İlk Okuma Yazma Eğitimi ve Sonrasında Bitişik Eğik El Yazısı Kullanımı ile İlgili Yaşanan Sorunlara İlişkin Nitel Bulguların Meta-Özeti

Türkçe dersi öğretim programında 2005-2006 öğretim yılından itibaren yapılan değişiklikle özellikle ilk okuma yazma öğretiminde bitişik eğik el yazısı kullanımı tartışma konusu olmuştur. Bu nedenle alanyazında bitişik eğik el yazısı ile ilgili birçok farklı görüş ortaya çıkmıştır. Bu meta-özet çalışmasının amacı, öğretmenlerin görüşlerini inceleyen çalışmaları bir araya getirerek ilk okuma yazma öğretimi ve sonrasında bitişik eğik el yazısı kullanımında yaşanan temel sorunları belirlemektir. Bu amaçla, alanyazından belirli kriterlere göre toplanan 17 araştırma raporu bu meta-özet çalışmasına dahil edilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı bu araştırma raporlarının kalitesini değerlendirmek için, Critical Appraisal Skills Program (CASP) kullanılmıştır. Bitişik eğik yazı ile ilgili 17 çalışmadan toplam 117 ifade alınmıştır. Bu ifadeler nitel veri analizi programlarından QDA (Qualitative Data Analysis) MinerLite programına girilerek analiz edilmiştir. Araştırma raporlarından elde edilen verilerin frekans etki büyüklükleri hesaplanmış ve frekans etki büyüklüğü %15'in üzerinde olanlar ayrıca belirtilmiştir. Bu yöntemle aynı konu alanında yapılan nitel araştırmalardan elde edilen bulgular bir araya getirilerek her bulgunun etki büyüklüğü hesaplanmıştır. Böylelikle bulguların yaygınlığı ve önemi belirlenerek daha fazla yorum yapılması amaçlanmıştır. Meta-özet çalışmasının sonucunda, ilk okuma yazma öğretimi ve sonrasında bitişik eğik el yazısı kullanımı ile ilgili yaşanan sorunlara ilişkin beş tema altında toplanmış 117 ifade bulunmuştur. Bu temalar; (i) öğrenciden kaynaklı sorunlar, (ii) öğretmenden kaynaklı sorunlar, (iii) öğrenci velilerinden kaynaklı sorunlar, (iv) okuma ve yazma becerilerinden kaynaklanan sorunlar ve (v) öğretim materyali ve çevresel şartlardan kaynaklı sorunlardır.

Meta-Summary of Qualitative Findings on Problems on The Use of Cursive Italic Handwriting During and After Early Literacy Instruction

With the change made in the Turkish course curriculum since the 2005-2006 academic year, the use of cursive italic handwriting in the first reading and writing education has been a subject of discussion. For this reason, many different opinions have emerged about cursive handwriting in the literature. The purpose of this meta-summary study is to gather the studies that examine the opinions of the teachers, and to determine the main problems experienced in the use of cursive handwriting in the first literacy teaching and afterwards. For this purpose, 17 research reports collected from the literature according to certain criteria have been included in this meta-summary study. The Critical Appraisal Skills Program (CASP) was used to evaluate the quality of these research reports using qualitative research methods. A total of 117 statements were taken from 17 studies on cursive handwriting. These expressions were analyzed by entering the QDA (Qualitative Data Analysis) MinerLite program in qualitative data analysis programs. The frequency effect sizes of the data obtained from the research reports were calculated and those with frequency effect size over 15% were also specified. With this method, the effect size of each finding was calculated by combining the findings obtained from qualitative studies in the same subject area. Thus, it was aimed to make more comments by determining the prevalence and importance of the findings. As a result of the meta-summary study, 117 statements were gathered under five themes related to the problems experienced with the use of cursive handwriting in the first literacy instruction and later. These themes are; (i) student-based problems, (ii) teacher-based problems, (iii) parent-based problems, (iv) problems due to reading and writing skills and (v) problems due to teaching material and other conditions (i.e. no or few people in the immediate surroundings of the student use cursive writing).

PDF

___

Akkaya, A., & Kara, Ö. (2012). 6. sınıf öğrencilerinin bitişik eğik yazıda yaşadıkları sorunların nedenleri üzerine görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 313- 336.
*Altun, T., & Batmaz, O. (2018). Bitişik eğik yazı uygulaması zorunluluğunun kaldırılmasına ilişkin sınıf öğretmenlerin görüşü. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 169-188. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13759
Akman, E., & Aşkın, İ. (2012). Ses temelli cümle yöntemine eleştirel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 1-18.
Aktaş, E., & Baki, Y. (2014). Türkçe öğretmeni adaylarının bitişik eğik yazı kullanımına ilişkin görüşleri. International Journal of Languages Education and Teaching, 2, 56-80.
Aktürk, Y., & Mentiş Taş, A. (2011). İlk okuma-yazma öğretiminde ses temelli cümle yönteminin uygulanmasına ilişkin öğretmen görüşleri (Şanlıurfa/Viranşehir örneği). Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 27-37.
Akyol, H. (2009). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. PegemA Yayıncılık.
Amundson, S.J. (1992). Handwriting: evaluation and intervention in school settings. (In: Case- Smith J, Pehoski C, editors.) Development of Hand Skills in the Child. Rockville, MD: American Occupational Therapy Association. p 63–78.
Arcagök, S., Kobak, G., Demir, M. K., & Şahin, Ç. (2017). Dik temel yazı ve bitişik eğik yazı kullanımına yönelik sınıf öğretmeni adaylarının görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 861-879.https://doi.org/10.16916/aded.338579
Arslan, D., & Ilgın, H. (2010). Öğretmen ve öğrencilerin bitişik eğik yazı ile ilgili görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 69-92.
Ateş, S., Çetinkaya, Ç., & Yıldırım, K. (2014). Sınıf öğretmenlerinin yazma güçlükleri hakkındaki görüşleri. International Online Journal of Educational Sciences, 6(2), 475-493.
Aybek, B., & Aslan, S. (2014). Birleştirilmiş sınıflarda görev yapan öğretmenlerin ses temelli cümle yönteminin uygulanmasında yaşamış oldukları sorunlara ve çözüm önerilerine yönelik görüşlerin incelenmesi (nitel bir araştırma). International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5), 251-263. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.6805
Aytan, T., Güney, N., & Gün, M. (2010). "İlköğretim birinci kademede bitişik eğik yazı öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri". 9. Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu (20-22 Mayıs 2010) Bildirileri, Elazığ: Fırat Üniversitesi s.1111-1114.
Bağcı Ayrancı, B., & Karahan, L. (2017). Çağrışım tekniğinin yazma becerisinin geliştirilmesine katkısı: ölçek geliştirme ve etkinlik oluşturma çalışması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), 1148-1177. https://doi.org/10.7884/teke.3903
Başaran, M., & Karatay, H. (2005). Eğik el yazısı öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, (168). https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/168/index3-karatay.htm
Bay, Y. (2010). Ses temelli cümle yöntemiyle ilk okuma-yazma öğretiminin değerlendirilmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 164-181.
*Bayat, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin ilk okuma yazma programının uygulanmasında karşılaştıkları güçlüklere ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 13(3), 759-775.
Bayat, S., & Çelenk, S. (2015). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin okuma yazma becerileri başarı düzeylerinin belirlenmesi. Elementary Education Online, 14(1), 13-28. https://doi.org/10.17051/io.2015.64542
*Baydık, B., & Kudret-Bahap, Z. (2012). Öğretmenlerin ses temelli cümle yönteminin etkilerine ve öğretim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 1-22.https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001234
Bulut, P., Kuşdemir, Y., & Şahin, D. (2016). İlkokul ve ortaokulda yazı tercihi: öğrenci ve öğretmenler hangi yazı türünü kullanıyor? Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(34), 98-115.
Cornhill H., & Case-Smith J. (1996) Factors that relate to good and poor handwriting. Am J Occup Ther,50, 732–739.
*Coşkun, E., & Coşkun, H. (2014). İlkokul ve ortaokullardaki bitişik eğik yazı uygulamalarına ilişkin öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 209-223.
*Çakır, O., Aslantaş Arslan, G., & Doğan, M.C. (2018). İlkokul öğretmenlerinin bitişik eğik yazı ve dik temel harflerin kullanımına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1539- 1550. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2140
Demir, O., & Ersöz, Y. (2016). 4+4+4 eğitim sistemi kapsamında sınıf öğretmenlerinin ilk okuma ve yazma eğitiminde yaşadıkları güçlüklerin değerlendirilmesi. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(1), 1-27.
Duran, E. (2011). Bitişik eğik yazı harflerinin yazım şekillerine ilişkin öğretmen görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 55-69.
*Durukan, E., & Alver, M. (2008). Ses temelli cümle yönteminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5), 274-289.
Erdem, İ., Yılmaz, F., & Bozkurt, E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının bitişik eğik yazıya ilişkin tutumları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 01-26. https://doi.org/10.17679/iuefd.78021
Erdoğan, T. (2012). İlköğretim birinci sınıf öğrencilerinin bitişik eğik yazı yazma gelişimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 93-103.
Göçer, A. (2008). Etkinlik temelli ilk okuma ve yazma öğretimi.Anı Yayıncılık.
Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma.Nobel Yayın.
Güneş, F. (2017). Bitişik eğik ve dik temel yazı savaşları. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2(3), 1-20.
Güneş, F. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe yazma öğretimi: yaklaşım ve modeller. A. Şahin (Ed.). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi: kuramlar, yaklaşımlar, etkinlikler içinde (s. 499-523). Pegem Akademi
Graham, S., Harris, K. R., & Fink, B. (2000). Is handwriting causally related to learning to write? Treatment of hand writing problems in beginning writers. Journal of Educational Psychology, 92(4), 620–633.https://doi.org/10.1037/0022-0663.92.4.620
*Hürsoy, P.Ş. (2017). Bitişik eğik yazıdan dik temel yazı kullanımına geçiş ile ilgili öğretmen, veli ve öğrenci görüşleri. International Journal of Human Sciences, 14(4), 4809-4825. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i4.5144
Kadıoğlu, H. (2012). Bitişik eğik yazıya ilişkin öğrenci görüşleri. Akademik Bakış Dergisi, 31, 1- 10.
*Kadıoğlu Ateş, H., Ada, S., & Nurdan Baysal, Z. (2014). Ses temelli cümle yöntemine göre ilk okuma yazma öğretimine ilişkin öğretmen görüşleri. İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 79- 96.
Kanadlı, S. (2019). Sosyal bilimlerde teoriden uygulamaya araştırma sentezi: nicel, nitel ve karma yöntemler. Pegem Akademi.
*Karagöz, B. (2018). Bitişik eğik yazıdan dik temel yazıya geçiş sürecinde sınıf öğretmenlerinin dik temel yazı öğretimine ilişkin görüşleri. Ekev Akademi Dergisi, 22(73), 395-413. https://doi.org/10.17753/ekev838
Karaman, M. K., & Yurduseven, S. (2008). İlk okuma yazma programına ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 115-129.
Karasakaloğlu, N., & Bulut, B. (2018). Dik temel yazıyla okuma-yazma öğrenen öğrencilerin okuma-yazma düzeylerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 147-158. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.8
*Kuru, O. (2014). Sınıf öğretmenliği 3. sınıf öğrencilerinin bitişik eğik yazılarının okunaklılık düzeylerinin belirlenmesi ve bitişik eğik yazıya ilişkin düşünceleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 39-56. https://doi.org/10.17556/jef.57076
Maeland, A.F. (1992) Handwriting and perceptual-motor skills in clumsy, dysgraphic, and normal children. Perceptual and Motor Skills, 75, 1207-1217. https://doi.org/10.2466/pms.1992.75.3f.1207
Montgomery, D. (2012). The contribution of handwriting and spelling remediation to overcoming dyslexia. A Comprehensive and International Approach, Prof. TaekoWydell (Ed.) https://cdn.intechopen.com/pdfs-wm/35808.pdf
Miles, B. M., & Huberman M. A.(2016). Qualitative data analysis, (Çeviri Editörü: S. Akbaba Altunve A. Ersoy). Pegem Akademi.
MEB (2005). İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1-5. Sınıflar).
Milli Eğitim Bakanlığı. (2017). https://www.meb.gov.tr/dik-temel-harflerle-egitim-ogretimindetaylari- belli-oldu/haber/13311/tr
Millî Eğitim Bakanlığı. (2017). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı.http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
Millî Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı.http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx
*Özcan, A.F., & Özcan, A.O. (2016). İlk okuma yazma öğrenmede çocukların yaşadıkları güçlükler, nedenleri ve çözüm önerileri: nitel bir araştırma. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 70-103. https://doi.org/10.17336/igusbd.61470
Özdemir, N. (2008). İlköğretim I. kademe yazı öğretiminde etkinliklerin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
*Özdemir, Y., & Kıroğlu, K. (2019). Yazı biçimi öğretimi konusunda birinci sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,52(2), 331- 356.https://doi.org/10.30964/auebfd.492289
Özenç, M., & Özenç, E. G. (2016). Bitişik eğik yazı ile ilgili olarak yapılan araştırmalara tümdengelimci bir bakış. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 84- 97.https://doi.org/10.17679/iuefd.17365583
Pulye, P., Gagnon, M.P., Griffith, F., & Johnson-Lafleur, J. (2009). A scoring system for appraising mixed methods research, and concomitantly appraising qualitative, quantitative and mixed methods primary studies in mixed studies reviews. International Journal of NursingStudies, 46, 529-546. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2009.01.009
Sandelowski, M. &Barroso, J. (2003). Motherhood in thecontext of maternal HIV infection. Research in Nursing Healt, 26, 470-482.https://doi.org/10.1002/nur.10109
Sandelowski, M., & Barroso, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research. Springer
*Sarıkaya, İ., & Yılar, Ö. (2017). Bitişik eğik yazı yazma süreçlerinin beceri ve görüşler bağlamında incelenmesi: birinci sınıf öğretmenleri örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(4), 916-938. https://dx.doi.org/10.16986/HUJE.2017025067
Sıcak, A., Arslan, A., & Ayan, C. (2016). Sınıf öğretmenlerinin bitişik eğik yazıya yönelik tutumlarının incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3),2009-2024. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9215
Sağırlı, M. (2019). Ses temelli cümle yönteminin ilk okuma-yazma öğretimi üzerindeki başarısının öğretmen açısından değerlendirilmesi. OPUS- Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi,13(19), 852-883. https://doi.org/10.26466/opus.596841
Sibeoni J, Orri M, Valentin M, Podlipski M-A, Colin S, Pradere J, et al. (2017) Meta synthesis of the views about treatment of anorexia nervosa in adolescents: perspectives of adolescents, parents, and professionals. PLoSONE, 12(1), 1- 21.https://doi.org/10.1371/journal.pone.0169493
*Susar Kırmızı, F., & Kasap, D. (2013). İlk okuma yazma öğretimi sürecinde bitişik eğik yazı ve dik temel harflerle yapılan eğitimin öğretmen görüşlerine göre karşılaştırılması. TurkishStudies, 8(8), 1167-1186. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5090
Şad, S. N., & Demir, O. (2017). Dik temel ve bitişik eğik yazı biçimlerinin 4. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerisine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 801- 816.https://doi.org/10.17755/esosder.305634
Şahin, A. (2012). Bitişik eğik yazı öğretiminde karşılaşılan problemler. Eğitim ve Bilim, 37(165), 168-179.
Şahin, A. (2016). İlkokul öğrencilerinin bitişik eğik ve dik temel harfler ile yazılmış metinleri okuma hızlarının karşılaştırılması. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,11(3), 2081-2094. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9315
Tok, Ş., Tok, T. N., & Mazı, A. (2008). İlk okuma yazma öğretiminde çözümleme ve ses temelli cümle yöntemlerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 53, 123- 144.
Tok, T. N., & Sarıca, H. (2017). Sınıf öğretmenlerinin bitişik eğik yazı uygulamasına ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 352-363.
Tseng, M.H., & Cermak, S. A. (1993). The influence of ergonomic factors and perceptual-motor abilities on hand writing performance. American Journal of Occupational Therapy,47, 919–926.https://doi.org/10.5014/ajot.47.10.919
Tseng, M.H., & Murray, E. A. (1994). Differences in perceptual-motor measures in children with good and poor handwriting. Occupational Therapy Journal of Research, 14, 19–36. https://doi.org/10.1177/153944929401400102
Turan, M. (2010). Birinci sınıf öğretmenlerinin ses temelli cümle yöntemi ve yazı türlerine ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 40(187), 8-22.
Uysal, S. (2013). İlk okuma yazma öğretimine doğrudan bitişik eğik yazı ile başlayan ilköğretim 5.sınıf öğrencilerinin bitişik yazı örneklerindeki genel hatalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(1), 31-56.
Yıldırım, M. (2008). Birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okullarında ses temelli cümle yöntemi ile ilk okuma yazma öğretimi sırasında karşılaşılan güçlükler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
*Yıldırım, K., & Ateş, S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin bitişik eğik yazı öğretim uygulamalarına ilişkin görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 57-71.
Yıldız, M. (2019). Türkiye'de bitişik eğik yazı reformu ve sonrası: ilköğretim öğrencileri (4-8. sınıf) hangi el yazısı stiliyle yazıyor? Eğitim ve Bilim, 44(197), 209-222. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2019.7931
*Yılmaz, M., & Çakır, Y. (2015). İlköğretim ikinci kademedeki (6-7. sınıf) öğretmen ve öğrencilerin bitişik eğik yazıya ilişkin görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı, 276-297. https://doi.org/10.14686/BUEFAD.2015USOSOzelsayi13216
*Yılmaz, F., & Cımbız, A.T. (2016). Sınıf öğretmenlerinin bitişik eğik yazı hakkındaki görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 567-592.
Yurduseven, S. (2007). İlk okuma yazma programının öğretmen görüşleri çerçevesinde değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Zachry, A. H., Doan, A. P., Lancaster, S. B., Simmons, B., Smith, C., & Wicker, J. N. (2016). A comparison of print and cursive handwriting in fifth and sixth grade students: A pilot study. The Open Journal of Occupational Therapy, 4(2), 1- 9. https://doi.org/10.15453/2168-6408.1207
Weil, M. J., & Cunningham Amundson, S. J. (1994). Relation-ship between visuomotor and handwriting skills of children in kindergarten. Am J Occup Ther, 48, 982-988. https://doi.org/10.5014/ajot.48.11.982

Turkish Studies - Educational Sciences-Cover

ISSN: 2667-5609
Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ