Türkiye’de Politika Transferi Etkisindeki Bir Kamu Politikası Alanı: Tüketicinin Korunması

Bu çalışmada, Türkiye’de bir kamu politikası alanı olarak tüketicinin korunması ve söz konusu politika alanındaki politika transferi olgusunun baskın etkisi incelenmektedir. İnceleme, tüketicinin korunması politikasının hedefleri, aktörleri, kaynakları ve amaçsallığı ile ilgili olarak, dünyanın özellikle gelişmiş ülkelerindeki ve Türkiye’deki yapıyı yansıtmaktadır. Buna göre, ekonomik ilişkilerin zayıf tarafı olan tüketicilerin, piyasanın haksız uygulamalarından korunmaları, tüketici bilinçlendirme faaliyetlerinin doğru bir biçimde yapılması ve bu konuda devlet, sivil toplum ve özel sektör kuruluşlarının işbirliği ve eşgüdüm içerisinde hareket etmeleri önem taşımaktadır. Türkiye’de 1982 Anayasası ile anayasal bir temele, 1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile de ilk olarak müstakil bir genel kanuna kavuşmuş olan politika alanı, Avrupa Birliği (AB) – Türkiye üyelik süreci ve küresel ekonomik entegrasyon hedefinin getirdiği bir politika transferi dalgasının etkisi altındadır. Bu etki, gerek AB üyelik sürecine ilişkin kurumsal belgeler, gerek ilgili kanunlar ve bu kanunların gerekçeleri, gerekse AB müzakereleri ile AB mali yardım mekanizmalarının kullanılma gerekçeleri üzerinden analiz edilebilmektedir. Söz konusu “uluslarüstü” ve “zorunlu” politika transferi eylemlerinin, Türkiye’de tüketicinin korunması alanına özgü birtakım sosyo – ekonomik özelliklerin varlıkları yadsınarak veya bu özelliklere gereken önem verilmeksizin uygulanması, politikanın başarısı açısından ciddi riskleri beraberinde getirmektedir. Bu risklerin bertaraf edilmesi, politika transferi öğelerinin aktarımlarının, oldukça dikkatli planlanması gereken bir süreç dahilinde tasarlanmalarına bağlı bulunmaktadır.

A Public Policy Area Influenced by Policy Transfer in Turkey: Consumer Protection

This study focuses on consumer protection as a public policy area in Turkey and the dominant effect of policy transfer within this field. The study discusses the structure of consumer protection policy especially in the most developed countries, as well as in Turkey, including its objectives, actors, resources and intentionality. It is crucial that consumers, who are on the weak side of economic relations, are protected from unfair practices of the market, that consumer awareness activities are carried out correctly, and that the state, non-governmental, and private sector organizations act in cooperation and coordination in this regard. Consumer Protection as a public policy, which gained a constitutional basis with the 1982 Constitution in Turkey and a separate general law with the Law on Consumer Protection dated 1995 and numbered 4077, is under the influence of the wave of policy transfer brought by the European Union (EU) - Turkey membership process and the goal of global economic integration. This influence can be analyzed in terms of the institutional documents related to the EU membership process, the relevant laws and the supporting documents for these laws, as well as the reasons for the use of EU financial aid mechanisms through EU negotiations. The implementation of these "supranational" and "compulsory" policy transfer actions include serious risks in terms of the success of policy implementation since it may deny some socio-economic characteristics specific to the field of consumer protection in Turkey or it may disregard its particular characteristics. The elimination of these risks depends on the design of the transfer of policy transfer elements in a process that needs to be carefully planned.

PDF

___

Altıner Yolcu, F. Z. (2018). Tüketicinin Korunması Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Bu Gelişimin Türk Hukukuna Yansıması, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, (24)2 1111 – 1124.
Anderson, J. (1994). Public Policymaking, Houghton Mifflin Company.
Avcı, N. (2009). İşletmelerin Sosyal Sorumluluk Alanları Kapsamında Tüketicilerin Korunması: Türkiye – Avrupa Birliği Tüketicileri Koruma Mevzuatının Karşılaştırılması, Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, (13), 17-30.
Çevik, H. (2008). Kamu Politikası, Seçkin Yayınları.
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2007). Türkiye’nin AB Müktesebatına Uyum Programı, https://www.ab.gov.tr/files/Muktesebat_Uyum_Programi/28_TuketicininveSagliginKorun masi.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2008). Türkiye Ulusal Programı. https://www.ab.gov.tr/_42260.html. 2008
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2011). Türkiye 2011 Yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporu.https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2011_il erleme_raporu_tr.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı (2012). Türkiye 2012 Yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporu.https://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/2012_il erleme_raporu_tr.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2013). Türkiye 2013 Yılı Avrupa Birliği İlerleme Raporu. https://ab.gov.tr/files/2013%20ilerleme%20raporu/2013_ilerleme_raporu_tr.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2015). 2015 Türkiye Raporu. https://www.ab.gov.tr/files/5%20Ekim/2015_ilerleme_raporu_tr.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2016) (a). 2016 Türkiye Raporu, https://www.ab.gov.tr/files/pub/2016_ilerleme_raporu_tr.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2016) (b). Avrupa Birliği’ne Katılım için Ulusal Eylem Planı – 2016-2019. https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/ulusal_eylem_plani-_yeni.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2018). 2018 Türkiye Raporu, https://www.ab.gov.tr/siteimages/pub/komisyon_ulke_raporlari/2018_turkiye_raporu_tr.pd f
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2019). 2019 Türkiye Raporu, https://www.ab.gov.tr/siteimages/birimler/kpb/2019_trkiye_raporu-_tr.pdf
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı. (2020). 2020 Türkiye Raporu, https://www.ab.gov.tr/siteimages/trkiye_raporustrateji_belgesi_2020/turkey_report_30.10. 2020.pdf
Dolowitz, D. & Marsh, D. (1996). Who Learns What From Whom: A Review of the Policy Transfer Literature, Political Studies, (XLIV), 343 - 357. https://doi.org/10.1111/j.1467- 9248.1996.tb00334.x
Dye, T. (1995). Understanding Public Policy, Prentice Hall.
Evans, M. & Davies, J. (1999). Understanding Policy Transfer: A Multi-Level, Multidisciplinary Perpective, Public Administration an International Quarterly, 77 (2), 361, 385.
Güler, O. (2007). Tüketicinin Korunmasında Avrupa Birliği Müktesebatının Neresindeyiz?. Tüketici Yazıları (1), Hacettepe Üniversitesi TÜPADEM, 77-89.
Haktankaçmaz, İ. (2009). Ülkeler Arasında Reform Transferi, Türk İdare Dergisi, (463), 181 – 197.
Karluk, R. (2005). Avrupa Birliği ve Türkiye, Beta Yayınevi.
Kayıkçı, S. (2005). Bir Kamu Politikası Süreci, 1980 Sonrası Türkiye’de Tütün Politikası, Mülkiye Dergisi, (29-247), 43 -70.
Lynn, L. (1980). Designing Public Policy, “A Casebook on the Role of Policy Analysis, Goodyear Publishing Company.
Meier, K. J. (1987). The Political Economy of Consumer Protection: An Examination of State Legislation, The Western Political Quarterly, (40-2), 343-359.
Özel, Ç. (2007). Hukuksal Açıdan Tüketicinin Korunması ve Tüketicinin Korunma Gerekliliğine İlişkin Bir Değerlendirme, Tüketici Yazıları (1), Hacettepe Üniversitesi TÜPADEM, 15 – 26.
Pappalardo, J. K. (2014). Contributions by Federal Trade Commission Economists to Consumer Protection: Research, Policy, and Law Enforcement, Journal of Public Policy & Marketing, Fall 2014, (33-2), 244 – 255.
Pautler, P. (2014). A Brief History of the FTC’s Bureau of Economics: Reports, Mergers, and Information”, Review of Industrial Organization, 46, 59 – 94. https://doi.org/10.1007/s11151-014-9430-3
Peltzman, S. (1976). Toward a More General Theory of Regulation. Journal of Law and Economics, 19 (August): 211-240.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı. (2009). Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Düzenleyici Etki Analizi Raporu. Bakanlık Raporu.
Smith, K. & Larimer, C. (2009). The Public Policy Theory Primer, Westview Press.
Sobacı, M. (2009). İdari Reform ve Politika Transferi, Seçkin Yayınları.
Sobacı, M. (2008). Uluslararası Politika Yakınsaması: Kavramsal Çerçeve, AÜ SBF Dergisi, Cilt: 63, Sayı: 3, https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002076
Ticaret Bakanlığı. (2019). Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim İhtiyaç Araştırması. https://tuketici.ticaret.gov.tr/duyurular/tüketici-orgutleri-egitim-ihtiyac-arastirmasiyayımlandi.
Ticaret Bakanlığı. (2021) (a). Tüketicinin Korunmasının Güçlendirilmesi Teknik Destek Projesi, Yeni Tüketici Politikasının Geliştirilmesi Amacıyla Kamuoyuyla İstişare Faaliyetleri, Faaliyet D Raporu, Bakanlık Raporu.
Ticaret Bakanlığı. (2021) (b). Tüketicinin Korunmasının Güçlendirilmesi Teknik Destek Projesi ile Neler Yaptık? https://tuketici.ticaret.gov.tr/haberler/tuketicinin-korunmasininguclendirilmesi-teknik-destek-projesi-ile-neler-yaptik.
UNCTAD. (2021). United Nations Guidelines on Consumer Protection, https://unctad.org/topic/competition-and-consumer-protection/un-guidelines-on-consumerprotection.
Valant, J. (2015). Consumer Protection in the EU, Policy Overview, EPRS | European Parliamentary Research Service.
Winn, J. (2009). What Protection Do Consumers Require in the Information Economy. In Ethics, Law and Society. (4), Ashgate Publishing Group.
Yay, E. (2016). Bir Kamu Politikası Olarak Politika Transferi ve Türkiye Örneği, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Derneği, (8-2), 48 – 63.
6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Gerekçesi. (2021). https://sayilikanuncom.wordpress.com/6502-sayili-tuketicinin-korunmasi-hakkindakanunun-gerekcesi/.

Turkish Studies - Economics, Finance, Politics-Cover

ISSN: 2667-5625
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ