Suriyeli Öğrencilere Türkçenin İkinci/Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yaşanan Sorunların Öğretmen Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi
Suriye iç savaşının 2011 yılında başlamasından bu yana Türkiye çok sayıda Suriyeliye ev sahipliği yapmaktadır. İlk zamanlarda söz konusu “misafirlik” durumunun geçici bir zaman süreceği ön görülürken bugün gelinen nokta, bu durumun kalıcı olacağını göstermektedir. Suriyeli mülteciler/göçmenler de diğer birçok ülkedeki mülteciler/göçmenler gibi başta beslenme, barınma, güvenlik, sağlık, eğitim olmak üzere önemli sorunlarla yüzleşmektedirler. Bahsi geçen alanlar insani krizlerin ortaya çıktığı ve ivedilikle çözülmesi gereken temel sorunlardır. Türkiye imkânları ölçüsünde Suriyeli mültecilerin beslenme, barınma, sağlık gibi sorunlarını büyük ölçüde çözmüştür. Eğitim alanında ise birtakım sorunların yaşandığı, çözümün ise ancak sorunlu alanların doğru tespit edilmesi, tanımlanması ve değerlendirilmesi ile mümkün olabileceği ifade edilmektedir. Çalışmanın temel amacı, Suriyeli öğrencilerin eğitimle ilgili yaşadıkları sorunların tespit edilmesi, öncelik ve önem sırasına göre değerlendirilmesine yöneliktir. Bu bağlamda, Suriyeli öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin görüşleri en önemli kaynaktır. Nitel araştırma desenine sahip olan çalışma kapsamında, Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan öğretmenlerden anket yoluyla elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarında, Türkiye’de yaşayan Suriyeli öğrencilerin önceki yıllarda yaşadığı sorunların büyük ölçüde devam ettiği görülmektedir. Öğrencilerin yaşadığı en büyük sorun dil ve iletişim kaynaklıdır. Öğrencilerin yeterli seviyede Türkçe öğrenemedikleri tespit edilmiş; bu sorunun Suriyeli öğrenciler açısından okula devamsızlık, müfredatın gerisinde kalma, eğitimde fırsat eşitsizliğine uğrama ve çevreye uyum sağlayamama gibi birçok sorunu beraberinde getirdiği anlaşılmıştır. Öğretim programı ve ders materyalleri boyutunda yaşanan eksikliklerin yanı sıra öğretmen yeterlikleri ile ilgili birtakım sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Hizmet içi kurslarda eğitim programının yapısı, seminerlerin yürütülmesi ve seminer veren hocaların nitelikleri ile ilgili birtakım sorunlar olduğu da çalışmada ulaşılan sonuçlar arasındadır. Ortaya çıkan bu sorunlara ivedilikle çözüm bulunmaması durumunda yakın gelecekte çok daha büyük sorunların ortaya çıkacağı ön görülmektedir
Investigation of the Problems Experienced in Teaching Turkish as a Second/Foreign Language to Syrian Students in the Light of Teachers' Views
Turkey has hosted a large number of Syrians since the Syrian civil war started in 2011. While it was initially anticipated that the mentioned “hosting” situation would be temporary, it seems today that this situation will be permanent. Syrian refugees/immigrants, like those in many other countries around the world, face important problems such as nutrition, housing, security, health and education. These are the main problems which cause humanitarian crises and should be resolved immediately. Turkey has largely solved Syrian refugees’ food, housing and health problems. In the field of education, it is stated that there are some problems and the solution can only be possible by correctly identifying, defining and evaluating the problem areas. The main aim of the study is to identify Syrian students' problems regarding education and to evaluate them in order of priority and importance. In this context, the opinions of teachers who teach Syrian students are the most important source. In the study, which has a qualitative research design, a questionnaire was administered to teachers from many provinces of Turkey and the data obtained were analyzed using the content analysis method. It is seen in the results of the study that the problems experienced by Syrian students in previous years in Turkey still exist to a large extent. The biggest problem of the students is related to language and communication. It was revealed that students could not learn Turkish at a sufficient level and this problem brought with it many other problems for Syrian students such as absenteeism, lagging behind the curriculum, inequality in education and inability to adapt to the environment. In addition to the deficiencies in the curriculum and course materials, it is revealed that there are problems related to teacher competencies, as well. The findings also showed that there are some deficiencies in the courses regarding the structure of the program, the conduct of seminars and the qualifications of the instructors. It is anticipated that much bigger problems will arise in the near future if no immediate solutions can be found to these problems.
___
- Abay, A. & Güllüpınar, F. (2020). Suriyeli çocukların eğitim ve uyum sorunlarının değerlendirilmesi: Kızıltepe örneği. Muhakeme Dergisi, 3(1), 37-60.
- Alyılmaz, S. (2018). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde hedef kitlenin/“öğrenen”in önemi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2452-2463.
- Ary, D., Jacobs, L. C., Irvine, C. K. S. ve Walker, D. (2014). Introduction to research in education. Cengage Learning.
- Babbie, E. R. (2017). The Basics of Social Research (7 ed.). Cengage Learning.
- Birleşmiş Milletler Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin 1951 Sözleşmesi. (1951). Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme, 10898, 5.9.1961. Erişim Adresi: http://www.danistay.gov.tr/upload/multecilerin_hukuki_durumuna_dair_sozlesme.pdf
- Bulut, S., Soysal, Ö. K. & Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğretmeni olmak: Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(2), 1210-1238.
- Çoban Sural, Ü. & Gürel Arı, T. (2017). Göçmen çocuklara Türkçe eğitimi veren öğretmenlerin aldıkları hizmet içi eğitimin değerlendirilmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(4), 996-1009.
- Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
- Göçmenler, H. & Türker, M. S. (2020). Mülteci öğrencilere Türkçeyi ikinci dil olarak öğreten öğretmenlerin öz yeterlik algıları. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yeni Yönelimler 2 ‐New Trends in Teaching Turkish as a Foreign Language 2.
- International Organization for Migration (IOM). (2009). Göç terimleri sözlüğü. Erişim adresi: https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf
- İşigüzel, B. & Baldık, Y. (2019). Göçmen toplulukların eğitim sistemine katılımı sürecinde uygulanan eğitim ve dil politikalarının incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 487-503.
- Karaağaç, F. C. & Güvenç, H. (2019). Resmi ilkokullara devam eden Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 530-568.
- Küçüksüleymanoğlu, R. & Kurt, A. (2020). Suriyeli öğrenciler için gönderilen öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri: Bursa örneği. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (39), 24- 45.
- Levent, F. & Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğiti-mine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14-1(27), 21-46.
- Milli Eğitim Bakanlığı (2017). Geçici koruma statüsündeki bireylere yönelik rehberlik hizmetleri kılavuz kitabı. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Erişim adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/05142850_rehberlik_hizmetler_kilavu zu.pdf
- Moralı, G. (2018). Suriyeli mülteci çocuklara Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde karşılaşılan sorunlar. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 1426-1449.
- O’shea, B., Hodes, M., Down, G. & Bramley, J. (2000). A school-based mental health service for refugee children. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 5(2), 189-201.
- Sarıtaş, E., Şahin, Ü. & Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(1), 208-229.
- TBMM Alt Komisyon Raporu. (2018). Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Mülteci Hakları Alt Komisyonu, Göç ve Uyum Raporu: Uluslararası Koruma, Geçici Koruma, Suriyeli Sığınmacılar. 26. 2018. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf
- TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu. (2018). Türkiye’deki Suriyeliler Özel Rapor. Erişim adresi: https://www.ombudsman.gov.tr/suriyeliler/files/basic-html/page133.html
- Türker, M. S. & Göçmenler, H. (2020). Okul çağındakı Suriyeli mülteci öğrencilerin yaşadığı sorunların dil öğrenimi bağlamında değerlendirilmesi. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yeni Yönelimler 2 ‐New Trends in Teaching Turkish as a Foreign Language 2.
- United Nations High Commissioner for Refugee (UNHCR). (1994). Refugee Children: Guidelines on Protection and Care. Geneva, Switzerland: United Nations Refugee Agency.
- United Nations High Commissioner for Refugee (UNHCR). (2019). Global Trends, Forced Displacement in 2019. Geneva, Switzerland: United Nations Refugee Agency.
- Yenilmez, K. & Çöplü, F. (2019). Göçmen öğrencilerin eğitiminde öğretmenlerin karşılaştığı zorluklar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 26-36.