Ortaöğretim Öğrencilerinin Eğitim-Öğretimden Beklentileri Ölçeğinin Geliştirilmesi (OÖE-ÖBÖ): Geçerlik-Güvenirlik Çalışması

Bu çalışmada, lise öğrencilerinin eğitim-öğretimden beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçeğin geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu nedenle ölçek geliştirme aşamaları takip edilmiştir. Literatür taraması ve öğrencilerin görüşlerine dayanarak hazırlanan maddeler için uzman görüşleri alınmıştır.Çalışmanın verileri, 2019 yılında toplanmıştır.Oluşturulan deneme formu Kırşehir’de, çeşitli liselerde öğrenim gören 764 öğrenci tarafından doldurulmuştur ve bu veri üzerinde açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) için ise Gaziantep’te farklı liselerde öğenim gören 608 öğrenciye ulaşılmış ve bu veri üzerinde analiz yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinde, ölçeğin 36 madde ve 4 faktörden oluşan yapısı ortaya çıkmıştır. Bu faktörler, “Nitelikli Eğitim-Öğretime İlişkin Beklentiler”, “Okul Kurallarının Değişmesi ve Esnetilmesine İlişkin Beklentiler”, “Öğretmenler ve Okul Yöneticilerine İlişkin Beklentiler” ve “Sosyal ve Bilimsel Etkinliklere İlişkin Beklentiler” şeklinde isimlendirilmiştir. Ölçeğin bütünü için Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı .954’tür. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarında ise uyum indekslerine yönelik elde edilen değerlerin yüksek ve kabul edilebilir seviyede olduğu görülmüştür. Böylece ölçeğin 36 madde ve 4 faktörlü yapısı doğrulanmıştır. Sonuç olarak, lise öğrencilerinin eğitim-öğretimden beklentilerini açığa çıkarmada kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı eldeedilmiştir. Lise öğrencilerinin beklentilerinin açığa çıkarılması ve eğitim-öğretimin bu beklentilere göre düzenlenmesi, yapılan eğitim-öğretimin etkililiğinin artması bağlamında önemlidir. Bu nedenle geçerliği ve güvenirliği sağlanmış, öğrencilerin eğitim-öğretimden beklentilerini ortaya çıkarmaya yönelik olarak geliştirilen bu ölçeğin farklı örneklemlerde uygulanması önerilmektedir. Ayrıca öğrencilerin her bir ders alanına yönelik beklentilerinin araştırılması da faydalı olacaktır.

Developing the Expectation Scale of Secondary School Students from Education: A Validity-Reliability Study

In this study, it is aimed to develop a valid and reliable scale that can be used to reveal the expectations of high school students from education. Therefore, scale development stages were followed. Expert opinions were obtained for the items prepared based on the literature review and the opinions of the students.The data of the study were collected in 2019. The scale form was completed by 764 students studying in various high schools in Kırşehir and exploratory factor analysis was conducted on this data. For the confirmatory factor analysis, 608 students who were studying in different high schools in Gaziantep were reached and confirmatory factor analysis was performedon this data. In the exploratory factor analysis, structure of the scale consisting of 36 items and 4 factors was revealed. These factors were named as “Expectations about Qualified Education”, “Expectations about Changing and Stretching School Rules”, “Expectations about Teachers and School Administrators” and “Expectations about Social and Scientific Activities”. Cronbach's Alpha internal consistency coefficient for the whole scale was .954. The results of the confirmatory factor analysis showed that the values obtained for the fit indices were high and acceptable. As a result, a valid and reliable measurement tool that can be used in revealing expectations of high school students from education was obtained. It is important to reveal the expectations of high school students from education and to arrange education according to these expectations in the context of increasing the efficiency of education. For this reason, it is recommended to apply the scale, which is valid,reliable and developed to reveal the expectations of students from education, in different samples. It would also be useful to investigate the expectations of students for each subject areaor course.

PDF

___

Anıl, D. (2009). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programı (PISA)’nda Türkiye’deki öğrencilerin fen bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 34(152), 87–100. https://doi.org/10.29065/usakead.256377
Aytekin, C., Baltacı, S., Altunkaya, S., Kıymaz, Y. & Yıldız, A. (2016). Matematik eğitimi veli beklenti ölçeğinin geliştirilmesi (MEVBÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(3), 397-411. https://doi.org/10.30964/auebfd.631892
Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International Journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161. https://doi.org/10.1016/0167-8116(95)00038-0
Bentler, P.M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456. https://doi.org/10.1146/annurev.ps.31.020180.002223
Bentler, P.M., & Bonett, D.G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606. https://doi.org/10.1037/0033- 2909.88.3.588
Berberoğlu, G. & Kalender, İ. (2005). Investigation of student achievement across years, school types and regions: The SSE and PISA analyses. Educational Sciences & Practice, 4(7), 21- 35.
Browne, M.W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In: Bollen, K.A., & Long, J.S. (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Beverly Hills, CA: Sage
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
Çapık, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı [Use of confirmatory factor analysis in validity and reliability studies]. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 17(3), 196-205.
Çiçek, M. İ. (2017). Üniversiteye hazırlanan lise mezunu öğrencilerin matematik başarıları ile aile desteği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 291-305. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.549459
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Dam, H. (2008). Öğrencinin okul başarısında aile faktörü. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(14), 77-99.
Demirel, Ö. (1991). Eğitimde nitelik geliştirmede işbirliğine dayalı öğrenme ile tam öğrenmenin yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 15(82), 3-10.
Duruhan, K., Akdağ, M. & Güven, M. (1990). Lise üçüncü sınıf fen bölümü öğrencilerinin matematik dersi öğretmenlerinden okulda ders içi ve ders dışı davranışlarına ilişkin beklentileri [High school third grade science department students’ expectations from mathematics teacher related to behaviors inside and outside of the classroom]. Eğitim ve Bilim, 14, 37-53. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.506455
Erkuş, A. (2014). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme-I: Temel Kavramlar ve İşlemler. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
Gündüz, M. A. & Akarçay, Ö. (2018). Yapısal eşitlik modellemesi, Amos ve LISREL uygulama örnekleri. S. Arslan (Ed.) Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Nicel, nitel ve karma tasarımlar için bir rehber (s.185-203), Konya: Eğitim Kitapevi.
Güvendi, M. (2000).İlköğretim okulları ikinci kademesinde yürütülmekte olan rehberlik etkinlikleri ve öğrenci beklentilerine ilişkin bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 51-60.
Hair, J. F., Black. W. C., Babin. B. J. & Anderson. R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.) Pearson Prentice Hall, New Jersey.
Hu, L. & Bentler, P.M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
İlhan, M., & Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42. https://doi.org/10.21031/epod.31126
Kaplan, A., Öztürk, M. & Doruk, M. (2014).Matematik uygulamaları dersine yönelik beklenti ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 85-103. https://doi.org/10.17556/jef.19885
Kaya, A. (2014). Meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin eğitim öğretim ve geleceğe yönelik düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 349-356. https://doi.org/10.24315/trkefd.290805
Kayıkçı, K. & Sayın, Ö. (2010). Ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin okuldan memnuniyet düzeyleri. Millî Eğitim Dergisi, 187, 207-224.
Korukoğlu, A. (2003). Üniversite öğrencilerinin eğitimden beklentileri "Ege Üniversitesi İ. İ.B.F. Örneği". Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 79-89. https://doi.org/10.30798/makuiibf.442989
Marsh, H.W., Hau, K.T., Artelt, C., Baumert, J., & Peschar, J.L. (2006). OECD’s brief self-report measure of educational psychology’s most useful affective constructs: Cross-cultural, psychometric comparisons across 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311- 360. https://doi.org/10.1207/s15327574ijt0604_1
MEB, (2013). Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği. https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.18812&MevzuatIliski=0&sour ceXmlSearch=orta%F6%F0retim adresinden erişilmiştir.
MEB, (2016). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı PISA 2015 ulusal raporu. http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf adresinden erişilmiştir.
Meyers, L. S., Gamst, G. & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: Design and interpretation. London: Sage.
Munro B.H. (2005). Statistical Methods For Health Care Research (5th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
Naralan, A. & Kaleli, S. S. (2012). Üniversite öğrencilerinin üniversiteden beklentileri ve bölüm memnuniyeti araştırması: Atatürk üniversitesi örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 1-11. https://doi.org/10.11611/yead.592483
Osmanoğlu, A. E. & Yaşa, R. (2018). Lise öğrencilerinin okul ortamından beklentileri. Turkish Studies Educational Sciences, 13(19), 1291-1312. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.13786
Özcan, M. (2010). Anadolu meslek lisesi öğrencilerinin okudukları okulu seçme nedenleri ve gelecek beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Schermelleh-Engel, K. & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
Sunay, Y. & Sunay, H. (1996). Lise öğrencilerinin beden eğitimi dersinden beklentileri ve beklentilerin gerçekleşme düzeyi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(4), 35- 53. https://doi.org/10.1501/sporm_0000000182
Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Şimşek, H. (2011). Lise öğrencilerinde okulu bırakma eğilimi ve nedenleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 27-47.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri, Siyasal Basın ve Dağıtım.
TDK, (2018). http://tdk.gov.tr/.
Türk, F. (2010). Lise öğrencilerinin eğitimde yabancılaşma sorunu: Ankara ili Yenimahalle ilçesi iki genel lise örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
Yeşilyurt, S. & Gül, Ş. (2008). Ortaöğretimde daha etkili bir biyoloji öğretimi için öğretmen ve öğrenci beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 145-162.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ