EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI DOKTORA PROGRAMLARININ ÖĞRENCİ VE ÖĞRETİM ÜYESİ GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ
Bu araştırmanın amacı Türkiye’de eğitim programları ve öğretim alanında yürütülen doktora programlarını öğrenci ve öğretim üyesi görüşleri bağlamında değerlendirmektir. Program değerlendirme çalışması olan bu araştırmanın yöntemi nitel araştırma, deseni durum çalışmasıdır. Çalışma grubunu eğitim programları ve öğretim doktora programı olan 22 üniversiteden 27 öğretim üyesi ve 29 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmaya katılan öğrenciler sekiz farklı lisans bölümünden mezun olmuşlardır. En büyük grubu %38 ile İngilizce öğretmenliği mezunları oluşturmaktadır. Bu grubu ilköğretim ve ortaöğretim matematik öğretmenliği mezunları izlemektedir (%21). Öğrencilerin %66'sı eğitim programları ve öğretim alanında yüksek lisans derecesine sahiptir. İngilizce öğretmenliği alanında yüksek lisans yapanlar %14’lük bir grubu oluşturmuştur. Katılımcı doktora öğrencilerinin %65,5'i araştırma görevlisi, %48'i kadın ve %52'si erkektir. Katılımcı öğretim üyelerinin ise %55'i Doçent, %26'sı Profesör ve %19'u Dr. Öğretim Üyesi unvanlarına sahiptir. Öğretim üyelerinin %55'i erkek, %45'i kadındır. Araştırmanın veri toplama tekniği görüşme, veri toplama aracı yarı yapılandırılmış görüşme formudur. Verilerin analizinde betimsel analiz ile içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Öğrencilere göre doktora programlarındaki en önemli problemler; ders ve ödev yükü, derslerin verimsiz geçmesi, öğrencilere karşı olumsuz tutumlar ve tez konusu belirlemedir. Öğrenciler doktora eğitiminden orta düzeyde memnundurlar. Öğretim üyelerine göre doktora eğitimindeki en önemli problemler; alanlaşma olmaması, ders sayısı ve çeşitliliğinin az olması, kuram-uygulama dengesizliği, bilimsel araştırma derslerinin yetersizliği, öğretim üyelerinin bilgi birikiminin yeterli olmaması, öğrenci seçim sisteminin etkisizliği ve üniversite-okul iş birliğinin olmamasıdır.
THE EVALUATION OF CURRICULUM AND INSTRUCTION DOCTORAL PROGRAMS ACCORDING TO VIEWS OF STUDENTS AND FACULTY MEMBERS
The purpose of this study is to evaluate curriculum and instruction doctoral programs in Turkey in the context of students and faculty members views. The method of this research, which is a program evaluation study, is qualitative research and the design is case study. The study group consisted of 27 faculty members, and 29 students, from 22 universities which have curriculum and instruction doctoral programs. Students who participated the study have graduated from eight different undergraduate programs. The largest group consists of English teaching graduates with 38%. This is followed by primary and secondary mathematics teaching graduates (21%). 66% of the students had their master’s degree in the area of curriculum and instruction. Those who have a master's degree in the field of English teaching have constituted a 14% group. 65.5% of the participating doctorate students were research assistants, 48% are women, and 52% are men. 55% of the participating faculty members were associate professors, 26% were professors and 19% were assistant professors. 55% of the faculty members are male and 45% are female. Data collection technique of the research is interview, data collection tool is semi-structured interview form. When analyzing data, descriptive analysis and content analysis techniques were used. According to students, the most important problems in doctoral programs are; intense course and assignment schedule, inefficient courses, negative attitudes towards students, and determining the thesis topic. The students are moderately satisfied with their doctoral education. According to faculty members, the most important problems in doctoral education are; lack of specialization, inadequate number of courses and diversity, theory-practice imbalance, lack of scientific research courses, insufficient knowledge of faculty members, ineffective student selection system and lack of universityschool cooperation.
___
- Akgün, Ö. E. ve Güntaş, S. (2018). Lisansüstü öğrencilerinin bilimsel araştırma yeterliliklerinin danışman görüşlerine dayalı olarak incelenmesi: Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti örneği. Sakarya University Journal of Education, 8(2), 131-144. doi: 10.19126/suje.365103
- Boud, D., & Tennant, M. (2007). Putting doctoral education to work: Challenges to academic practice. Higher Education Research and Development, 25(3), 293-306. doi:10.1080/07294360600793093
- Creswell, J. W. (2014). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Thousand Oaks: Sage.
- Çapuk, S. (2014). Türkiye ve ABD'de yürürlükte olan 'eğitim programları ve öğretim' alanındaki yüksek lisans ve doktora programlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Çeri, B. (2013). Eğitim programları ve öğretim lisansüstü programının öğretim elemanlarının görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Çınkır, Ş. ve Yıldız, S. (2018). Bir Bologna değerlendirme çalışması: Eğitim yönetimi lisansüstü program yeterliliklerine ilişkin kazanımların incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(1), 55–67. doi:10.2399/yod.18.004
- Ergün, M. (2014). Program değerlendirme. [PowerPoint sunumu]. 20 Aralık 2015 tarihinde https://www.google.com.tr/#q=mustafa+erg%C3%BCn+program+de%C4%9Ferlendirme adresinden erişilmiştir.
- Erkek, M. S. (2013). II. Meşrutiyet dönemi maarif nazırları. Tarih İncelemeleri Dergisi, 28(2), 385-416.
- İbiş, E. (2014). Lisansüstü eğitimin sorunları. Yükseköğretim Dergisi, 4(3), 117-123.
- Karadağ, E., Danişman, Ş., Dulay, S., Öztekin Bayır, Ö. ve Tekel, E. (2018). Eğitim fakültesi araştırma görevlilerinin zorlu akademik yolculukları: Doktora tez süreci. Yükseköğretim Dergisi, 8(1), 103–112. doi:10.2399/yod.17.022
- Karadağ, N. ve Özdemir, S. (2017). Türkiye’de doktora eğitimi sürecine ilişkin öğretim üyelerinin ve doktora öğrencilerinin görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 267-281. doi: 10.5961/jhes.2017.206
- Karakütük, K., Aydın, A., Abalı, G. ve Yıldırım, S. (2008). Lisansüstü öğretimin sorunları konusunda Ankara’daki üniversitelerin lisansüstü enstitü yöneticilerinin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 42-53.
- Karaman, S. ve Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2(2), 94-114.
- Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. (2016, 20 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 29690). 15 Eylül 2016 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160420.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160420.htm adresinden alınmıştır.
- Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: John Wiley & Sons.
- Öğülmüş, S. (Aralık, 2015). Eğitim sistemimiz un çuvalı gibi vurdukça tozuyor. [Tweet]. 31 Aralık 2015 tarihinde https://twitter.com/selahiddin?lang=tr adresinden alınmıştır.
- QS Top Universities. (2015). World university ranking. [İstatistikler]. 10 Mart 2016 tarihinde http://www.topuniversities.com/qs-world-university-rankings adresinden alınmıştır. Sevinç, B. (2002). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve uygulamalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34(1), 125-137.
- Times Higher Education. (2015). World university ranking. [İstatistikler]. 10 Mart 2016 tarihinde https://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/2015/world-universityrankings#/sort/0/direction/asc adresinden alınmıştır.
- Usher, R. (2002). A diversity of doctorates: Fitness for the knowledge economy? Higher Education Research and Development Journal, 21(2), 143-154.
- Yin, R. K. (2017). Case study research: Design and methods. Thousand Oaks: Sage.