ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ZORBALIK DAVRANIŞ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırma, farklı üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerin birbirlerine karşı gösterdikleri zorbalık davranışlarının düzeylerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu genel amaç kapsamında aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır. 1. Üniversite öğrencilerinin zorbalığa ilişkin görüşleri nedir? 2. Üniversite öğrencilerinin zorbalığa ilişkin görüşleri arasında okudukları üniversitelere göre anlamlı fark var mıdır? 3. Üniversite öğrencilerinin zorbalığa ilişkin görüşleri arasında okudukları bölümlere göre anlamlı fark var mıdır? 4. Üniversite öğrencilerinin zorbalığa ilişkin görüşleri arasında okudukları öğretmenlik proğramlarına göre anlamlı fark var mıdır? 5. Üniversite öğrencilerinin zorbalığa ilişkin görüşleri arasında okudukları sınıf düzeyine göre anlamlı fark var mıdır? Araştırma genel tarama modellerinden, ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Üç devlet üniversitesinin eğitim fakültelerinde okuyan öğrenciler araştırma evrenini oluşturmaktadır. Araştırma örneklemi ise bu evren içerisinden random yöntemlerle seçilen A üniversitesinden 237, B üniversitesinden 197 ve C üniversitesinden 123 öğrenci olmak üzere toplam 557 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Smith ve Hoy (2004) tarafından geliştirilen Bully İndex ölçeğinin, üniversite öğrencilerine yönelik olarak, Kale (2019) tarafından yapılan Türkçeye uyarlanmış “Student Bullying (Öğrenci Zorbalık)” ölçeği kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach's Alpha güvenirlik katsayısı .94 bulunmuştur. Ölçek tek faktörlü (Student Bullying) bir yapıda ve toplam varyansın %72’sini açıklamaktadır. Ölçekde yer alan 8 maddenin faktör yük değerleri .56 ila .83 arasında değişmektedir. Toplanan verilerin normal dağılım gösterip göstermediği test edilmiş ve normal dağılım gösterdiği görülmüştür. Tüm sorular Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara bakıldığında her soru bazında en az iki grup arasında zorbalık düzeylerine ilişkin anlamlı (p< .05) farkın olduğu görülmüştür.

INVESTIGATION OF BULLYING BEHAVIOR LEVELS OF UNIVERSITY STUDENTS

This study aims to investigate the levels of bullying behaviors among students in different universities. Within the scope of this general purpose, the following questions were sought. 1. What are university students' views on bullying? 2. Is there a meaningful difference between university students' opinions about bullying with respect to the universities they study? 3. Is there any significant difference between university students' opinions about bullying according to their departments? 4. Is there a significant difference between university students' opinions about bullying compared to their teaching programs? 5. Is there a significant difference between university students' opinions about bullying according to their grade levels? The research was carried out in relational survey model, one of the general survey models. The students who study in the faculties of education of three state universities constitute the research population. The research sample consisted of a total of 557 students; 237 from A university, 197 from B university and 123 from C university. As a data collection tool, The Bully Index scale, which was developed by Smith and Hoy (2004), and was adapted to Turkish students by Kale (2019) was used in this study. Cronbach's Alpha scale of reliability coefficient was found to be .94. The scale has a single factor (Student Bullying) and explains 72% of the total variance. Factor load values of 8 items in the scale ranged from .56 to .83. The data collected were tested for normal distribution and found to be normal. All questions were analyzed using One-Way ANOVA. When the results were examined, it was seen that there was a significant (p

PDF

___

Alikaşifoğlu, M., Erginoz, E., Ercan, O., Uysal, O., Kaymak, D.A., & Ilter, O. (2004). Violent behaviors among correlates of physical fighting. European Journal of Public Health, 14, 173-177.
Andershed, H., Kerr, M. ve Stattin H. (2001). Bullying in school and violence on the streets: Are the same people involved? Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 2, 31-49.
Atik, G. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri arasındaki zorbalık davranışını yordamada denetim odağı, benlik saygısı, aile stili, yalnızlık ve akademik başarının rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Banks, R. (1997). Bullying in school. ERİC Digest. 08.10.2019 tarihinde https://www.ericdigests.org/1997-4/bullying.htm adresinden erişilmiştir.
Berger, K.S. (2006). Update on bullying at school: Science forgotten? Developmental Review. www.sciencedirect.com. Doi:10.1016/j.dr.2006.08.002.
Buluç, B. (2005). Televizyonlarda yer alan şiddet içeren programların okulda şiddete etkisi ve şiddet önleme amacıyla okul yöneticilerinin alabileceği önlemler. Mesleki Eğitim Dergisi, 7(14), 44-73.
Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt, T. ve Kandemir, M. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin zorbalık statülerinin okul iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Cilt 15, Sayı 60, ss: 555-576
Donat B.S. ve Özdemir, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinin saldırgan davranışları ile yaş, cinsiyet, başarı durumu ve öfke arasındaki ilişkiler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 169- 187.
Efilti, E. (2006). Orta öğretim kurumlarında okuyan örgencilerin saldırganlık, denetim odağı ve kişilik özelliklerinin karsılaştırmalı olarak incelenmesi. Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
Elliot, M. (1992). Bullying. A practicical guide to coping for schools. Wiltshire: Longman.
MEB (2006). Eğitim ortamında şiddetin önlenmesi ve azaltılması strateji ve eylem planı (2006- 2011), Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğü.
Flannery, D. J., Wester, K. L. ve Singer, M. I. (2004). Impact of exposure to violence in school on child and adolescent mental health and behavior. Journal of Community Psychology, 32(5), 559-573.
Furlong, M.J., Soliz, A.C., Simental, J.M. ve Greif J.L.(2004). Bullying and abuse on school campuses. Encyclopedia of Applied Psychology, 1,295-301.
Hoşgörür, V. ve Orhan, A. (2017). Okulda zorbalik ve şiddetin nedenleri ve önlenmesinin yönetimi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 12 Sayı: 24
Kale, M. (2019). Bully İndex ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. V. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi. Üsküp, Makedonya.
Kale, M. ve Demir. S. (2017). İlkokul öğrencilerinin akran zorbaliğina ilişkin görüşlerinin bazi demografik değişkenler açisindan incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 10(3), 74-85.
Kapcı, E.G. (2004). İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının, depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 1-13
Kepenekçi, Y. & Çınkır, S. (2006). Bullying among Turkish high school students. Child Abuse& Neglect. 30(2),193-204.
Kristensen, S.M. ve Smith, P.K. (2003). The use of coping strategies by Danish children classed as bullies, victims, bully/victims, and not involved, in response to different (hypothetical) types of bullying. Scandinavian Journal of Psychology, 44, 479-489.
Olweus, D. (2002). Annotation: bullying at school: Basic fact and effects of a school basit intervention program. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 35(7) 1171-1190.
Olweus, D. (2003). A profile of bullying at school. Educational Leadership, 60,(6), Retrieved March 5, 2008, from EBSCO host database.
Olweus, D.(2005). Bullying at school. What we know and what we can do. Oxford: Blackwell Publishing.
Öğülmüş, S. (2006). Okullarda şiddet ve alınabilecek önlemler. Eğitime Bakış, 2(7), 16-24.
Özcebe, H., Üner, S. ve Çetik, H. (2006). Adolesanlarda şiddet davranışları. I. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 29-30 Mart, MEB VE UNICEF Bildiri Özetleri, İstanbul.
Özçelik, F.C. ve Kale, M. (2019). Sınıf öğretmeni adaylarının sanal ortamda zorbalık yapma ve zorbalığa maruz kalma durumlarının incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 12 (2) , 30-40. Erişim adresi https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubav/issue/48218/559269
Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim, 2(2), 531-562.
Pişkin, M. (2006) “Akran Zorbalığı Olgusunun İlköğretim Öğrencileri Arasındaki Yaygınlığının İncelenmesi” I. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 28- 31 Mart, MEB VE UNICEF Bildiri Özetleri, İstanbul.
Roland, E. ve Idsoe, T. (2001). Aggression and bullying. Agressive Behavior, 27, 446-462.
Salmivalli, C., Karhunen, J. ve Lagerspetz, K. (1996). How do victims respond to bullying? Aggressive Behavior, 22, 99-109.
Smith, P. K. (2000). Bullying and harrassment in schools and the rights of children. Children & Society, 14, 294-303.
Smith, P. A. & Hoy, W. K. (2004). Teachers’ perceptions of student bullying: A conceptual and empirical analysis. Journal of School Leadership, 14, 308-326.
Şahan, M. (2007). Lise öğrencilerinde saldırganlığı yordayan bazı değişkenlerin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara
Webster-Stratton, C. (1999). How to promote children’s social and emotional competence.
London: Paul Chapman Publishing.
Yöndem, Z.D. ve Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalık ve stresle başetme. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3 (5), 28-37.
Yöndem, Z.D. ve Totan, T. (2008). Ergenlerde zorbalık vestresle başetme. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 3 (5), 28-37
Yurtal, F. ve Cenkseven, F. (2006). İlköğretim okullarında zorbalığın incelenmesi. I. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 28-31 Mart, MEB VE UNICEF Bildiri Özetleri: İstanbul.

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ