkında bilgilerin (cinsiyet, mesleki kıdem) öğrenilmesi amacıyla kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile iş doyumlarının minnettarlık düzeyleri ile olan ilişkisini belirlemek amacıyla pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile iş doyumlarının minnettarlık düzeylerine olan yordayıcı etki düzeyini belirlemek amacıyla çoklu regrasyon analizi uygulanmıştır. Yine öğretmenlerin minnettarlık düzeyleri cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla bağımsız gruplar için t-testi analizi yönteminden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda psikolojik sermaye ve iş doyumu ile minnettarlık arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Yapılan çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre, psikolojik sermaye ve iş doyumu toplam puanlarının minnettarlık üzerinde anlamlı yordayıcı etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin minnettarlık düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı farklılaşma gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan bağımsız örneklemler için t-testi uygulamasında, kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre daha fazla minnettarlık duygusu yaşadığı belirlenmiştir.Araştırma verileri 2019 yılı içerisinde toplanmış olup, çalışma dergiye 2020 yılında gönderilmiştir. Bu sebepten dolayı etik kurulu izni alınmamıştır.

Examining The Relationship Between Teachers Levels of Gratitude, Psychological Capital and Job Satisfaction

The aim of this study was to examine the relationship between teachers job satisfaction, psychological capital and gratitude levels, and to determine whether their scores of gratitude levels showed differentiation by gender. Sample group of the study consists of 221 teachers working in primary school, secondary school and high school in central districts of Erzurum province. The research of group, 38% (n=84) were male teachersand 62% (N=137) were female teachers. In order to reach the research data, personal data form was used to learn the gratitude scale, job satisfaction scale, psychological capital scale and information about teachers (gender, professional seniority). The arguments of the research are psychological capital and job satisfaction, and the dependent variable is gratitude. The pearson correlation method was applied to determine the relationship between teachers psychological capital levels and job satisfaction levels and gratitude levels. Multiple regression analysis was applied to determine the Predictor effect of teachers psychological capital levels and job satisfaction on gratitude levels. The t-test analysis method was also used for independent groups to determine whether teachers levels of gratitude differ significantly according to their gender. As a result of the research, it was found that there was a positively significant relationship between psychological capital and job satisfaction and gratitude. According to the results of multiple regression analysis, it was determined that the total scores of psychological capital and job satisfaction had a significant predictor effect on gratitude. In the t-test for independent samples to determine whether teacherslevels of gratitude showed significant differentiation by gender, it was determined that female teachers experienced more feelings of gratitude than male teachers.The research data has been collected over time in 2019. The study was submitted to the Journal in 2020. For this reason, ethics committee permission was not obtained.

PDF

___

Akçay, H.V. (2014). Psikolojik sermaye ölçeği uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 49(2), 72-85, https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyalekonomi. 19.03.1091
Akın, U. ve Koçak, R. (2007). Öğretmenlerin sınıf yönetimi becerileri ile iş doyumları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 51(51), 353-370, https://doi.org/10.14527/kuey.2014.009
Akman, Y. (2016). Öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 268-277, https://doi.org/10.14582/duzgef.729
Araz, A. ve Erdugan, C. (2017). Minnettarlık dışa vurum ölçeği geliştirme çalışması. Nesne Dergisi, 5(11), 404-425.
Aydın, A., Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2013). Eğitim yönetiminde pozitif psikoloji. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 10(1), 1470-1490.
Azi, S.D. (2016). Enhancing job satisfaction for teachers: a strategy for achieving transformation of secondary education in Nigeria. Journal of Education and Practice, 7(13). 37-41.
Baycan, F.A. (1985). Farklı gruplarda çalışan gruplarda iş doyumunun bazı yönlerinin analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Biçkes, D. M., Yılmaz, C., Demirtaş, Ö., ve Ayşegül, U. (2014). Duygusal emek ile iş tatmini arasındaki ilişkide psikolojik sermayenin aracılık rolü: Bir alan çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), 97-122, https://doi.org/10.17153/oguiibf.523723
Boamah, S. ve Laschinger, H. (2011). Engaging new nurses: the role of psychological capital and workplace empowerment. Journal of Research in Nursing, 20 (4). 265-277, https://doi.org/10.1177/1744987114527302
Bozgeyikli, H., Avcı, A. ve Navruz, B. (2017). Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 12(6). 103-122, https://doi.org/10.7827/turkishstudies.11574
Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Canbay, S. (2007). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin iş doyumu ve denetim odağı ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Chan, D.W. (2010). Gratitude, gratitude intervention and subjective well-being among Chinese school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 30(2), 139-153, https://doi.org/10.1080/01443410903493934
Chin Ting, S. ve Yin Yeh, L. (2014). Teacher loyalty of elementary schools in Taiwan: The contribution of gratitude and relationship quality. School Leadership & Management, 34(1), 85-101, https://doi.org/10.1080/13632434.2013.813453
Çakmak-Sünkür, M. ve Arabacı, İ.B. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algılarının iş doyumları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Electronic Journal of Social Sciences, 16(62). 890-909, https://doi.org/10.17755/esosder.282130
Çifçi, T. ve Dikmenli, Y. (2015). Coğrafya öğretmenlerinin iş doyumu ve iş yaşamında yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(21), 142-160, https://doi.org/10.16992/asos.946
Demirbağ, T. (2016). Teşekkür ederim minnettarlık eğitimi programının (temep) ilkokul öğretmenlerinin minnettarlık düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
Dilsiz, B. (2006). Konya ilindeki ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin bölgelere göre değerlendirilmesinin çok değişkenli istatistiksel analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Emmons, R.A. ve Stern, R. (2013). Gratitude as a psychotherapeutic intervention. Journal of Clinical Psychology, 69(8), 846-855, https://doi.org/10.1002/jclp.22020
Ertürk, E. ve Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların iş doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler: Öğretmenler üzerine örnek bir uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 12(1), 39-52, https://doi.org/10.21121/eab.2012119545
Filiz, Z. (2014). An analysis of the levels of job satisfaction and life satisfaction of the academic staff. Social Indicator Research. 116, 793-808, https://doi.org/10.1007/s11205-013-0319-6
Goldsmith, A.H., Darity, W. ve Veum, J.R. (1998). Race, cognitive skills, psychological capital and wages, Review of Black Political Economy, 26(2), 13-22, https://doi.org/10.1007/s12114- 998-1001-0
Göcen, G. (2015). 11-12 Yaş grubundaki çocukların minnettarlıkları ve hayat memnuniyetlerine etki eden aile ile ilgili faktörler. Değerler Eğitimi Dergisi, 29(13), 83-116, https://doi.org/10.2399/tahd.13.63835
Howells, K. (2014). An exploration of the role of gratitude in enhancing teacher-student relationships. Teaching and Education, 42, 58-67, https://doi.org/10.1016/j.tate.2014.04.004
Howells, K. ve Cumming, J. (2011). Exploring the role of gratitude in the professional experience of pre-service teachers. Teaching Education, 23(1), 71-88, https://doi.org/10.1080/10476210.2011.638370
Işık-Terzi, Ş. ve Ergüner-Tekinalp, B. (2017). The effects of gratitude journaling on turkish first year college students college adjustment, life satisfaction and positive affect. International Journal for the Advancement of Counselling, 39(2), 164-175, https://doi.org/10.1007/s10447-017-9289-8
İlbay, A.B. ve Sarıçam, H. (2015). The predictor role of gratitude and psychological vulnerability on forgiveness. International Journal of Research Studies in Psychology, 4(4), 61-74, https://doi.org/10.5861/ijrsp.2015.1305
Kara, M. (2010). The relation of job satisfaction with happiness and success level. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kaya, A., Balay, R., ve Demirci, Z. (2014). Ortaöğretimde Görev Yapan Öğretmenlerin Psikolojik Sermaye Düzeylerinin İncelenmesi (Şanlıurfa ili Örneği). Electronic Journal of Social Sciences, 13(48). 47-68, https://doi.org/10.5861/ijrsp.2015.1305
Kelekçi, H. ve Yılmaz, K . (2015). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayeleri ile yeterlik inançları arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (3), 992-1007, https://doi.org/10.17860/efd.96988
Khan, I. ve Singh, N. (2013). A study on gender differences on gratitude, spirituality and forgiveness among school teachers. International Journal of Applied Sciences & Engineering, 1(1), 9- 14.
Killen, A. ve Macaskill, A.(2015). Using a gratitude intervention to enhance well-being 123 in older adults. Journal Happiness Studies, 16, 947-964, https://doi.org/10.1007/s10902-014-9542-3
Kun, A. ve Gadanecz, P. (2019). Workplace happiness, well-being and their relationship with psychological capital: A study of Hungarian Teachers. Current Psychology, 2-15, https://doi.org/10.1007/s12144-019-00550-0
Luthans F. ve Avolio B.J. (2003). Authentic leadership: A positive developmental approach. In Cameron KS, Dutton JE, Quinn RE (Eds.), Positive Organizational Scholarship, 241–261.
Luthans, F., Avolio, B.J., Avey, J.B. ve Norman, S.M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel psychology, 60(3), 541-572, https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2007.00083.x
McCullough, M. E., Kilpatrick, S. D., Emmons, R. A.ve Larson, D. B. (2001). Is gratitude a moral affect?. Psychological Bulletin, 127, 249–266, https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.2.249
McCullough, M. E., Emmons, R.A. ve Tsang, J.A. (2002). The grateful disposition: conceptual and empirical topography. Journal of Personality and Social Psychology, 82(1), 112-127.
Oğuz-Duran, N. ve Tan, Ş. (2013). Minnettarlık ve yaşam amaçları yazma çalışmalarının öznel iyi oluşa etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 154-166.
Özdemir, M. ve Gören S.Ç. (2016). Politik beceri ve psikolojik sermaye arasındaki ilişkinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 333-345, https://doi.org/10.16986/huje.2016015699
Özoylar, Ö. (2019). Çalışanların minnettarlık algısı ile psikolojik sermaye algısı arasındaki ilişki üzerine görgül bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütisi, İstanbul.
Peterson, S. J., Luthans, F., Avolio, B. J., Walumbwa, F. O. ve Zhang, Z. (2011). Psychological capital and employee performance: A latent growth modeling approach. Personnel Psychology, 64(2), 427-450, https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.2011.01215.x
Song, R., Sun, N. ve Song, X. (2019). The efficacy of psychological capital ıntervention (pcı) for depression from the perspective of positive psychology: A pilot study. Frontiers in Psycohology, 10, 1-21, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01816
Şahin, İ. (2013). Öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 142-167.
Telef, B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi, İlköğretim Online Dergisi, 10(1), 91-108.
Terzi, S. (2017). Öğretmenlerin iş doyumları ile mutlulukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(17), 475-487, https://doi.org/10.15869/itobiad.445560
Tösten, R. ve Özgan, H. (2017). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermayelerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 867-889, https://doi.org/10.17755/esosder.306900
Waters, L. (2012). Predicting job satisfaction: contributions of ındividual gratitude and ınstitutionalized gratitude. Scientific Research, 3(12), 1174-1176, https://doi.org/10.4236/psych.2012.312a173
Wood, A.M., Froh, J. ve. Geraghty, A.W.A. (2010). Gratitude and well-being: A review and theoretical integration. Clinical Psychology Review, 30(7), 890- 905, https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.03.005
Yakut, S. ve Certel, H. (2016). Öğretmenlerde yalnızlık düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 69-94, https://doi.org/10.29029/busbed.494469
Yalçın, D. (2019). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 13-26, https://doi.org/10.18037/ausbd.550238
Yoosefvand, A. ve Rasekh, A.E. (2014). Gender Differences in the Expression of Gratitude by Persian Speakers. Journal of Applied Linguistics and Language Research, 1(1), 100-117.
Yüksel, A. ve Oğuz Duran, N. (2012). Minnettarlık Ölçeği'nin yetişkinlere uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Çağdaş Eğitim Dergisi Akademik, 1(1), 31-40, https://doi.org/10.1501/ozlegt_0000000139

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ