OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİNE DEVAM EDEN ÇOCUKLARIN DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Araştırma okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş çocukların duygusal zekâlarını ve öğretmenlerinin duygusal zekâya ilişkin görüşlerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada yakınsak karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutu ilişkisel tarama modeli, nitel boyutu ise temel nitel araştırma modeline göre tasarlanmıştır. Nicel veriler “Sullivan Çocuklar için Duygusal Zekâ Ölçeği” ile nitel veriler ise araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğretmenlerin Duygusal Zekâya İlişkin Görüş ve Uygulamalarını Belirleme Formu” ile toplanmıştır. Çalışma grubunu 2015-2016 eğitim öğretim yılında Ağrı il merkezindeki resmi okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 411 çocuk ile 21 okul öncesi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmanın nicel sonuçları çocukların duygusal zekâsının cinsiyet, yaş ve aile gelir durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı fark göstermediğini; anne-babanın öğrenim durumuna göre fark gösterdiğini ortaya koymuştur. Araştırmanın nitel kısmından elde edilen sonuçlara göre ise öğretmenlerin duygusal zekâyı ve çocuklarda duygusal zekâ özelliklerine ilişkin farkındalıklarının olduğu, çocukların duygusal zekâsının cinsiyet ve ailenin gelir durumu gibi faktörlerden etkilediğini ifade ettikleri, aileyi çocukların duygusal zekâsını daha fazla etkileyen faktör olarak gördükleri, bunun içinailelere eğitim verilmesi gerektiğini belirttikleri, duygusal zekâ gelişimini desteklemek için drama etkinliklerine sıklıkla başvurdukları tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, hem okul öncesi dönem çocuklarını, hem de ailelerini ve öğretmenlerini desteklemeyi içeren bütüncül eğitim programlarına olan ihtiyaca dikkat çekmiştir.

EXAMINATION OF THE EMOTIONAL INTELLIGENCE LEVELS OF PRESCHOOL CHILDREN IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES AND EVALUATION OF THEM ACCORDING TO TEACHERS’ OPPINIONS

The research was aimed to investigate the emotional intelligence of 5-6 year old children who were attending to preschool education and teachers’ opinions about emotional intelligence. Concurrent mixedmethod research design was adopted for the study in which both correlational and the qualitative dimension is the basic qualitative research model. While the quantitative data was collected by “Sullivan Emotional Intelligence Scale for Children”, the qualitative data were collected by “Emotional Intelligence Interview Form for the Preschool Teachers”. The study group consisted of 411 children and 21 pre-school teachers attending the public preschools in Ağrı during the 2015-2016 academic year. The quantitative results of the study show that children’s emotional intelligence does not differ statistically according to gender, age and family income. But there is significant difference on the emotion recognition according to parental education levels. When the results obtained from the qualitative part of the research, it is found that teachers are aware of emotional intelligence and emotional intelligence in children, they stated that childrens’ emotional intelligence is influenced by factors such as gender and family's income and they often apply to drama and language activities to support the development of emotional intelligence. The findings from the study highlighted the need for holistic education programs that include supporting both pre-school children and their families and teachers.

___

  • Acar, F. T. (2001). Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Adler, A. (2016). Çocuk eğitimi. (K. Şıpal, Çev.). Ankara: Say.
  • Akaydın, D. & Akduman, G. G. (2016). 6 yaş grubu çocukların duygusal zekâ düzeyleri ile empatik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1353-1360.
  • Akaydın, D. (2015). 6 yaş grubu çocukların duygusal zekâları ile annelerinin mizah tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Alegre, A. (2012). The relation between the time mothers and children spent together and the children’s trait emotional intelligence. Child Youth Care Forum, 41, 493-508.
  • Altılar, N. (2008). Duygusal zekâ. (1. Basım). İstanbul: Nişantaşı Kitap.
  • Arı, R. & Seçer (Şahin), Z. (2004). Okul öncesi dönemdeki çocukların duygusal yüz ifadeleri tanıma becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1, 67-84.
  • Baltaş, Z. (2011). İnsanın dünyasına aydınlatan ve işine yansıyan ışık duygusal zekâ. (4. Baskı). İstanbul: Remzi.
  • Beceren, E. (2002). Duygusal zekânın geliştirilmesi için öneriler. Personal Excellence, 32, 3-4.
  • Brackett, M. A., & Katulak, N. A. (2006). Emotional intelligence in the classroom: Skill-based training for teachers and students. Applying emotional intelligence: A practitioner’s guide, 1- 27.
  • Cooper, R. K. & Sawaf, A. (2003). Liderlikte duygusal zekâ (Z. B. Ayman, B. Sancar, Çev.). İstanbul: Sistem.
  • Creswell, J.W. & Plano Clark, V.L. (2015). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi (Y. Dede ve S. B. Demir, Çev. Ed.). Ankara: Anı.
  • Durmuşoğlu Saltalı, N. & Arslan, E. (2011). An investigation of emotional skills of sixyear-old children attending nursery school according to some variables. Educational Research and Reviews, 6(7), 536-541.
  • Elias, J. M., Arnold, H. & Hussey, S. H. (2003). EQ, IQ, and effective learning and citizenship. M. J. Elias, H. Arnold, & C. S. Hussey (Ed.). EQ + IQ= best leadership practices for caring and succesful schools in(pp.3-10). Thousand Oaks: Corvin Pres, Ine.
  • Erden, M. & Akman, Y. (2004). Gelişim ve öğrenme (13. Baskı). İstanbul: Arkadaş.
  • Erdoğdu, M. Y.& Kenarlı, E. (2008). Duygusal zekâ ile akademik başarı arasındaki ilişki. Milli Eğitim Dergisi, 178, 297-310.
  • Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill International Edition.
  • Ghani, W. (2016). Emotional intelligence among kindergarten gifted children, Irbid-Jordan. International Journal of Education and Social Science, 3(12), 17-28.
  • Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu, Çev. Ed.). Ankara: Anı.
  • Goleman, D. P. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ for character, health and lifelong achievement. Bantam.
  • Jaeger, A. J. (2003). Job competencies and the curriculum: An inquiry into emotional intelligence in graduate Professional education. Research in Higher Education. 44(6), 615-639.
  • Kale Karaarslan, Ü. (2012). Okul öncesi eğitimin ve diğer değişkenlerin ilköğretim 1. Sınıf öğrencilerinin duyguları tanıma ve ifade etme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Kansu, N. (2002). Erken çocuklukta duygusal zekâ. Personal Excellence, 38. http://www.dzcocukkulubu.org/modules.php?name=News&file=article&sid=39
  • Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  • Karayılmaz, A. (2008). Anasınıfına devam eden çocukların duygusal zekâ ve sosyal becerileri arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Kılıçarslan, F. (2010). 10 adımda duygusal zekâ. (2. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Kocayörük, A. (2004). Duygusal zekâ eğitiminde drama etkinlikleri. (1. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Küntay, A. & Ahtam, B. (2004). Annelerin çocuklarıyla geçmiş hakkındaki konuşmalarının anne eğitim düzeyi ile ilişkisi. Türk Psikolojisi Dergisi, 19, 19-31.
  • Macun, B. (2017). Okul öncesi çocuklarının duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Mayer, J. D. & Cobb, C. D. (2000). Educational policy on emotional intelligence: Does it make sense? Educational Psychology Review, 12(2), 163-183.
  • Mayer, J. D. & Salovey, P. (1997). What is emotional ıntelligence? P. Salovey & D. J. Sluyter (Eds.) Emotional development and emotional intelligence, in (pp. 3-31). New York: Basic.
  • Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Edt. S. Turan). Nobel.
  • Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi. (Çev. S. Akbababa Al-tun ve A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
  • Özyürek, A. (2017). Okul öncesi çocukların duyguları tanıma ile duyguları yönetme ve arkadaşlık becerileri arasındaki ilişki. Akademik Bakış Dergisi, 59, 128-140.
  • Poulou, M. (2017). The relation of teachers emotional intelligence and students social skills to students emotional and behavioral difficulties: A study of preschool teachers perceptions. Early Education and Development, 1-15.
  • Salovey, P. & Mayer, J.D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185-211.
  • Schilling, D. (2009). Duygusal zekâ beceri eğitimi uygulamaya yönelik pratik bir model ve 50 aktivite. (F. T. Karahan, B. M. Yalçın, M. Yılmaz ve M. E. Sardoğan, Çev.). Ankara: Maya.
  • Shapiro, L. E. (1998). Yüksek EQ’lu bir çocuk yetiştirmek. (Ü. Kartal, Çev.). İstanbul: Varlık.
  • Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2014). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
  • Stoica, M. A. & Roco, M. (2012). The role of the emotional intelligence in kindergarden children’s development. Social and Behavioral Sciences, 78, 150-154.
  • Sullivan, A. K. (1999). The Emotional ıntelligence scale for children. Unpublicated Doctoral Thesis. USA: The Faculty of the Curry School of Education. University of Virginia. www.lib.umi.com/dissertations.
  • Şen, B. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygusal zekâ düzeyleri ve akran ilişkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Tagay, Ö. (2014). Okul öncesi eğitimde çocuğu tanımanın önemi. Alev Önder (Ed.). Okul öncesi dönemde çocukları değerlendirme ve tanıma teknikleri içinde (s. 2-8). Ankara: Pegem Akademi.
  • Tenenbaum, H. R., Visscher, P., Pons, F. & Harris, P. L. (2004). Emotional understanding in quechua children from an agro-pastoralist village. International Journal of Behavioral Development, 28(5), 471-478.
  • Türnüklü, A. (2004). Okullarda sosyal ve duygusal öğrenme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 37, 136-152.
  • Ulutaş, İ. & Macun, B. (2016). Okul öncesi çocuklarının duygusal zekâsını desteklemede öğretmenin rolü. Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic- (Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu Armağanı), 11(14), 951-964.
  • Ulutaş, İ. (2005). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının duygusal zekâlarına duygusal zekâ eğitiminin etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Ulutaş, İ. (2007). Okul öncesi dönemde duygusal zekâ. Mesleki Eğitim Dergisi, 9 (17), 113-126.
  • Ulutaş, İ. & Ömeroğlu, E. (2007). The effects of an emotional intelligence education program on the emotional intelligence of children. Social Behavior and Personality: an international journal, 35(10), 1365-1372.
  • Uyar Kurt, A. (2016). Ebeveyn kaybının duygusal zekâ ve problem çözme becerisi üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Weisinger, H. (1998). İş yaşamında duygusal zekâ. (N. Süleymangil, Çev.). İstanbul: MNS.
  • Yalnızca Yıldırım, S. (2015). Lise öğrencilerinin yaşam doyumlarının yordayıcıları olarak anne-baba tutumları ve duygusal zekâ. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Yamada-Sunew, E. (2004). Emotional intelligence in school-aged children: relations to early maternal depression and cognitive functioning. An Unpublicated Doctoral Thesis, USA: University of Washington. www.lib.umi.com/dissertations.
  • Yeşilyaprak, B. (2001). Duygusal zekâ ve eğitim açısından doğurguları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 25, 139-146.
  • Yurdakavuştu, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinde duygusal zekâ ve sosyal beceri düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Turkish Studies - Educational Sciences-Cover
  • ISSN: 2667-5609
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ