ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK ELEKTRONİK GÖRSEL SÖZLÜK GELİŞTİRME: T

Araştırmada, ortaokul 5. sınıf öğrencilerine yönelik Elektronik Görsel Sözlük (e-GS)’ün geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Türkçe ders kitabından seçilen sözcükleri içeren bir görsel sözlüğün tasarlanması, öğrenci ve öğretmen görüşleri doğrultusunda iyileştirilmesine çalışılmıştır. Araştırmanın amacına ulaşmak için, genellikle bir ürün, hizmet ya da sistemin geliştirilmesi için kullanılan ve ilke, kuram ya da eğitim uygulaması şeklinde ürün ortaya koymaya fırsat tanıyan tasarım tabanlı araştırma (TTA) yöntemi temel alınmıştır. Bu araştırmada ürün tasarımı, iyileştirme ve raporlaştırma/değerlendirme şeklinde bir tasarım tabanlı süreç izlenmiştir. Araştırma, Giresun il merkezindeki Aksu Şehit Hakan Gemici Ortaokulu 5. sınıflarında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, tasarım ve iyileştirme aşamasında belirlenen temalara uygun olarak iki kez toplanmıştır. Araştırmada, e-GS ile ilgili öğrenci ve öğretmenlerin görüşleri önemli yer tutmaktadır. Tasarım tabanlı araştırma sürecinde, kullanıcıların (öğretmenlerin ve öğrencilerin) e-GS’ye ilişkin düşünceleri ve önerileri görüşme formları ile toplanmıştır. Araştırmada, Öğretmen Görüşme Formu ve Öğrenci Görüşme Formu ile toplanan veriler ise nitel tekniklerle analiz edilmiştir. e-GS ile ilgili görüşme formlarından elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, 5. sınıf öğrencilerinin e-GS’yi beğendiği ve Türkçe derslerinde kullanılmasını istediği tespit edilmiştir. Ayrıca öğrenciler sözlüğün diğer konular için de hazırlanmasını istemiştir. Türkçe öğretmenleri öğrencilerle aynı şekilde sözlüğün diğer dersler için de hazırlanmasını istemiştir. Ulaşılan sonuçlar, Elektronik Görsel Sözlük’ün bu hâliyle sözcük öğrenmede etkili bir öğretim teknolojisi olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

DEVELOPMENT ELECTRONIC VISUAL DICTIONARY FOR SECONDARY SCHOOL STUDENTS: A DESIGN BASED RESEARCH

In the study, it is aimed that develop Electronic Visual Dictionary (e-VD) for secondary school 5th grade students. For this purpose, it is studied that design of a visual dictionary including the words chosen from Turkish course book and improvement according to opinions of student and teacher. In order to reach the aim of the research, it is based on Design-Based Research (D-BR) that gives an opportunity to create a product in form of a principle, a theory or a training application and generally used for the development of a product, service or system. In this study, a design-based process has been followed in form of product design, improvement and reporting/evaluation. The research has been carried out in Aksu Şehit Hakan Gemici Secondary School 5th grades in the city center of Giresun. The datas of the study have been collected twice as appropriate for determined themes in design and improvement stage. In research, student and teacher opinion has an important place about e-VD. During design-based research process, users’ (students and teachers) opinions have been collected about e-VD with interview forms. In this context, it has been prepared two separate semi-structured interview forms with related movements by researcher. In the research, collected datas with Teacher Interview Form and Student Interview Form have been analyzed with qualitative techniques. Achieved datas from interview forms about e-VD has been solved with content analysis. As a result of the research, it has been detected that 5th grade students liked e-VD and wanted to be used in Turkish lessons. Furthermore, students have wanted to be prepared dictionary for other subjects. Turkish teachers have wanted to be prepared dictionary for other lessons likewise students. Results that will be achieved are showed that Electronic Visual Dictionary can be used as an effective teaching technology in teaching with this status

___

  • Alhaysony, M. (2011). Dictionary look-up behavior of Saudi female EFL students. European Journal of Social Sciences, 26 (2), 250-267.
  • Amirian, S.M.R. & Heshmatifar, Z. (2013). The impact of using electronic dictionary on vocabulary learning and retention of Iranian efl learners. International Journal of Research Studies in Educational Technology, 2(1), 35-44.
  • Amiel, T., & Reeves, T. C. (2008). Design-based research and educational technology: rethinking technology and the research agenda. Educational Technology & Society, 11(4), 29-40.
  • Anderson, R.C. & Nagy, W.E. (1992). The vocabulary conundrum. American American Educator, 16(4), 14-47.
  • Aslan E. ve Coşkun O. (2016).Yabancılara Türkçe öğretiminde oyun yazılımları ile sözcük öğretimi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 11(3), 221-236.
  • Aydın, Ö. (2017). Sözlükbilim ve sözlükçülük ders notu. Erişim Adresi: https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=12658 adresinden 03.03.2018 tarihinde erişilmiştir.
  • Barab, S., & Squire, K. (2004). Design-based research: Putting a stake in the ground. The Journal Of The Learning Sciences, 13(1), 1-14.
  • Baskın, S. (2017). 5. sınıf öğrencilerinin sözlük ihtiyacı ve ortaokul sözlükleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(3), 765-789.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. 7. Basım. Ankara: Pegem Akademi.
  • Can, A. ve Deniz, E. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin sözlüklere yönelik tutumları. Millî Eğitim Dergisi, 210, 320-336.
  • Budak, Y. (2000). Sözcük öğretimi ve sözlüğün işlevi. Dil Dergisi, 92,19-26. Boz, E. ve Demirtaş, A.A. (2011). Türkçe öğretmenlerinin okul sözlüğü kullanma konusundaki tutum ve davranışları. Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 3, 65-134.
  • Chao, P.-Y. & Chen, G.-D. (2009). Augmenting paper-based learning with mobile phones. Interacting with Computers, 21, 173–185.
  • Cavus, N. & Ibrahim, D. (2009). M-learning: an experiment in using sms to support learning new English language words. British Journal of Educational Technology, 40(1), 78–91.
  • Çelik, A. (2012). Yabancı dil öğreniminde karekod destekli mobil öğrenme ortamının aktif sözcük öğrenimine etkisi ve öğrenci görüşleri: mobil sözlük örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Çotuksöken, Y.(2002). Türkçe üzerine denemeler ve eleştiriler I. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
  • Dağtaş, A. (2014). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin elektronik sözlüklere yönelik görüşleri. The Journal of Academic Social Science, 2(7), 542-555
  • Dursunoğlu, H. (2011). Cumhuriyet döneminde yapılan sözlük çalışmaları ve Türkçe sözlükler üzerine bir kaynakça denemesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 31, 255-272)
  • Elbir, B. ve Yıldız, H. (2013). Türkçe öğretiminde sözlük kullanımı ve sözlükçülük. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 249-268.
  • Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Erdem, C. (2017). Lise öğrencilerinin sözcük kazanımında sözlük kullanım eğilimlerinin etkisi. GEFAD / GUJGEF 37(1), 119–150.
  • Filizok, R. (2005). Metin Analizi Açısından Kelimeler. Erişim Adresi: http://www.egeedebiyat.org/modules.php?name=News&file=article&sid=156 adresinden 09.11.2005 tarihinde erişilmiştir.
  • Göçen, G. ve Okur, A. (2015). Ortaokula yönelik söz varlığı araştırmalarının incelenmesi: tezler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(1), 64-79.
  • Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies- International Periodical for theLanguages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 1025-1055.
  • Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Matbaası.
  • Gökdayı, H. (2016). Kalıplaşmış dil birimlerinin elektronik sözlüklerde gösterimi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(15), 189-208.
  • Gülseren, C. ve Batur, Z. (2009). Sözlüklerin niteliği ve işlevsel özelliği bağlamında sözlük okuma alışkanlığının anadili becerilerine etkisi üzerine kuramsal bir yaklaşım. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,4(4), 135-147.
  • Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Herrington, J. A., McKenney, S., Reeves, T. C. & Oliver, R. (2007). Design-based research and doctoral students: Guidelines for preparing a dissertation proposal. In C. Montgomerie & J. Seale (Eds.), Proceedings of EdMedia 2007: World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia & Telecommunications (pp. 4089-4097). Chesapeake, VA: AACE.
  • İbe Akcan, P. (2015). Sözcük-kullanımbilimsel bilgi kaynağı olarak google: Basılı ve elektronik sözlüklerle karşılaştırmalı bir inceleme. 2. Uluslararası Sözlükbilim Sempozyumu, 3-4 Kasım 2015, İstanbul Üniversitesi.
  • Jian, H. S., Frode E., Law, K.M.Y., H, Y-P., Huang, Y.-M. (2009). The role of electronic pocket dictionaries as an English learning tool among chinese students. Journal of Computer Assisted Learning, 25, 503-514.
  • Joseph, S.R.H., Watanabe, Y., Shiung, Y., Choi, B. & Robbins, C. (2009). Key aspects of computer assisted vocabulary learning (cavl): combined effects of media, sequencing and task type. Research and Practice in Technology Enhanced Learning, 4 (2), 133-168.
  • Kahraman, A. (2015). Web tabanlı ödev takip ve değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve iyileştirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. ÇOMÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Kanğ, S. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe kelime öğretiminde eğitim teknolojilerini kullanma. Dede Korkut Dergisi 7, 73-84.
  • Kaplan, T. ve Yıldız, F. (2018). Ortaokul 8.sınıf öğrencilerinin elektronik sözlük kullanımına yönelik görüşleri. ulakbilge, 6(20), 101-112.
  • Karadağ, Ö.(2011). İlköğretim Türkçe sözlüklerinin hazırlanmasında temel ölçütler. TÜBAR XXX, 193- 207.
  • Karadağ, Ö. (2013). Kelime öğretimi. İstanbul: Kriter Yayınevi.
  • Karcığa, S. (2016). Görsel sözlükler ve kelime ağları. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 1(1), 10-19.
  • Kuzu, A., Çankaya, S., & Mısırlı, A. (2011). Tasarım tabanlı araştırma ve öğrenme ortamlarının tasarımı ve geliştirilmesinde kullanımı. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 1(1), 19-35.
  • Maden, S. Altunbay, M. ve Dincel, Ö. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sözcük öğretimi uygulamaları: Kavram haritası örneği. Milli Eğitim Dergisi, 210, 477-488.
  • Melanlıoğlu, D. (2013). Ortaokul öğrencilerinin sözlük kullanma alışkanlıkları: nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2 (2), 266-284.
  • Nation, I. S. P. (2001). Learning vocabulary in another language. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Nesi, H. & Uk, W. (2000). Electronic dictionaries in second language vocabulary comprehension and acquisition: the state of the art. Proceedings of EURALEX. Erişim Adresi: http://www.euralex.org/elx_proceedings/Euralex 2000/099 _Hilary%20NESI_Electronic%20Dictionaries%20in%20Second%20Language%20Vocabular y%20Comprehension%20and%20Acquisition_the%20State%20of%20the%20Art.pdf, adresinden 10.07.2014 tarihinde erişilmiştir.
  • Nesi, H. (1999). A user's guıde to electronıc dıctıonarıes for language learners. International Journal of Lexicography,12(1), 55-66.
  • Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2013). Türkçe öğrenen yabancıların sözlük kullanma becerileri üzerine bir araştırma. Ana Dili Eğitimi Dergisi 1(1), 13-23.
  • Reeves, T. C. (2000). Enhancing the worth of instructional technology research through “design experiments” and other development research strategies. International perspectives on instructional technology research for the 21st century, New Orleans, LA, USA.
  • Richey, R. C., & Klein, J. D. (2005). Developmental research methods: Creating knowledge from instructional design and development practice. Journal of Computing in Higher Education, 16(2), 23-38.
  • Saran, M., Cagiltay, K., & Seferoglu, G. (2008). Use of mobile phones in language learning: Developing effective instructional materials. Paper presented at the fifth International Conference on Wireless, Mobile and Ubiquitous Technologies in Education (p.39–43).
  • Saran, M., Seferoğlu, G., & Çağıltay, K. (2009). Mobil Assisted Language Learning: English Pronunciation at Learners' Fingertips. Eurasian Journal of Educational Research, 34, 97–114.
  • Sari, E. ve Lim, C. (2012). Design-based research: Understanding its application in a teacher professional development study in ındonesia. The Asia-Pacific Education Researcher, 21(1), 28-38.
  • Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Stirling, J. (2003). The portable electronic dictionary: Faithful friend or faceless foe? Retrieved from http://www.elgweb.net/ped-article.html
  • Şahin, A. ve Şahin. E. (2007). Türkçe eğitiminde öğretim teknolojileri ve materyaller. İlköğretim Türkçe öğretimi içinde ss.309-349. Ankara: PegemA Yayınları.
  • Taylor, A. ve Chan, A. (1994). Pocket electronic dictionaries and their use. 6th EURALEX International Congress on Lexicography in Amsterdam, Netherlands. http://www.euralex.org/elx_proceedings/Euralex1994/67_Euralex_Andrew%20Taylor%20and %20Adelaide%20Chan%20%20Pocket%20Electronic%20Dictionaries%20and%20their%20U se.pdf (adresinden 09.07.2014 erişilmiştir.)
  • Turgut, Ö. (2006). Yabancı dil dersinde pedagojik uygulama açısından sözcük öğretimi ve sözcük dağarcığını geliştirme yöntem ve tekniklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
  • Wang, F. & Hannafin, M. J. (2005). Design-based research and technology: Enhanced learning environments. Educational Technology Research and Development, 53(4), 5-23.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • Yıldırım, O. ve Başer, E. (2016). İnternetin girişimciliği kapsamında değişen enformasyon siteleri üzerine bir değerlendirme. Global Media Journal TR Edition, 6(12),172-200.
  • Zimmerman, C. B. (1997). Do reading and interactive vocabulary instruction make a difference? An empirical study. TESOL Quarterly, 31(1), 121-140.
Turkish Studies - Educational Sciences-Cover
  • ISSN: 2667-5609
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ